قانون : تهران شهر معضل مسکن است. گاهی خانواده‌ها را اسیر می‌کند و گاهی هم دست و پای دانشجویان را می‌بندد. پانسیون‌ها و اقامتگاه‌ها در این بازار به هم ریخته نقطه امید دانشجویان است اما نه آن گونه که بایسته است.
هر ساله دانشجویان زیادی به ویژه از شهرستان‌ها راهی تهران می‌شوند تا در کلاس‌های درس دانشگاه حاضر شوند. کلاس‌ها کم و بیش فراهم است اما سقفی برای ماندن و سکونت نه چندان.
اولین فرصت یک دانشجو برای پیدا کردن جایی برای ماندن خوابگاه‌های دانشجویی است، اما وضعیت خوابگاه‌های دانشجویی و به ویژه خوابگاه‌های دولتی چندان مناسب نیست. برای نمونه تلویزیون،آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی برای تمام کسانی که در یک پانسیون زندگی می‌کنند مشترک است.
سال قبل هم بر اساس ضوابط صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم نرخ اجاره بهای خوابگاه‌ها 20 درصد افزایش پیدا کرد. تازه بسیاری از دانشگاه‌های دولتی صورت مسئله را با بیان اینکه تعهدی برای دادن خوابگاه ندارند، پاک می‌کنند.
دانشجوی سرخورده از خوابگاه دانشگاه به دامن آگهی تبلیغاتی پناه می‌برد. قیمت‌ها او را شوکه می‌کند اما چاره‌ای هم ندارد. اقامت در پانسیون و اقامتگاه تنها راه برای فرار از ماندن در خیابان است.
در کشور ما دو دسته پانسیون وجود دارد؛ یکی واقعاً پانسیون است و دیگری تنها نام پانسیون را یدک می‌کشد و در واقع ساختمان‌های مسکونی هستند که به آنها اقامتگاه هم می‌گویند.
دامنه قیمت‌های این پانسیون‌ها برای یک اتاق دو نفره از ماهی 160 تا 360 هزار تومان است. مالک پانسیونی که بالاترین کرایه را می‌گیرد ادعا می‌کند که امکاناتی چون اینترنت رایگان، کافی‌شاپ و رستوران را در اختیار دانشجویان قرار داده است. می‌توان گفت نرخ اجاره‌ها از الگوی خاصی پیروی نمی‌کند اما امکانات آنها معمولاً در یک سطح است. تقریباً تمام پانسیون‌ها از تخت‌های دو طبقه در اتاق‌ها استفاده می‌کنند و سایر امکانات یک اتاق نهایتاً شامل یک میز، کمد و یخچال می‌شود.
تعدادی از صاحبان این پانسیون‌ها و اقامتگاه‌ها که آگهی‌های تبلیغاتی فراوانی هم در سطح شهر توزیع کرده‌اند، درباره اجاره و ودیعه دریافتی از مستاجران‌شان به خبرنگار قانون می‌گویند:
• اجاره اتاق‌های چهار نفره به طور متوسط ماهیانه 175 هزار تومان و مبلغ ودیعه 265 هزار تومان است.
• اجاره اتاق‌های 6 نفره به طور متوسط ماهیانه 155 هزار تومان و مبلغ ودیعه 230 هزار تومان است.
• اجاره اتاق‌های هشت نفره به طور متوسط ماهیانه 125 هزار تومان و مبلغ ودیعه 175هزار تومان است.
• اجاره اتاق‌های دو نفره به طور متوسط ماهیانه 260 هزار تومان و مبلغ ودیعه 450 هزار تومان است.
یکی از پانسیون‌های تهران برای یک اتاق 8 نفره به ازای هر نفر ماهیانه 200 هزار تومان کرایه می‌گیرد و ودیعه هر نفر هم 400 هزار تومان است. به عبارتی اجاره اتاقی که 8 نفر در تخت‌های کنار هم و یک فضای فشرده با کمترین امکانات در آن زندگی می‌کنند، ماهیانه یک میلیون و 600 هزار تومان است. پولی که به راحتی می‌توان با آن یک آپارتمان 150 متری سه خوابه در شمال غرب تهران اجاره کرد.
بسیاری از مستأجران این اقامتگاه‌ها و پانسیون‌ها می‌گویند که مجبور به زندگی در چنین مکان‌هایی هستند وگرنه به اندازه نیمی از پولی هم که پرداخت می‌کنند، امکانات دریافت نمی‌کنند. جمعیت میلیونی کنکوری و دانشجویی کشور، مهمترین خوراک و بستر درآمدزایی این پانسیون‌ها است.
نکته دیگر اینکه اداره این اقامتگاه‌ها و پانسیون‌ها تحت هیچ ضوابط و نظارتی نیست. چندی پیش رجبعلی خسروآبادی مدیر اجرایی اتحادیه هتلداران ایران گفته بود که بسیاری از این پانسیون‌ها اقامتگاه هستند و تنها شش پانسیون دارای مجوز و استاندارد وجود دارد.
وی می‌گوید: «پانسیون دانشجویی دارای قوانین مشخصی تحت عنوان خوابگاه دانشجویی است و باید با نظارت وزارت علوم اداره شود. قرار بود چند سال قبل این وزارتخانه موضوع را پیگیری کند اما الان این موضوع را رهاکرده است.»
با توجه به حجم بالای دانشجو و آمار رو به رشد متقاضیان ورود به دانشگاه، تأسیس خوابگاه‌ها و پانسیون‌های دانشجویی خصوصی ضرورتی انکارناپذیر است.
به هرحال در هزارتوی مشکلات مسکن ِپایتخت، معضل پانسیون‌ها و اقامتگاه‌ها هزار و یکمی است. مسکن در تهران همیشه معضل بوده و دانشجویان هم اسیر آن هستند.