خبر ورود هواپيماهاي قطري درحالي اولين بار اواخر مهرماه توسط وزير راه و شهرسازي مطرح شد كه بنا به اعلام برخي، از پيش‌تر مورد بحث بوده است و اكنون ابهامات زياد و نظرات متنوعي درباره آن وجود دارد.
به گزارش ايسنا، علي نيكزاد با تاكيد بر اين‌كه هيچ هواپيماي خارجي مستقيم نمي‌تواند در داخل جمهوري اسلامي ايران پرواز كند، گفت: البته در صورتي كه آنها زير نظر خطوط هوايي داخلي ايران قرار بگيرند اين امكان براي آنها وجود دارد و اگر اين امر تحقق پيدا كند، خوب است.
نيكزاد همچنين اعلام كرده به ازاي افزايش 21 پرواز به 70 پرواز، پيشنهاد داديم که وقتي پروازي از دوحه به مقصد تهران مي‌آيد بايد مسافران ايراني را به شهرهاي ديگر هم ببرد و پس از آن دوباره به دوحه بازگردد همچنين مي‌توانند مسافران خارجي را هم به مقصد دوحه پوشش دهند. بر اين اساس، ماهان، آسمان، هما و نفت تنها شركت‌هايي هستند كه بنا به گفته وزير راه و شهرسازي بليت هواپيماهاي قطري از طريق آنها به فروش مي‌رسد.
از ميان اين چهار شركت، سه شركت ماهان، آسمان و هما همان شركت‌هايي هستند كه بنا به اعلام وزير بيش از 70 درصد جابه‌جايي‌ها را برعهده دارند و در جلسه هفتگي مربوط به صنعت هوايي حضور دارند.
اگرچه نيكزاد به‌كارگيري هواپيماهاي قطري در مسيرهاي داخلي در ازاي افزايش پروازهاي بين‌المللي قطرايرويز را به نفع كشور مي‌داند اما برخي دست‌اندركاران اين صنعت با ورود هواپيماهاي قطري مخالف هستند تا جايي كه نامه‌اي خطاب به نيكزاد نوشته و خواهان توقف ورود هواپيماهاي قطري شده‌اند.
اما رضا نخجواني- رييس سازمان هواپيمايي كشوري - از پاسخ به اين سوال كه چرا در صحبت‌ها فقط از چند ايرلاين نام برده مي‌شود در حالي كه ساير ايرلاين‌ها از ورود هواپيماهاي قطري ناراضي بوده و آن را به عهدنامه تركمانچاي تشبيه مي‌كنند؟ امتناع ورزيد.
وي درباره نگراني شركت‌هاي هواپيمايي داخلي تصريح كرد: اولا شركت‌هاي هواپيمايي ايراني قوي‌تر از آن هستند كه به اين زودي از صحنه خارج شوند، به علاوه هر آنچه كه درباره‌ي تفاهم‌نامه با قطر لازم بود، وزير راه و شهرسازي مطرح كرد.
اما كارشناسان نظرهاي متفاوتي نسبت به ورود هواپيماهاي قطري به كشور دارند و معتقدند ابهاماتي در‌اين باره وجود دارد.
در اين‌راستا عليرضا منظري- كارشناس صنعت حمل و نقل هوايي- با بيان اين‌كه شركت‌هاي هواپيمايي خارجي به دو صورت مي‌توانند در كشور پرواز كنند، اظهار كرد: حالت اول اين است كه به يك شركت خارجي مجوز پرواز داده شود كه در مسيرهاي داخلي پرواز كند كه اين امر طبق ماده‌ي هفت كنوانسيون شيكاگو امكان‌پذير نيست و اگر هم به يك شركت مجوز پرواز داده شود، بايد به ساير شركت‌ها نيز چنين مجوزي داده شود.
وي در ادامه با اشاره به اين‌كه اين امر طبق ماده‌ي هشت قانون هواپيمايي كشوري نيز ممنوع است، افزود: حالت ديگر اين است كه هواپيماي شركت‌هاي خارجي از طريق يك قرار‌داد اجاره تحت نام ايرلاين‌هاي داخلي در مسيرهاي داخلي پرواز كنند.
اين كارشناس صنعت حمل و نقل هوايي با اشاره به اين‌كه اگر هواپيماها به صورت استيجاري نباشد، شركت ايراني نيز بهره‌بردار نيست، اضافه كرد: با اين شرايط ورود هواپيماهاي قطري به كشور، به نفع ايرلاين‌هاي داخلي و مردم نخواهد بود.
منظري با تاكيد بر اين‌كه اگر هواپيماها به صورت استيجاري وارد شوند، ايرادي ندارد، اضافه كرد: با اين شرايط منابع اقتصادي در اختيار شركت‌هاي ايراني قرار مي‌گيرد.
اين كارشناس صنعت حمل و نقل هوايي با بيان اين‌كه قطر ايرويز به دنبال افزايش پروازهاي بين‌المللي خود و رقابت با تركيش ايرويز و امارات ايرويز است، ادامه داد: بايد امكانات و تسهيلاتي را براي شركت‌هاي هواپيمايي داخلي فراهم كنيم تا خدمات خود را گسترش دهند.
وي با تاكيد بر اين‌كه اولويت با تقويت زيرساخت‌هاي داخلي است، گفت: چه ضمانتي وجود دارد كه قطر پس از در اختيار گرفتن بازارهاي داخلي، از كشور خارج نشود؟ از سوي ديگر اگر اين شركت‌ها جايگزين شركت‌هاي ايراني شوند، وضعيت اشتغال كاركنان اين شركت‌ها چگونه مي‌شود؟
منظري با بيان اين‌كه قطر 21 پرواز به ايران دارد، اما در مقابل ايران دو يا سه پرواز به قطر دارد، تصريح كرد: شرطي كه براي افزايش پروازهاي بين‌المللي قطر به ايران گذاشته شده، عملي نمي‌شود، زيرا هواپيماهاي قطر ايرويز دور پرواز، هستند و مناسب‌ترين هواپيماي آن براي مسيرهاي داخلي ايرباس 320 است كه به كارگيري آن در مسيرهاي داخلي مناسب است و اين درحالي است كه مشكل ما در مسيرهاي كوتاه پروازي است.
منظري در ادامه درباره‌ي راهكار بهبود وضعيت صنعت هوايي، اظهار كرد: بهترين روش اين است كه دولت به شركت‌هاي هواپيمايي ايراني كمك كرده و به آنها تسهيلات پرداخت كند تا با انعقاد قرار‌داد مشاركت با شركت‌هاي خارجي، هواپيماهاي آنها را در اختيار بگيرد تا مشكل تحريم نيز برطرف شود.
وي راهكار ديگر را ايجاد شركت‌هاي هواپيمايي جديد با مشاركت سرمايه‌گذاران خارجي اعلام و خاطرنشان كرد: ايجاد ايرلاين جديد با سرمايه‌ي 51 درصدي طرف ايراني و 49 درصدي طرف خارجي، و همچنين تامين هواپيما توسط طرف خارجي علاوه بر اين‌كه حفظ منافع ايران را در پي دارد، باعث دورزدن تحريم‌ها و همچنين ايجاد اشتغال نيز مي‌شود.
منظري با تاكيد بر اين‌كه قطر ايرويز به دنبال منافع اقتصادي خودش است، افزود: اگر به‌ازاي افزايش 30 پرواز بين‌المللي قطر ايرويز براي ما 100 پرواز داخلي انجام دهد، آنگاه ورود آنها به ضرر نخواهد بود.
منظري با اشاره به اين‌كه مخالفت ايرلاين‌هاي داخلي بي‌دليل نيست، گفت: در درجه اول بايد اقداماتي براي گسترش زيرساخت‌هاي داخلي صورت بگيرد همچنين بايد كاري كنيم كه انگيزه‌ي شركت‌هاي داخلي براي ادامه‌ي فعاليت از بين نرود.
همچنين فرج‌الله كريمي‌مجدـ در گفت‌وگو با خبرنگار راه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين‌كه بهتر است هواپيماهاي قطري به صورت استيجاري در كشور فعاليت كنند، ادامه داد: با توجه به اين‌كه ايران تحريم است، در صورتي كه توافقات براي ورود اين هواپيماها به كشور صورت بگيرد، به نفع ما خواهد بود.
وي افزود: با اين روش ما بهره‌بردار خواهيم بود اما خدمه و خلبان پرواز با آنها خواهد بود و اين همان كاري است كه اوايل دهه 70 يا توپولوف‌هاي روسيه انجام شد.
از سوي ديگر موسوي _ رييس هيات مديره‌ي انجمن شركت‌هاي هواپيمايي- تصريح‌كرد: بعيد است كه قطري‌ها مايل به ورود به كشور باشند.
وي افزود: اگرچه گفته مي‌شود هواپيماهاي خارجي در صورت ورود به كشور عوارض و هزينه لندينگ پرداخت مي‌كنند، اما بايد به دنبال خدمت به مردم باشيم.
بر اين اساس همچنان ابهامات و نگراني‌هايي نسبت به ورود اين هواپيماها و به‌كارگيري آنها در مسيرهاي داخلي وجود دارد و با توجه به مشكلات شركت‌هاي هواپيماي داخلي و همچنين بدهي آنها به شركت نفت به نظر مي‌رسد وزارت راه و شهرسازي با همكاري ساير نهاد‌هاي مرتبط بايد در جهت تقويت ايرلاين‌هاي داخلي و رفع مشكلات آنها هر‌چه سريع‌تر اقدام كند و به علاوه اطلاع رساني مناسب درباره اين موضوع مي‌تواند به روشن شدن آن و قضاوت صحيح كمك كند.