پس از گذشت 22 سال از جنگ تحمیلی هنوز دهها هزار جانباز شیمیایی بدون پرونده و برخورداری از تسهیلات بنیاد شهید غریبانه زندگی می کنند. این در حالی است که وزارت امور خارجه هم تلاشی برای دریافت غرامت جنگ از متجاوزان و تولیدکنندگان سلاحهای شیمیایی انجام نداده است.
به گزارش مهر، بر اساس تعریف بنیاد شهید جانباز به فردی گفته می شود که در میدان نبرد دچار آسیب جسمی و یا روانی شده باشد و جانباز شیمیایی فردی است نظامی یا داوطلب غیر نظامی که در میدان جنگ حداقل یکبار در معرض موثر نوع یا انواعی سلاحهای شیمیایی مورد استفاده در جنگ عراق علیه ایران قرار گرفته باشد.
مسئولیت دفاع از حقوق جانبازان شیمیایی و رسیدگی به وضعیت معیشت، مسکن، رفاه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بر عهده بنیاد شهید نهاده شده در حالی که به گفته مسئولان این بنیاد به دلیل کمبود بودجه قادر به ارائه خدمات مناسب به گروهی از ایثارگران نیستند.
گروهی که بیشتر آنان را جانبازان زیر 25 درصد یا فاقد پرونده و درصد تشکیل می دهند. بر اساس مقررات بنیاد شهید تمامی جانبازان دارای درصد جانبازی شامل خدمات درمانی می شوند ولی جانبازان زیر 50 و 25 درصد از بسیاری از تسهیلات بنیاد شهید (مدارس شاهد- مسکن- حقوق- بیمه مکمل- رفاهی و...) بی بهره هستند.
وضعیت جانبازان شیمیایی زیر 25 درصد اسفبار استغلام دلشاد جانباز 70 درصد شیمیایی و عضو هیئت مدیره انجمن دفاع از قربانیان سلاحهای شیمیایی استان فارس در گفتگو با خبرنگار مهر وضعیت رسیدگی به جانبازان شیمیایی را بسیار تاسف بار عنوان کرد و افزود: هر چند جانبازان شیمیایی بالای 70 درصد از تسهیلات و حقوق بنیاد و بیمه تکمیلی استفاده می کنند ولی بسیاری از جانبازان زیر 25 درصد شیمیایی را سراغ دارم که حتی به نان شب هم محتاج هستند.
وی افزود: اگر مردم ایران بدانند که هزاران جانباز شیمیایی زیر 25 درصد زیر خط فقر زندگی می کنند و از تسهیلات بنیاد شهید بی بهره اند حمایتهای خود را دریغ نخواهند کرد.
این جانباز 70 درصد شیمیایی که به عنوان بدحال ترین مصدوم شیمیایی کشور شناخته شده است گفت: وضع معیشتی و مسکن جانبازان شیمیایی 70 درصد بد نیست ولی مسئولان باید به داد جانبازان زیر 50 درصد برسند که حتی برای تامین دارو هم مشکل دارند.
دلشاد با بیان اینکه در استان فارس چهار هزار جانباز شیمیایی شناسایی شده اند، گفت: متاسفانه بیش از دو هزار و 300 جانباز شیمیایی فاقد پرونده و درصد جانبازی هستند.
وی افزود: پیش از این صندوقی در بنیاد شهید بود که مابه التفاوت هزینه داروهای گران قیمت جانبازان شیمیایی زیر 50 درصد را پرداخت می کرد که این صندوق جمع شد.
عضو هیئت مدیره انجمن دفاع از قربانیان سلاحهای شیمیایی استان فارس با اعلام آمار 100 هزار نفری جانبازان شیمیایی در کشور گفت: هیچگاه بنیاد شهید آمار واقعی قربانیان سلاح شیمیایی را نداشته و اعلام هم نکرده است. دولت بودجه خوبی به بنیاد شهید داده ولی جانبازان شیمیایی زیر 25 درصد بهره ای از آن نمی برند.
رسانه ها جانبازان شیمیایی را فراموش کرده اندانجمنهای غیردولتی همیشه موضعشان روشن است و بیشتر انتقادی به موضوعات نگاه می کنند ولی گفته های آنها را مجتبی رحماندوست مشاور اسبق رئیس جمهور در امور ایثارگران در گفتگو با خبرنگار مهر تائید کرد و گفت: من خودم زمانی که به کرمانشاه سفر کردم از نزدیک شاهد وضعیت اسفبار جانبازان شیمیایی بدون درصد بودم. با اینکه متخصصین بنیاد شهید داروهای خارجی را تائید می کنند ولی بنیاد مبلغی برای این داروها پرداخت نمی کند.
این جانباز 70 درصد شیمیایی افزود: البته از سازمانهای غیردولتی توقع بیشتری می رود تا برای احقاق حقوق جانبازان شیمیایی تلاش بیشتری داشته باشند. همچنین رسانه ها هم نباید موضوع جانبازان شیمیایی را تنها به هفتم یا هشتم تیرماه بسنده کنند و باید بیشتر به آن بپردازند.
قانون طرح پایش مجدد جانبازان شیمیایی هنوز اجرایی نشده استصالح عزیز پور رئیس انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی سردشت در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه چهار هزار و 600 قربانی سلاحهای شیمیایی در سردشت ثبت شده است گفت: از این تعداد تنها یک هزار و 400 جانباز شیمیایی پرونده دارند که این آمار تا قبل از سال 80 تنها 100 نفر بود.
وی افزود: متاسفانه بنیاد شهید مکانیزم پیچیده ای را برای ارائه درصد جانبازی تعریف کرده است در حالی که وقتی سردشت بمباران شد کسی به فکر درصد جانبازی نبود. من صدها جانباز شیمیایی را سراغ دارم که آن زمان یعنی 24 سال قبل با رضایت خودشان از بیمارستان مرخص شدند تا به کار و زندگیشان برسند ولی فکر نمی کردند که گاز خردل پس از 15 سال خود را در بدن نمایان می کند.
رئیس انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی سردشت با انتقاد از اجرایی نشدن طرح پایش جانبازان شیمیایی پس از تصویب مجلس و ابلاغ رئیس جمهور گفت: متاسفانه هیچ پاسخی از سوی دولت برای اجرای طرح داده نشده است.
این جانباز 70 درصد شیمیایی که هر ساله با هزینه شخصی خودش برای دفاع از حقوق جانبازان شیمیایی ایران به هلند می رود گفت: در هلند یک پرونده دعوی برای صدام باز کرده ایم بعد وزارت امور خارجه آمد و ما را کمک کرد ولی هنوز پرونده مفتوح بوده و در حال بررسی است.
دولت ایران دفاعی برای قربانیان جنگ در محاکم بین المللی نداشته استعثمان مزین وکیل پایه یک دادگستری و عضو انجمن حمایت از مصدومان شیمیایی سردشت در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد پرونده رسیدگی به جنایات رژیم بعث عراق و آلمان در تهیه و تولید و حملات شیمیایی به ایران گفت: شرط تشکیل پرونده جنگ در دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی شکایت از سوی دولتی است که به آن ظلم شده و قربانی جنگ بوده است ولی ایران با توجه به اینکه بر اساس قطعنامه 598 محق است هیچگونه اقدامی انجام نداده است.
مزین گفت: هر چند که ایران از حذف دولت بعث و صدام خشنود و امروز در صدد بازسازی عراق است ولی این نباید نافی شکایت از دولت عراق در دوران جنگ باشد که تاکنون وزارت امور خارجه که وظیفه دعوی جنگ را دارد هیچگونه دفاعی از قربانیان جنگ نداشته است.
بنیاد شهید پزشکان را مقابل جانبازان قرار داددکتر مصطفی قانعی رئیس مرکز تحقیقات مصدومان شیمیایی بقیه الله تهران که از نخبگان عرصه تشخیص و درمان مصدومیتهای شیمیایی است امروز بر صندلی معاونت وزیر بهداشت تکیه زده ولی همچنان در مرکز تحقیقات در حال پژوهشهای جدید برای بهبود جانبازان شیمیایی است.
وی در مورد وضعیت درمانی و سلامت جانبازان شیمیایی پس از گذشت 22 سال از جنگ تحمیلی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: عمده مشکلات جانبازان شیمیایی بیماری و مصدومیت ریه و پس از آن چشم و پوست است. همچنین ثابت شده برگشت معده به روده هم موجب تشدید عوارض می شود و جانبازان شیمیایی از مشکلاتی مانند افسردگی و کاهش میل جنسی هم رنج می برند.
رئیس مرکز تحقیقات مصدومان شیمیایی با اعلام اینکه تعداد خروج جانبازان شیمیایی برای درمان به خارج از کشور به صفر رسیده است گفت: تمامی مراحل درمانی در ایران انجام شده و دارو هم در ایران تولید می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا جانبازان شیمیایی بیشتر رغبت به استفاده از داروهای خارجی دارند در حالیکه این داروها گران است گفت: متاسفانه نظام بیمه ای ایران ارزان ترین داروها را تحت پوشش بیمه ای قرار می دهد و جانبازان شیمیایی برای استفاده از داروهای خارجی مجبورند هزینه هنگفتی را بپردازند.
البته این را هم باید اضافه کنم که درمانهای ما توانسته در بهبود جانبازان شیمیایی ایران موثر باشد.
قانعی به این پرسش که شما به عنوان شخصی که درصد جانبازی مصدومان شیمیایی را تعیین می کنید همیشه در معرض اتهام هستید گفت: پروتکلی را 6 سال قبل تدوین کردیم و به بنیاد شهید دادیم و امروز اجرایی می شود که بر اساس آن تشخیص پزشک برای جانبازان شیمیایی ملاک است. همین موجب شد تعداد جانبازان شیمیایی از 20 هزار تا به 50 هزار افزایش یابد پس نتیجه می گیریم ما کارخوبی کرده ایم ولی اینکه ما همیشه متهم هستیم صحیح است. برای همین پزشکان مجرب کمیسیون پزشکی همیشه در حال کم شدن هستند تا از گزند این اتهامات در امان باشند و دلیلش هم این است که بنیاد شهید ما را با جانباز مواجه کرده است در حالی که ما تنها وضعیت سلامتی جانباز را رصد می کنیم و کاری به درصد و تعیین حقوق و مزایا و تسهیلات جانباز نداریم.
رئیس مرکز تحقیقات مصدومان شیمیایی کشور اظهار داشت: نباید امتیاز و درصد جانبازی با پزشک باشد بلکه مولفه های دیگری هم باید در تعیین درصد مد نظر گرفته شود.
قانعی گفت: آنهایی که درصد نمی گیرند به این دلیل است که مصدومیتشان خفیف بوده و تنها با تکه برداری قابل اثبات است.
جانبازان شیمیایی دچار افسردگی هستندبا تمام مشکلات حقوقی، معیشتی، مسکن، رفاهی و درمانی که قربانیان سلاحهای شیمیایی دارند به تازگی دانشمندان ایرانی مورد جدیدی از صدمات جنگ بر جانبازان شیمیایی را کشف کرده اند.
بر اساس این گزارش PTSD حالتی است که برای شخص پس از یک واقعه تهدید کننده برای حیات خود یا نزدیکان ایجاد می شود که در دوران جنگ می توان در یک حادثه تلخ که ما در آن احساس خطر می کنیم و یا زندگی مان در معرض تهدید است یا شاهد مردن و یا مجروح شدن دیگران باشیم تعریف می شود.
گروهی از پژوهشگران در دانشگاه زنجان اعلام کردند: در مطالعه ای که از سال 1980 تا 1988 بر روی 60 هزار نفر ازافراد در معرض سلاح شیمیایی شهرستان سردشت صورت گرفت نتیجه آن بود که افرادی که در معرض سطوح بالا و پایین از سلاح شیمیایی قرار گرفته بودند در مقایسه با دو شهردیگر که فقط در معرض سطوح بالا یا در معرض سطوح پایین قرارگرفته بودند مشکلات روانی بیشتری را نشان دادند.
مطالعه نشان داد که افسردگی، اضطراب و PTSD در بین افراد مقیم در بخشهایی که در معرض سطوح بالایی از سلاحهای شیمیایی قرار داشتند شایع تر است.
همچنین در مطالعه ای که در سال 83 در دانشگاه بقیه الله تهران بر روی 100 نفر جانباز شیمیایی گاز خردل صورت گرفت نتایج بدست آمده نشان می دهد میانگین سلامت عمومی در جانبازان 47 درصد بود که بیانگر اختلال در سلامت افراد است همچنین متغیرهایی اعم از سطح تحصیلات، شغل و سابقه بستری روان پزشکی جانباز با سلامت عمومی ارتباط معنادار وجود دارد.
این پژوهشگران اعلام کردند با توجه به وضعیت جانبازان شیمیایی در کشور باید مسئولان در پژوهشهای مرتبط با سلامت جانبازان دقت بیشتری کرده تا مشکلات بیشتری برای این ایثارگران ایجاد نشود.
در نتیجه می توان اعلام کرد پس از گذشت 22 سال از جنگ تحمیلی آثار جدیدی از مشکلات سلامتی جانبازان شیمیایی کشف شده که هر کدام در نوع خود نشان از مظلومیت همراه با مصدومیت و مجروحیت دوران جنگ است ولی همچنان تعداد زیادی از جانبازان شیمیایی بدون درصد به دلیل خفیف بودن عوارض پرونده ای در بنیاد شهید ندارند و تسهیلاتی دریافت نمی کنند.