مهر: در روزهای اخیر و بر اثر بارش نزولات آسمانی فصلی معمول شمالشرق استان تهران، ضلع جنوب غربی اثر تاریخی 850 ساله پل شاه عباسی جاجرود فرو ریخت.
یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی استان تهران پلی 850 ساله ساخته شده بر روی رودخانه جاجرود در روستای "سعیدآباد" این منطقه است.
پل شاه عباسی جاجرود اثری 850 ساله
این پل تاریخی باشکوه در 10 کیلومتری شمالشرق استان تهران از آثار دوران
سلجوقیان محسوب می شود که در دوره های صفویه، قاجاریه و پس از آن نیز
بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است از این رو مردم آن را "پل شاه
عباسی" می نامند و به نوشته منابع تاریخی این پل در زمان ناصرالدین شاه
قاجار به دست "حاج میرزا بیک نوری" فراش "خلوت شاه" با هزینه بیست و چهار
هزار تومان بازسازی شده است.
پل تاریخی شاه عباسی جاجرود که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده بعنوان یکی از اصلی ترین بناهای تاریخی استان تهران دارای دو دهانه بزرگ میانی به عرض هفت و طول(از بستر رودخانه) 12 متر و دو دهانه کوچک شرقی و غربی به عرض چهار و طول پنج متر است.
این پل در گذشته بدلیل بالا بودن سطح رودخانه جاجرود هر چهار دهانه
یاد شده معبر آبی خروشان بود اما امروزه با احداث سد لتیان و کاسته شدن از
حجم این شریان زیبای شمالشرق استان تهران تنها دهانه های میانی به گذرگاه
آب تبدیل شده دو دهانه کوچک محل عبور عابرین هستند.
مصالح بکار رفته در بنای پل شاه عباسی جاجرود از جنس سنگهای محلی بستر
رودخانه و ملاط خاک است و این اثر تا پیش از احداث پل سیمانی جاجرود تا
سال 42 هجری شمسی بعنوان تنها معبر مواصلاتی تهران و مازندارن بار ترافیکی
خودرویی این مسیر را نیز تحمل می کرد.
ریزش بخشی از پل شاه عباسی جاجرود
اما به نظر می رسد آهسته آهسته توان این پیر خسته از بی مهری مسئولان
میراث فرهنگی استان و کشور تاب شده و نفسهای آخر پل تاریخی مستقر در این
دیار را می توان در محیطی متروک به وضوح شنید.
پل باشکوه و زیبایی که طی بیش از هشت قرن متمادی تاریخ کهن نواحی
سرسبز شمالشرق استان تهران را مرور کرده و اگر می توانست لب به سخن بگشاید
شاید از عبور قرقچیان پادشاه، لمس سم اسبان نیروهای لشگری، صدای چرخ ارابه
مسئولان کشوری، حکومت سلطان جاج حکمران قدیمی منطقه جاجرود و دیگر وقایع
کوچک و بزرگ مسیر نواحی شمالی کشور داستانهای روایت می کرد اما در حال
حاضر فریاد بلند این کهن پل 850 ساله از رنج تخریب تدریجی گویی به گوش هیچ
یک از مسئولان نمی رسد.
طی روزهای اخیر منظره ای ناآشنا مردمان و گردشگران اغلب پایتخت نشین
جاجرود را آزرده خاطر کرد چراکه در خاطرات کودکی اهالی شمالشرق پل شاه
عباسی جاجرود نمادی از قدرت و صلابت بشمار می رفت و ریزش ضلع جنوب غربی
این اثر تاریخی ناخشنودی دوست داران فرهنگ غنی ایران زمین را بدنبال داشت.
تبدیل اثر ملی 850 ساله به پاتوق معتادان
البته رنج پل شاه عباسی تنها به تخریب البته طبیعی صورت گرفته منتهی نمی
شود بلکه تبدیل این اثر تاریخی هشت قرنی به پاتوق معتادان رنجی چند برابر
را به رهگذران تحمیل کرده است.
مشاهده چهره خواب آلوده و درهم ریخته معتادان، سرنگ، بسته سیگار، پیکنیک،
فندک و دیگر ابزارآلات استفاده از مواد افیون همراه با آتشی که طی ساعات
پایانی روز به جان دیوارهای تاریخی این اثر ارزشمند می افتد موجبات
ناراحتی و اعتراض اهالی و گردشگران را فراهم آورده است.
در سالهای اخیر به جهت حفظ و حراست از بنای قدیمی این اثر، راه گذری
پل به روی وسایل نقلیه بسته شده است اما این انسداد بطور کامل صورت نگرفته
و موتورسواران اغلب افاغنه که مبحث نگهداری از آثار تاریخی این مرز و بوم
چندان برایشان مهم نیست بدون دغدغه خاطر از روی آن عبور می کنند.
جاری شدن فاضلاب محلی از مجاری کناری، بوی تعفن شدید و انواع و اقسام
زباله های خانگی و کارگاهی در زیر پای پل شاه عباسی را شاید بتوان کمترین
مشکلات این اثر دانست.
نزولات آسمانی دلیل اصلی تخریب پل
دهیار روستای سعیدآباد جاجرود در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون این اثر
تاریخی اظهار داشت: پل شاه عباسی جاجرود اثری تاریخی متعلق به دوران حکومت
سلجوقیان است که کارشناسان قدمتی نزدیک به 850 سال را برای آن تخمین می
زنند.
حسین رحمانی پیرامون دلایل ریزش بخشی از این پل تاریخی خاطرنشان کرد: دلیل
اصلی ریزش بخش جنوب غربی این پل تاریخی جمع شدن آب بارانهای فصلی معمول
این برهه زمانی است.
این مسئول ادامه داد: موضوع ریزش بخشی از پل شاه عباسی که در فروردین ماه
سال جاری روی داد طی مکاتباتی به مسئولان میراث فرهنگی و همچنین بخشداری
مرکزی تهران اطلاع داده شده است.
بخش مرکزی نیازمند شعبه ای از سازمان میراث فرهنگی
بخشدار بخش مرکزی تهران نیز پیرامون موضوع ریزش قسمتی از این اثر تاریخی
عنوان کرد: متاسفانه بخشی از پل شاه عباسی جاجرود بر اثر حوادث طبیعی
تخریب شده است.
محمود مصلحی شاد بیان داشت: از این رو بخشداری مرکزی تهران در راستای حفظ
و حراست از این اثر تاریخی نامه نگاریهای خود را با مسئولان میراث فرهنگی
استان انجام داد و به محض تخصیص اعتبارات لازم مراحل مرمت آن آغاز می شود.
این مسئول بخش مرکزی تهران را نیازمند بازگشایی شعبه ای از میراث
فرهنکی و گردشگری دانست و افزود: وجود آثار تاریخی متعدد در بخش مرکزی
تهران راه اندازی شعبه ای از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این مناطق
را به امری ضروری مبدل ساخته است.
جاجرود مجموعه ای از مناطق روستایی واقع در شمالشرق استان تهران و 10
کیلومتری پایتخت است و همگان این خطه خوش آب و هوا را با رودخانه مشهور و
طبیعت زیبای آن می شناسند.
نقاطی روستایی همچون خسروآباد، سعیدآباد، طاهرآباد و نواحی کارگاهی از جمله مناطق جاجرود محسوب می شود.