پوكي استخوان يك عارضه شايع متابوليك استخواني است كه در آن كاهش عمومي و شديد در توده استخواني ايجاد مي‌شود.
به گزارش ايسنا، در اين عارضه عناصر تشكيل دهنده استخوان از نظر كيفيت تغيير نمي‌كند ولي از نظر كميت كاهش مي‌يابند. اين بيماري وقتي بروز مي‌كند كه كاهش توده استخوان بيش از حد سريع باشد در ضمن زنان بيش از مردان به پوكي استخوان مبتلا مي‌شوند.
به گزارش سايت مركزي تخصصي مايوكلينيك در آمريكا، برخي از عوامل احتمال ابتلا به پوكي استخوان را افزايش مي‌دهند كه برخي از آنها را مي‌توانيد تغيير دهيد اما برخي ديگر مثل وراثت قابل تغيير نيستند.
مهمترين عوامل خطرزاي اين عارضه استخواني عبارتند از:- بالا رفتن سن: تراكم استخوان در هر دو جنس به تدريج كم مي‌شود به طوري كه از حدود 40 سالگي به بعد نيم تا يك درصد در سال كاهش مي‌يابد.
- جنسيت: پوكي استخوان در زنان به دليل كم بودن توده استخوان و پديده يائسگي شايع‌تر است به طوري كه زنان در هر سني 4 يا 5 برابر بيشتر از مردان دچار شكستگي استخوان مي‌شوند.
- يائسگي و كاهش هورمونهاي جنسي: هورمونهاي جنسي نقش مهمي در استحكام استخوان‌ها دارند. بنابراين هر عاملي از جمله يائسگي كه باعث كم شدن اين هورمون‌ها شود پوكي استخوان را تسريع مي‌كند.
- وراثت و نژاد: در صورت سابقه شكستگي دربستگان نزديك (پدر، مادر، خواهر و برادر) احتمال ابتلا به شكستگي تا دو برابر افزايش مي‌يابد. همچنين نژاد آسيايي و افرادي كه پوست و موي روشن دارند، بيشتر در معرض ابتلا به پوكي استخوان هستند.
- اندازه بدن: استخوان‌بندي ظريف و جثه كوچك‌تر موجب افزايش احتمال پوكي استخوان مي‌شود.
- مصرف دارو: مصرف طولاني مدت داروهاي حاوي كورتون، داروهاي ضد صرع و داروهايي كه براي درمان بيماريهاي تيروئيد مصرف مي‌شوند، موجب بروز پوكي استخوان مي‌شود. اين دسته داروها حتما بايد با تجويز پزشك و در صورت نياز با مكمل‌هاي دارويي مانند كلسيم و ويتامين «د» مصرف شوند.
- تحرك بدني و ورزش: ورزش سبب افزايش رشد استخواني بويژه در كودكي و دوران بلوغ مي‌شود. ورزش متناسب با سن و به طور مستمر موجب افزايش تراكم استخواني مي‌شود.
- رژيم غذايي: كلسيم باعث قوي شدن استخوان‌ها مي‌شود. ويتامين «د» نيز مانند كليدي است كه باعث ورود كلسيم به استخوان‌ها و استحكام آنها مي‌شود. مصرف اين دو ماده در رژيم غذايي به پيشگيري از پوكي استخوان كمك مي‌كند.
- دخانيات و الكل: مصرف دخانيات شامل سيگار و قليان موجب اختلال در جذب كلسيم و ساخت استخوان، يائسگي زودرس، كاهش وزن و تخريب هورمونهاي جنسي مي‌شود كه به تسريع پوكي استخوان مي‌انجامد. مصرف الكل نيز با كم كردن فعاليت سلولهاي سازنده استخوان موجب پوكي استخوان مي‌شود.