جام جم آنلاين: اين روزها وقتي براي خريد انواعي از سبزيجات چون سيب‌زميني، پياز، سبزي‌هاي برگ دار و غيره به بازار تره‌‌بار سري مي‌زنيم، ظاهر تازه و خوش‌آب و رنگ اين سبزيجات ما را بدون هيچ تاملي ترغيب به خريد مي‌كند، اما آيا اين سبزيجات به ظاهر سالم ممكن است آلوده باشند؟ آيا اين آلودگي‌ها مي‌توانند سلامت مصرف‌كننده را به مخاطره اندازند؟
سبزيجات داراي ويتامين‌ها و املاح معدني زيادي هستند كه گنجاندن آنها در برنامه غذايي روزانه، امري لازم و ضروري است، اما همين سبزيجات مفيدي كه به منظور مقابله با انواع بيماري‌ها، خصوصا سرطان‌ها استفاده مي‌شوند، خود مي‌توانند به دليل رسوخ برخي آلودگي‌ها منشا سرطان باشند.
كودهاي شيمياييامروزه اغلب سبزيجات در تمام مراحل رشد از طريق كودهايي چون كود ازته، اوره و فسفره تغذيه مي‌شوند. در تمام اين كودها نيترات وجود دارد و مي‌تواند در محصول رسوخ كند. معمولا نيترات‌ها موجب بزرگ و سنگين شدن سبزيجاتي چون سيب‌زميني، پياز و هويج شده و در سبزي‌هاي بوته‌اي مثل اسفناج، كاهو، كلم‌برگ، كلم‌پيچ و انواع سبزي‌هاي برگ دار موجب رشد سريع آنها مي‌شوند. اغلب اين محصولات برخلاف ظاهر سالم و آراسته، طعم خوب و ماندگاري بالايي نداشته و مصرف طولاني‌مدت آنها مي‌تواند منجر به بروز انواع سرطان‌هاي گوارشي در مصرف‌كننده شود. خوب است بدانيد مواد نيتراته با هيچ روشي از جمله پختن، شستشو يا ضدعفوني كردن از بين نخواهند رفت.
سموم شيمياييسمپاشي بي‌موقع براي جلوگيري از آفت‌زدگي يا استفاده از سموم غيرمجاز با دوز مصرف بالا از جمله مواردي هستند كه مي‌توانند سبب بروز انواع سرطان‌هاي لنف، خون، ريه، پستان و پانكراس در مصرف‌كننده شوند. متاسفانه اين سموم بسيار پايدار بوده و اگر فاصله زماني مناسب جهت تجزيه سم طي نشود، براي سلامت افراد، مخاطره‌آميز مي‌شود. كودكان بيشتر در معرض اين خطر قرار دارند، چرا كه در سنين خردسالي بافت‌ها بسرعت در حال رشد بوده و عوارض و اختلالات ناشي از اين سموم، سيستم بدني اين گروه را بيشتر در معرض تخريب قرار مي‌دهد.
آبياري با فاضلابآبياري مزارع كشت سبزيجات با استفاده از فاضلاب انساني موجب مي‌شود كه سبزيجات، آلوده به انواع باكتري‌ها، ويروس‌ها و تخم انگل‌ها شده و بيماريزا شوند. خوشبختانه نفوذ آلودگي‌هاي ميكروبي به داخل آوندهاي سبزي ناچيز بوده و شستشو با آب تميز، استفاده از مايع ظرفشويي براي جدا كردن تخم‌انگل‌ها و بهره‌گيري از روش ضدعفوني با پركلرين براي نابودي انواع ميكروب‌ها بسيار كارآمد خواهد بود.
فلزات سنگينآبياري مزارع اگر از طريق فاضلاب‌هاي تصفيه نشده صنعتي كارخانجات انجام گيرد يا اين كه سبزيجات در مكان‌هاي نزديك به شهرها و اتوبان‌هاي پرتردد پرورش يابند به احتمال زياد آلوده به فلزات سنگين مي‌شوند. اين فلزات، بسيار سمي بوده و مي‌توانند سيستم عضلاني، عصبي، اسكلتي و حتي كبد و كليه را درگير كنند.
سمي‌ترين آنها سرب، كادميوم،جيوه و آرسنيك هستند كه حتي ورود مقادير كم آن به بدن در طولاني مدت مي‌تواند منجر به بروز عوارضي چون كاهش ضريب هوشي، خستگي، تحريك‌پذيري، بي‌خوابي، افسردگي، عدم تمركز، نقايص مادرزادي، اختلال سيستم ايمني و در نهايت سرطان شود. متاسفانه اين فلزات از طريق شستشو، ضدعفوني كردن و پختن حذف نمي‌شوند و همچنان در بافت سبزيجات باقي خواهند ماند.
توصيههاـ از خريد سبزيجات غده‌اي درشت پرهيز كنيد. سيب‌زميني‌هايي كه رنگ روشن‌تري دارند، پيازهايي كه قسمت خروج جوانه آنها باريك‌تر است و سبزي‌هاي برگداري كه ظريف و ترد هستند سالم‌ترند و كمتر در معرض نفوذ مواد نيتراته بوده‌اند.
ـ تا مي‌توانيد سبزي‌هاي فصلي، غيرگلخانه‌اي و آنهايي كه به روش طبيعي (ارگانيك) پرورش يافته‌اند، انتخاب كنيد.
ـ از خريد سبزي‌هايي كه در نزديكي جاده‌ها و كارخانجات صنعتي پرورش يافته و عرضه مي‌شوند، بپرهيزيد. امكان آلودگي اين سبزيجات به فلزات سنگين، پسماندهاي شيميايي و املاح اسيدي بسيار زياد است.
ـ از مناطقي كه فاضلاب‌هاي شهري به آنجا منتهي مي‌شود، سبزي و صيفي نخريد. اين محصولات آلوده به فاضلاب انساني بوده و بسيار بيماريزا هستند.
ـ سبزيجاتي كه به روش طبيعي پرورش مي‌يابند اغلب به وسيله كودهاي حيواني تغذيه مي‌شوند. اين كودها داراي آلودگي‌هاي ميكروبي بوده و سالم‌سازي آنها با مايع ظرفشويي و پركلرين امري لازم و ضروري است.
ـ براي خريد سبزيجات، انواعي را كه شسته و ضدعفوني شده‌اند و داخل بسته‌بندي‌هاي بهداشتي و داراي تاريخ مصرف و مجوز بهداشتي هستند، خريداري كنيد، ميزان آلودگي‌هاي ميكروبي و شيميايي اين نوع سبزيجات به دليل نظارت كارشناسان وزارت بهداشت كمتر است.
ـ دقت كنيد در مصرف مواد ضدعفوني‌كننده سبزيجات زياده‌روي نكنيد، چرا كه اين مواد هم ممكن است اثرات شيميايي روي سبزي بگذارند و براي سلامت خطرناك باشند. ضمن اين كه مقادير زياد آن مي‌تواند ارزش تغذيه‌اي سبزيجات را كاهش دهد.