اگرچه سازمان هواپيمايي كشور همچنان تاكيد مي‌كرد كه توپولوف از لحاظ ايمني با هواپيماهاي غربي تفاوتي ندارند، اما پس از اعلام فرصت براي خروج توپولف‌هاي استيجاري و خروج به موقع آنها، در مرحله دوم در تير ماه سال جاري تصميم به خروج اين ناوگان گرفت و اعلام كرد خروج هواپيماهاي توپولوف 154 به زودي بر اساس برنامه‌اي منظم و تدريجي در كشور انجام خواهد شد.
شركت‌هاي هواپيمايي كمتر از يك هفته براي خروج هواپيماي توپولف 154 كه پرونده آن از سال گذشته باز شده است فرصت دارند و بايد ديد كه آيا اولتيماتوم رييس سازمان هواپيمايي آخرين فرصت او به شركت‌هاي هواپيمايي براي خروج اين هواپيماي ساخت روسيه است و آسمان ايران با توپولوف‌ها براي هميشه خداحافظي مي‌كنند يا خير؟
به گزارش ايسنا توپولوف‌ها پيش از فروش به کشورهايي نظير ايران، چين و کشورهاي آسياي مرکزي در ناوگان هوايي شوروي و سپس روسيه، به خدمت گرفته شده‌اند و پس از اين‌كه بزرگترين شرکت هواپيمايي روسيه (ايرفلوت) تمامي هواپيماهاي توپولف 154 خود را از دور خارج و ناوگان ساخت كشورهاي غربي را جايگزين آنها کرده است، نوبت به ايران رسيد تا با خروج اين هواپيماهاي فرسوده به نارضايتي و نگراني مردم درباره توپولف‌ها پايان دهد.
بر اساس اين گزارش، سناريوي خروج توپولف‌ها از ناوگان هوايي ايران پس از سقوط يك فروند هواپيماي توپولف 154 شركت هواپيمايي كاسپين و كشته شدن 168 نفر از مسافران و خدمه اين پرواز آغاز شد به طوري كه رضا نخجواني- رييس سازمان هواپيمايي كشوري -اعلام كرد:
براساس آخرين نتايجي كه از بررسي سانحه توپولوف شركت هواپيمايي كاسپين در قزوين به دست آمد، ايراداتي در قسمت موتور اين هواپيما مشاهده و موضوع به كارخانه سازنده روسي آن اعلام شده است و اگر كارخانه سازنده روسي فرضيه‌ها و نظريه‌هاي مطرح شده كارشناسان ما را تاييد كنند در مورد ادامه يا توقف پرواز هواپيماهاي توپولوف در كشور تصميم‌گيري خواهد شد.
بحث و بررسي درباره خروج اين نوع هواپيماهاي روسي ادامه داشت تا اين‌كه يك فروند هواپيماي 154 توپولف خطوط هوايي لهستان در نزديكي فرودگاه اسمولسنك در روسيه و به دليل وجود مه غليظ سقوط كرد. در پي اين حادثه كه رييس جمهوري لهستان و مقامات علي رتبه اين كشور را به كام مرگ كشاند ياتا (انجمن بين‌المللي حمل و نقل هوايي) اعلام كرد كه از سوار شدن بر هرگونه هواپيماي ساخت روسيه خودداري كنيد!
اگرچه سازمان هواپيمايي كشور همچنان تاكيد مي‌كرد كه توپولوف از لحاظ ايمني با هواپيماهاي غربي تفاوتي ندارند، اما پس از اعلام فرصت براي خروج توپولف‌هاي استيجاري و خروج به موقع آنها، در مرحله دوم در تير ماه سال جاري تصميم به خروج اين ناوگان گرفت و اعلام كرد خروج هواپيماهاي توپولوف 154 به زودي بر اساس برنامه‌اي منظم و تدريجي در كشور انجام خواهد شد.
در حالي كه توپولف‌هاي استيجاري در موعد مقرر از ناوگان هوايي كشور خارج شدند، فرصت شش ماهه‌اي براي خروج توپولف‌هاي ملكي به شركت‌هاي هواپيمايي داده شد.
موعد مقرر بهمن ماه فرا رسيد اما نخجواني اين فرصت را يك ماه تمديد و اعلام كرد كه شركت‌هاي هواپيمايي موظفند تا 30 بهمن ماه امسال شركت‌هاي هوايي باقي مانده هواپيماهاي توپولوف154 را از خطوط هوايي كشور خارج كنند و از ابتداي اسفندماه سال جاري به هيچ وجه مجاز به تنظيم برنامه پرواز براي هواپيماهاي توپولف خود نخواهند بود.
اگرچه نخجواني اميدوار است كه كليه توپولف‌ها در موعد مقرر خارج شوند اما صادقي- مديرعامل ايران اير تور- حاضر به صحبت درباره خروج توپولف‌هاي اين شركت هواپيمايي نيست.
وي در اين باره معتقد است: اين تصميم يك طرفه اتخاذ و ابلاغ شده است.
بر اساس اين گزارش، شركت هواپيمايي ايران اير تور 13 فروند توپولف ملكي در اختيار دارد كه تاكنون 6 فروند از آنها از خطوط هوايي خارج و 4 فروند بوئينگ MD جايگزين آنها شده است.
همچنين شركت‌هاي هواپيمايي تابان، كاسپين و كيش اير به ترتيب داراي يك، سه و دو فروند هواپيماي توپولوف 154 هستند.
در اين راستا رييس مجمع صنفي آژانس‌هاي هواپيمايي خوزستان نيز معتقد است: در نزديكي ايام نوروز و افزايش تقاضاي سفر خروج توپولف‌ها تصميم خوبي نيست اما بايد پذيرفت كه سقوط اين نوع هواپيماها در ايران و ساير نقاط جهان مردم را نسبت به سفرهاي هوايي به ويژه با توپولوف نگران مي‌كند.
بنابراين بايد براي خروج توپولوف‌ها از خطوط هوايي پيش‌بيني‌هاي لازم براي جابه‌جايي مسافران صورت بگيرد و همچنين شركت‌هاي مالك توپولوف‌ها بايد پيش‌بيني‌هاي لازم را كنند تا با توقف فعاليت رو به رو نشوند و شرايطي ايجاد نشود كه هزينه كنند اما در آمدي نداشته باشند.
در اين راستا بايد توجه كرد كه 31 فروند هواپيماي توپولوف با سه هزار و صد صندلي در خطوط هوايي كشور فعال بوده است كه 36 فروند هواپيماي ديگر با ظرفيت پنج هزار و 600 صندلي جايگزين آن شده است.
براساس اين گزارش طي هفت سال گذشته بيش از سه هزار و 400 نفر در جهان بر اثر سوانح هوايي كشته شده‌اند كه حدود 800 نفر آنها در سوانح هوايي ايران جان باخته‌اند؛ بدين معنا كه حدود 23 درصد از كشته‌شدگان سوانح هوايي جهان در هفت سال اخير مربوط به سوانح هوايي ايران است.
همچنين طبق آمار يکي از سازمان‌هاي معتبر امنيت هوايي، از سال 1990 تاکنون بيش از 30 مورد وقوع سانحه يا سقوط مرگبار هواپيماهاي توپولوف رخ داده است که بيشتر آنها به سال‌هاي دهه 90 ميلادي بازمي‌گردند.
بر اساس اين گزارش اكثر توپولوف‌هاي 154 از رده خارج شدند و به گفته كارشناسان علوم پروازي و تعمير هواپيماها بازسازي و مرمت اين هواپيماها هم هزينه بر است و اصلا به صرفه نيست.
همچنين طي20 سال گذشته از محل هزينه سوخت مصرفي هواپيماهاي توپولوف دو ميليارد دلار هدر رفته است اين در‌حالي‌است كه شركت‌هاي واسطه‌اي تمايلي به حذف توپولوف از ناوگان هوايي كشور نداشتند اما با حمايت وزير سابق راه و ترابري مبني بر خروج توپولوف 154 مجبور به خروج اين هواپيما از ناوگان خود شدند.
در عين حال هنوز هم اين هواپيماهاي از رده خارج شده شوروي سابق كار حمل و نقل مسافران را در نقاط مختلف دنيا به ويژه در آسيا و بخش‌هايي از اروپا برعهده دارند اما اميد مي‌رود با خروج توپولوف‌هاي 154 اطمينان مردم نسبت به امنيت پرواز‌ها افزايش يابد.
حدود يك هفته تا پايان بهمن كه از سوي مسوولان مربوطه پايان حضور توپولوف‌ها در ناوگان هوايي كشور اعلام شده است زمان باقش است و بايد منتظر شد و ديد آيا واقعا مردم سفرهاي هوايي بدون اين ناوگان را تجربه خواهند كرد؟