جدیدترین: اسپند یا اسفند گیاهی است به صورت بوته در بیابانها و نقاط معتدل و سردسیر میروید این گیاه در اطراف زنجان و همدان زیاد دیده میشود.
مردم به اثر ضد عفونی کنندگی اسفند در زمانهای دور پی برده بودند و در اطراف بستر بیمار و جاهای پر ازدحام از آن دود میکردند و بدین طریق محیط را ضد عفونی میکردند.
نوشیدن جوشانده ریشه اسفند در هر روز صبح ناشتا برای درمان اگزما مفید میباشد.
کسانی که به علت ضعف مثانه یا سستی کمر دچار شب ادراری میباشند شبها با خوردن مخلوطی از تخم رازیانه و اسفند و صبحها با خوردن یک یا دو عدد تخم مرغ و کمی عسل شب ادراری آنها درمان خواهد شد.