جام جم: خرید و فروش یک ملک دلهره خاص خودش را دارد یعنی تا وقتی خریدار سندی را که به نامش خورده نبیند و فروشنده پول ملک فروخته‌شده‌اش را نگیرد خیالشان از بابت انجام یک معامله سالم و بدون نقص راحت نمی‌شود. خریدار یک ملک ممکن است از بابت پشیمان شدن فروشنده، واقعی بودن سند، منصفانه بودن قیمت یا بی‌غل و غش بودن دچار نگرانی شود یعنی دچار تردید شود که مثلا آیا او تنها فرد خریداری است که ملک به او فروخته شده یا مثل برخی از معاملات، او هم فریب فروشنده کلاهبرداری را خورده که یک ملک را به چند نفر فروخته یا اساسا سندی که در اختیارش است صوری بوده و چنین ملکی اصلا وجود خارجی ندارد.
برخی خریداران البته این دغدغه‌های خود را با مراجعه به بنگاه‌های املاک و تنظیم مبایعه‌نامه رفع می‌کنند هرچند که همیشه تاکید قانون بر انجام معاملات در دفاتر اسناد رسمی و تنظیم سندهای معتبر است؛ شاید برای همین است که خریداران ترجیح می‌دهند در فاصله کوتاهی از نگارش مبایعه‌نامه در بنگاه‌های املاک، ملک مورد معامله را در دفاتر اسناد رسمی به صورت قانونی منتقل کنند.
در این میان برخی خریداران با فروشندگانی روبه‌رو می‌شوند که برای ثبت نقل و انتقال ملک در دفاتر اسناد رسمی تعلل می‌کنند که البته قانون برای این دسته از خریداران راه احقاق حق را باز گذاشته، به نحوی که اگر فروشنده دارای سند مالکیت از انتقال رسمی معامله و انجام تشریفات ثبتی امتناع کند، خریدار می‌تواند از طریق محاکم قضایی او را به تنظیم سند رسمی ملزم کند.
البته قبل از آن که کار به شکایت در محاکم برسد برای جلوگیری از امتناع فروشنده از حضور در دفترخانه می‌توان در بیع‌نامه تنظیمی چنین موضوعی را قید کرد.
همچنین برای استحکام قرارداد تنظیمی در فرم اتحادیه مشاوران املاک در قسمت پایین بیع‌نامه محلی برای امضای شهود قرار داده شده که برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی در معامله بهتر است حتما این قسمت توسط شهود قابل اعتماد امضا شود.
وقتی وارد بنگاه شدید...هوشیاری لازمه انجام یک معامله بی‌دردسر است و مقدمه این هوشیاری، دانستن قانون و توجه به توصیه‌های آن. پس وقتی برای انجام یک معامله وارد بنگاه معاملات ملکی شدید قبل از هر چیز به این نکته توجه کنید که آیا صاحب بنگاه دارای مجوز از اتحادیه هست یا خیر.
این نکته، موضوع مهمی است چون اگر به هر علتی معامله به واسطه اشتباه یا قصور صاحب بنگاه دچار اختلال شد می‌توان از اتحادیه کمک خواست. نکته دوم که هنگام معامله ملک باید مورد توجه باشد در مورد معامله مال مشاع یا مالی است که چند خریدار دارد و در آن عده‌ای به جای دیگری به وکالت معامله می‌کنند؛ در این شرایط دقت کنید که این افراد وکالت رسمی دارند یا نه؟
قبل از انجام معامله صاحب بنگاه وظیفه دارد تا امضای طرف معامله را تایید کند. پس به تایید امضا توسط بنگاه‌دار دقت کنید و اگر او چنین کاری نکرد حتما از او بخواهید. آوردن میزان حق‌الزحمه دلال در قولنامه یا مبایعه‌نامه هم ضروری است، چون دقیقا باید مشخص شود که او چه مبلغی را دریافت کرده یا با چه شرایطی دریافت خواهد کرد.
دقت داشته باشید که صرف نوشتن معامله و قرارداد در اوراق چاپی و آرم‌دار بنگاه‌ها دلیل بر رسمی بودن معامله نیست پس نسبت به ثبت رسمی معامله در دفترخانه‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام کنید.
این مساله نیز بسیار مهم است که در سند قید شود که آیا در آن قلم‌خوردگی وجود دارد یا نه یا دارای پشت یا حاشیه‌نویسی هست یا خیر؟ نسبت به این مساله هم حساس باشید که اگر اسناد تجاری مثل چک، سفته یا سایر اوراق بهادار نزد بنگاه‌دار به امانت گذاشته شده حتما در قرارداد آورده و قید شود که این کار تحت چه شرایطی انجام شده و این اسناد به چه شخص یا اشخاصی باید تحویل داده شود.
یادتان باشد اسنادی که نزد صاحب بنگاه به امانت گذاشته می‌شود باید به طور کامل در قرارداد تعریف شود، همچنین قید شود که قرارداد در چند نسخه تنظیم می‌شود و حتما 2 نفر قابل اعتماد از سوی طرفین به عنوان گواه، زیر قرارداد را امضا کنند.
به یاد داشته باشید با وجود اصرارهای احتمالی از امضای سند بدون حضور طرف دیگر و قبل از احراز سمت و هویت او خودداری کنید، همچنین بررسی کنید که آیا ملک یا ساختمان در مالکیت فروشنده است یا در رهن بانک یا شخصی دیگر. توجه داشته باشید که انجام معامله در بنگاه و سند تنظیمی عادی است و ممکن است فروشنده قبلا یا بعدا آن را با سند رسمی یا عادی به شخص ثالث واگذار کرده و بکند، پس دقت کنید که این موضوع توسط صاحب بنگاه به تایید برسد تا اگر ملک یا ساختمان دارای معارض بود مشخص شود که مسوولیت جبران خسارت با چه کسی است.
از چک‌هایی که به صورت چک مسافرتی یا چک حساب جاری بین شما و طرف مقابل رد و بدل می‌شود نیز کپی بگیرید و اگر چکی صادر می‌کنید آن را نزد صاحب بنگاه و گواهان تنظیم و امضا کنید.