ابتلای ببر نر سیبری به مشمشه و در نهایت مرگ این ببر محبوس در باغ وحش ارم در حالی باعث به قرنطینه رفتن سایر حیوانات در معرض خطر باغ وحش شده که دفع روباز پسماندهای غدای گربه سانان این باغ وحش بیم ابتلای سگ و گربه های شهری به این بیماری را بیشتر کرده است.
به گزارش مهر، روزی که معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست در نشست خبری اعلام دلایل مرگ ببر نر روسی در باغ وحش تهران از احتمال معدوم کردن تمامی گوشتخوران و تک سمهای باغ وحش ارم خبر داد زمزمه خطر ابتلای فراگیر مشمه در میان محافل عمومی پیچید اما محمد باقر صدوق تاکید کرد که باغ وحش تهران به مدت چند روز قرنطینه است و در صورت ابتلای گونه ها باید از بین بروند.
همچنین رئیس باغ وحش ارم تهران در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه طبق قاعده هر حیوانی - به خصوص تک سمها- که به مشمشه مبتلا باشد در این باغ وحش معدوم می شود گفت: تست اول آزمایشگاهی گونه ها منفی بود و تا ۲۰ روز دیگر نتیجه نهایی و تست دوم اعلام می شود.
امیر الهامی اضافه کرد: جز دو- سه گونه تک سم، هیچ حیوان دیگری در باغ وحش مبتلا به مشمشه وجود ندارد. اگرچه شیرها قبل از مرگ ببر علائمی از خود نشان دادند که ابتلا به مشمشه را تائید می کرد.
وی با اشاره به اینکه ببر و پلنگ های موجود در باغ وحش مبتلا نیستند گفت: محدوده ای که گونه های مبتلا در آن بودند هنوز در قرنطینه است و تست های اولیه برای مشخص شدن ابتلای تک سمها به مشمشمه انجام شده که منفی بوده و تست دوم باید در فاصله زمانی ۲۰ روزه گرفته شود.
در همین رابطه یک دامپزشک متخصص به خبرنگار مهر گفت: مشمشه بیماری مشترک بین حیوانات گوشتخوار، تک سم و انسان است و قابلیت انتقال از تک سمها و گربه های وحشی گوشتخوار و انسان به همدیگر را دارد.
دکتر هومن ملوک پور با اشاره به فرم متفاوت این بیماری که در تک سمها به صورت حاد بروز می کند اظهار داشت: فرم مزمن در تک سمها نیز دیده می شود و در این حالت ممکن است تا آخر عمر تک سم، بیماری در بدنش به صورت ناقل باقی بماند و حتی مرگ حیوان را به دنبال نداشته باشد.
وی همچنین اضافه کرد: تک سمهایی مانند الاغ، اسب و قاطر که به این بیماری مبتلا می شوند می توانند به گونه های گوشتخوار وحشی نیز منتقل کنند.
این در حالی است که گفته می شود گربه های شهری و سگهای ولگرد به علت مصرف باقی مانده گوشت مورد مصرف گوشت خوران باغ وحش تهران به بیماری مشمشه و بیماریهای میکروبی دیگر مبتلا شده اند.
با این حال غذای گربه سانان باغ وحش ارم، گوشت الاغ هایی بود که از شهر و روستاهای مختلف جهت فروش به باغ وحش حمل می شدند. صاحبان این الاغ ها به دلیل ارزش پایین این حیوانات از نظر مادی، بهترین راه را فروش آنها به باغ وحش ارم می دیدند. گاه کهولت سن و معلولیت این الاغها باعث بیکاری و در نهایت خورده شدنشان توسط گربه سانان می شد.
تارنمای اینترنتی دیده بان حقوق حیوانات در رابطه با احتمال ابتلای گربه های شهری به مشمشه با انتشار تصاویری نوشت: هر دو روز یک بار چند الاغ برای شیرها[باغ وحش ارم] سر بریده شده و به صورت پوست کنده در اختیار گربه سانان قرار می گرفت. پوست کلفت این حیوانات باعث سختی در خوردن آنها می شود.
با این حال گفته می شود گوشت باقی مانده از مصرف شیر و ببر و پلنگ در باغ وحش ارم به مکانی پشت باغ وحش ارم منتقل میشد که مورد هجوم سگهای ولگرد و گربه های شهری بوده و طبق اعلام مقامات مسئول، بیماری ببر سیبری نر در باغ وحش تهران جان داد، از تک سمها منتقل شده است.
دکتر ملوک پور در این باره اضافه کرد: انتقال این بیماری به گوشتخوران وحشی که در طبیعت زندگی می کنند بیشتر دیده شده است و در سگها و گربه های شهری تا کنون دیده نشده است.
وی تاکید کرد: در تحقیقات گسترده ای که بعد از مرگ ببر نر سیبری انجام شد به این نتیجه رسیدیم که انتقال این بیماری از انسان به گربه های وحشی گوشتخوار و یا از گوشتخوران وحشی به انسان هنوز موردی گزارش نشده است اما از طریق تک سمها منتقل شده است.
ملوک پور تاکید کرد: گوشتخواران بعد از ابتلا به این بیماری می توانند سلامت خود را بازیابند که شرایط درمانی خاص خود را دارد و نیازی نیست گونه های گوشتخوار مبتلا معدوم شوند بلکه قابلیت درمان را دارند ولی تک سمی های مبتلا باید معدوم شوند چون این بیماری در آنها باقی می مانند و می تواند منتقل شود.
این دامپزشک با تاکید بر اینکه در پروتکل بیماری مشمشمه در همه جای دنیا حتی اگر ارزشمند ترین گونه تک سم به آن مبتلا باشد در گودالی دو متر دفن و با آهک تازه پوشانده و گاهی به آتش کشیده می شود چرا که این بیماری در بدن تک سمها باقی می ماند و قابل درمان هم نیست.
همچنین معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست وظیفه معدوم کردن گونه های مبتلا به مشمشه در باغ وحش تهران را به عهده سازمان دامپزشکی کشور دانست و به خبرنگار مهر گفت: ما وظیفه ای در قبال معدوم کردن گونه ها نداریم و این موضوع از طریق دامپزشکی پیگیری می شود.
با این حال برخی دامپزشکان معتقدند تمامی حیوانات باغ وحش تهران در صورتی که در معرض بیماری مشمشه باشند باید معدوم شوند و این اقدام خسارات مالی هنگفتی را به دنبال دارد.
امیر پیمان خسروی در گفتگویی با اشاره به تأیید بیماری مشمشه و Psaudomonas (نوع سودوموناس ماله‌ای) گفت که پروتکلی در رابطه با قرنطینه‌کردن وجود دارد که در همه کشورها یکسان است و همه ملزم به رعایت آن هستند. این پروتکل در زمینه جلوگیری گسترش بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان اعمال می‌شود.
اردیبهشت ماه سال جاری سازمان محیط زیست ایران و وزارات محیط زیست روسیه طی یک تفاهمنامه همکاری، یک جفت ببر سیبری را با دو پلنگ ایرانی ماده مبادله کردند و قرار بود ببرها برای اجرای "طرح احیای ببر منقرض شده مازندران" در پناهگاه حیات وحش میانکاله در شرایط نیمه اسارت نگهداری شوند و پلنگها نماد بازی های المپیک زمستانی مسکو شوند.
با این حال ببرها به دلیل آماده نشدن پناهگاه حیات وحش میانکاله به بیماری مشمشه مبتلا شدند و ببر نر تلف شد اما پلنگهای ایرانی که به گفته مقامات روسی از بدو ورود به روسیه به دلیل مسومیت و شکسته بودن پنجه های پا معیوب بودند در روسیه در سلامت کامل هستند.