آفتاب: سکته مغزی وقتی رخ می دهد که ناگهان یک رگ خونی در مغز پاره شود و یا مسدود گردد. نتیجه سکته مغزی، معلولیت جدی و یا مرگ است.
در درمان سکته، هر ثانیه ارزش دارد. هنگامی که اکسیژن به فرد نرسد، در عرض چند دقیقه سلول های مغز شروع به از بین رفتن می کند.
داروهایی که لخته خون را از بین می برند می توانند از آسیب مغز جلوگیری کنند، اما این داروها باید در عرض سه ساعت اول شروع علائم مصرف شوند.
هنگامی که منطقه ای از بافت مغز از بین برود، قسمت هایی از بدن که تحت کنترل آن منطقه است، عملکرد خود را از دست می دهند. به همین علت سکته مغزی یکی از طولانی ترین معلولیت ها را در پی خواهد داشت.
علائم سکته مغزی- بی حسی ناگهانی بدن، به خصوص یک طرف آن
- تغییرات ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم و سخت بلعیدن غذا
- به طور ناگهانی و بدون علت دچار سردرد شدید شدن
- به طور ناگهانی سرگیجه داشتن، سخت راه رفتن و عدم تعادل داشتن
- به طور ناگهانی پریشان و گیج شدن، سخت صحبت کردن و سخت فهمیدن
سی تی اسکن مشخص می کند که سکته مغزی ناشی از مسدود شدن رگ خونی است یا خونریزی در مغز
انواع سکته مغزیدو نوع سکته مغزی اصلی وجود دارد و این دو نوع، هر کدام به روش های خاص خود درمان می شوند.
1- سکته مغزی ایسکمی: علت این نوع سکته، ایجاد لخته خونی در رگ است که مانع عبور خون به سمت مغز می شود. این سکته بیشتر شایع است.
2- سکته مغزی خونی : علت این نوع سکته، پاره شدن رگ خونی در مغز و خونریزی داخل مغز است که به سختی بند می آید. این نوع سکته کمتر شایع است، اما افرادی که به این سکته دچار شوند، بیشتر می میرند.
یک نوع هم به نام سکته مغزی کوچک وجود دارد که در حقیقت یک سکته ایسکمی گذراست، یعنی به طور موقت جریان خون بخشی از مغز دچار اختلال می شود و باعث بروز علائمی شبیه به سکته مغزی واقعی می گردد. هنگامی که خون دوباره به جریان بیفتد، این علائم ناپدید می شوند.
این سکته یک علامت هشداردهنده ای است که نشان می دهد سکته مغزی به زودی اتفاق می افتد و باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
علل سکته مغزییکی از علل شایع، آترواسکلروز (سخت شدن شریان ها) می باشد. پلاک های ساخته شده از چربی، کلسترول، کلسیم و دیگر مواد در شریان ها، باعث تنگ شدن رگ خونی می شوند. یک لخته خونی ممکن است در این راه باریک بماند و باعث سکته مغزی ایسکمی شود.
سکته مغزی خونی هم در اثر فشار خون بالای کنترل نشده بوجود می آید.
تشخیص سکته مغزیآزمایش FAST برای تشخیص سکته مغزی
F همان Face (صورت) است. پزشک از شما می خواهد لبخند بزنید. او می بیند که آیا آب دهانتان از یک طرف تراوش می کند.
A همان Arms (بازوها) است. پزشک از شما می خواهد بایستید. او می بیند که آیا یک طرف بدنتان رو به پایین است.
S همان Speech (صحبت کردن) است. پزشک از شما می خواهد یک جمله ساده را چند بار تکرار کند. او می بیند که آیا شما دارای مشکل حرف زدن هستید و یا کلمه ای را جا می اندازید.
T همان Time است. زمان بسیار مهم است. اگر هر کدام از این علائم را دارید، باید فورا تحت درمان قرار بگیرید.
راه های تشخیص علت سکته مغزیهنگامی که فردی با علائم سکته به اورژانس می آید، اولین قدم این است که نوع سکته مشخص شود.
سی تی اسکن مشخص می کند که سکته مغزی ناشی از مسدود شدن رگ خونی است یا خونریزی در مغز.
آزمایش های دیگر نیز کمک می کند تا محل دقیق لخته خونی و یا خونریزی در مغز شناسایی شود.
اندازه گیری فشار خون
عوامل خطر سکته مغزی
- افزایش فشار خون
- افزایش کلسترول خون
- دیابت
- چاقی
عوامل خطر رفتاریرفتارهای خاصی باعث افزایش خطر بروز سکته می شود، این رفتارها شامل:
- سیگار کشیدن
- کم تحرک بودن
- استفاده زیاد از الکل، مصرف نمک زیاد و فست فود
عوامل خطر تغذیه اییک رژیم غذایی نامناسب باعث افزایش خطر سکته می شود. مصرف زیاد چربی ها و کلسترول باعث باریک شدن رگ های خونی توسط پلاک ها می گردد.
مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون می گردد.
مصرف زیاد کالری به چاق شدن می انجامد.
یک رژیم غنی از میوه ها و سبزیجات، غلات سبوس دار و ماهی ممکن است در کاهش سکته مغزی موثر باشد.
عوامل خطر غیرقابل کنترلبرخی عوامل تحت کنترل شما نیستند، از قبیل:
- افزایش سن و یا داشتن سابقه خانوادگی سکته
- جنسیت هم در این رابطه نقش دارد. مردان بیشتر دچار سکته می شوند.
- نژاد هم مهم است. آمریکایی های آفریقایی تبار، بومیان آمریکایی و بومیان آلاسکا در معرض خطر بیشتری قرار دارند.