مهر: در حالی این روزها باز هم پرندگان مهاجر در مسیر مهاجرت خود سری به تالابهای پلدختر زده اند که به نظر می رسد باید احیا و ساماندهی وضعیت تالابهای این شهرستان در دستور کار قرار بگیرد.
نابود شدن بزرگترین تالاب استان لرستان با ایجاد یک زهکش و تبدیل آن به زمین کشاورزی شاید بدترین اتفاقی است که در زمینه حیات تالابهای بام طبیعت ایران رخ داده است ولی به نظر می رسد زمان آن رسیده که برای تالابهای باقی مانده چاره اندیشی اساسی صورت گیرد.
تالابها از مولدترین محیط های کره زمین محسوب می شوند و به همین دلیل تداوم حیات در روی کره زمین به شدت وابسته به تداوم شرایط بوم شناختی این اکوسیستمهای بی نظیر است.
به دیگر سخن، تالابها، شریانهای حیاتی زیست کره محسوب شده و به همین دلیل جزء پرتولیدترین محیط‌های طبیعی همچون تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به ویژه سیلاب هستند.
تالابهای پلدختر؛ جاذبه بی نظیر لرستاناین اکوسیستم های آبی در راستای تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زاید و تصفیه آب، برخورداری از چشم‌اندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی از جایگاه ارزشمندی برخوردار هستند.
تالاب های شهرستان پلدختر که در بخش وسیعی از بلندی های مشرف به دشت حایدر و پیچ و خم های جالب توجه "تنگ فنی" قرار دارند از جمله جاذبه هایی هستند که اگر از امکانات لازم برخوردار شوند درآمدزا خواهند شد.
وسعت این تالاب ها یا به اصطلاح "گریها" بالغ بر 45 هکتار است که گری جمجمه بزرگترین و گری سیه کوچکترین آنها است و همگی به جز گرگر در همه فصول سال از طراوت قابل توجهی برخوردارند و هرگز خشک نمی شوند.
پرندگان مهاجر به تالابهای پلدختر آمدند/ ضرورت استفاده از ظرفیت گردشگری"گری پا به نار" و "گری تاف" کنار هم قرار گرفته و "گری کبود" حالتی شبیه جزیره به خود گرفته و "گری جمجمه" به معنای جنبان که حالت تحرک دارد.آب شیرین تالاب تنگ فنی و گیاهانی چون بلمک، نی، بلوط، پونه و بابونه در حاشیه همه تالاب های این منطقه مناظر دلفریب و چشم نوازی را به وجود آورده اند.
این روزها که تالابهای شهرستان پلدختر میزبان پرندگان مهاجر از گونه های مختلف هستند بیش از هر زمان دیگری تلاش برای احیا و ساماندهی این تالابها احساس می شود. تالابهایی که در صورت ساماندهی می توانند به جاذبه ای بی بدیل در استان لرستان تبدیل شود.
با وضعیت کنونی احیای بزرگترین تالاب لرستان شدنی نیستیک کارشناس ارشد آبهای زیرزمینی در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متاسفانه سالها قبل بزرگترین تالاب استان لرستان به راحتی تخلیه و تغییر کاربری داده شد.
رضا میرزایی با بیان اینکه سالهاست تالاب "گری بلمک" توسط کشاورزان تبدیل به مزرعه شده است عنوان کرد: متاسفانه با وضعیت کنونی احیای این تالاب شدنی نیست.
وی با تاکید بر اینکه احیای بزرگترین تالاب لرستان هزینه بر است، بیان داشت: از طرف دیگر با توجه به تبدیل شدن این تالاب به زمین کشاورزی گرفتن اراضی از دست مردم تبعات و مشکلات اجتماعی به دنبال دارد.
دبیر کارگروه تخصصی سیل و طغیان رودخانه های استان لرستان با تاکید بر اینکه برای احیای تالاب "گری بلمک" باید زهکش احداث شده در این تالاب بسته شود، عنوان کرد: همچنین باید برای انتقال آب از رودخانه کشکان در فصول پرآبی رودخانه به این تالاب برنامه ریزی صورت گیرد.
میرزایی ادامه داد: با توجه به مباحث ذکر شده به نظر می رسد با توجه به هزینه بر بودن و تبعات اجتماعی احتمالی، احیای بزرگترین تالاب لرستان بعید است.
تالابهای باقی مانده را دریابیم!وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر این تالاب خشک است، گفت: تنها در فصول بارندگی بخش کوچکی از تالاب به مدت چند ماه احیا می شود ولی این امر پایدار نیست.
این کارشناس ارشد آبهای زیرزمینی گفت: دلیل جمع شدن آب در فصول بارندگی در این تالاب این است که شیب زهکش احداث شده مناسب نیست و در نتیجه به درستی عمل نمی کند و همین امر موجب شده که در بخشی از سال آب در قسمتی از اراضی کشاورزی جمع شود وگرنه تالاب بخش زیادی از قابلیت خود را از دست داده است.
میرزایی با بیان اینکه پیش از تغییر کاربری تالای "گری بلمک" این تالاب بیش از 600 هکتار مساحت داشته است گفت: در حال حاضر کمتر از یک پنجم وسعت این تالاب قابلیت احیا شدن دارد.
وی با تاکید بر اینکه بزرگترین تالاب استان لرستان نابود شده است بیان داشت: ما باید برنامه ریزی کنیم تا تالاب های باقی مانده را حفظ نماییم.
احیا و ساماندهی تالابهای لرستان در دستور کار قرار گیردمیرزایی با اشاره به وجود 11 تالاب در شهرستان پلدختر گفت: این تالاب ها در مجموع 45 هکتار وسعت دارند که باید برای حفظ آنها برنامه ریزی جدی و کارشناسی شود.
مدیر امور آب شهرستان پلدختر عنوان کرد: بر اساس بررسی های انجام شده از سال 76 تا کنون آب تالابهای پلدختر 50 درصد کاهش داشته است که باید این امر مورد توجه متخصصان قرار گیرد.
میرزایی به علتهای کاهش سطح آب این تالابها اشاره کرد و گفت: تغذیه نامناسب، خشکسالی، افزایش میزان تبخیر و برداشت آب برای مصارف شرب در حریم تالابها از جمله این دلایل بوده است.
وی ابراز امیدواری کرد با تعیین حریم تالابهای پلدختر برنامه ریزی برای احیای و ساماندهی این سرمایه ها در دستور کار قرار گیرد.
این کارشناس ارشد آبهای زیرزمینی یادآور شد: جلب مشارکت بخش خصوصی به منظور ایجاد زیرساخت های مناسب برای توسعه و بهره گیری از جاذبه های گردشگری و اکوتوریسمی تالاب ها و ارتقای سطح حفاظت از منطقه شکار و صید ممنوع محدوده تالاب ها از مواردی است که باید در دستور کار قرار گیرد.