دکتر حمیدرضا فرشچی www.novindiet.com
متخصص تغذیه و متابولیسم و فوق تخصص دیابت و چاقی از انگلستانامروزه یکی از دغدغه های جامعه ما مسئله آلودگی هوا می باشد چرا که سطح آلودگی هوا در تهران و همچنین برخی از شهرهای شلوغ و یا صنعتی کشور افزایش یافته است و در این بین ممکن است برای برخی افراد که فعالیت بدنی روزانه آنها شامل پیاده روی یا ورزش در هوای آزاد بیرون از منزل می باشد این سوال پیش آید که آیا ورزش در مکانی که هوای آلوده دارد خطر ساز نیست؟
همانطور که می دانیم فعالیت های هوازی یکی از راهکارهای کلیدی برای حفظ سلامتی است . با این حال اگر شما مرتبا در هوای آلوده ورزش کنید آثار نامطلوبی را بر سلامت شما خواهد داشت به ویژه اگر مبتلا به: آسم و دیگر بیماری های مزمن ریوی، بیماری های قلبی عروقی و دیابت باشید.
مطالعات نشان می دهند در طی فعالیت های هوازی ( حتی فعالیت هایی با شدت کم) تا 10 مرتبه هوای بیشتری را نسبت به حالت استراحت استنشاق می کنید. همچنین احتمال زیادتری دارد که هوای بیشتری را به عمق ریه های خود فرو ببرید و همچنین تنفس دهانی شما افزایش یابد و تنفس دهانی سیستم فیلتراسیون و پاک کنندگی گذرگاه بینی را ندارد. این عوامل دست به دست یکدیگر می دهند تا بیشتر در مواجهه با آلوده کننده ها قرار بگیرید لذا ورزش مکرر در هوای آلوده اقدام خطرناکی بویژه در بیمران ریوی و قلبی است.
مواجهه طولانی با هوای آلوده یا ذرات ریز ( ترکیبی از ذرات: دود ، گرد و غبار و گازها) با عوارضی به شرح زیر مرتبط می باشند:
- تخریب قابل توجه راه های هوایی کوچک در ریه ها
- افزایش خطر حمله قلبی و سکته درافراد مسن تر
- افزایش خطر مرگ از سرطان ریه و بیماری قلبی عروقی
علیرغم اثرات منفی بالقوه ای که هوای آلوده دارد، اگر سالم هستید نباید از هوای آلوده به عنوان یک بهانه برای اجتناب از ورزش استفاده کنید . برای محدود نمودن اثرات منفی هوای آلوده بر ورزش می توانید از راهکارهای زیر مدد بگیرید:
_
زمان ورزش و فعالیت بدنی خود را به دقت تنظیم نمایید: نمودارهای مربوط به آلودگی های محلی را بررسی کنید و بر طبق آن برنامه های ورزش و فعالیت بدنی خود را تنظیم نمایید. از ورزش و فعالیت بدنی در ساعاتی که سطح آلودگی در بیشترین حد است پرهیز نمایید . معمولا ساعات اولیه صبح درصد آلودگی هوا در شهرهای بزرگ زیاد نمی باشد.
_
از ورزش در حوالی خیابان های شلوغ و پر تراکم اجتناب کنید: سطوح آلودگی احتمالا تا فواصل 15 متری از مسیرهای شلوغ و پر تردد زیاد است.
_
مکان های مناسب تری را برای ورزش انتخاب کنید: توجه نمایید که ممکن است برخی از مناطق شهر هوای سالم تری را داشته باشند و اگر برای شما میسر است می توانید برای ورزش به آن مکان ها مراجعه فرمایید.
_
در فضای بسته مانند داخل منزل یا باشگاه ورزش کنید: برنامه خود را تغییر دهید و در منزل ورزش کنید. می توانید از انواع باشگاه های و کلاس های ورزشی نیز استفاده کنید. قبلا تصور آن بود که برای تنظیم تعادل انرژی سوخت و ساز حتما باید یک ورزش مداوم و با شدت متوسط تا زیاد را داشته باشید. ولی مطالعات اخیر تاکید دارند که شما می توانید دفعات مکررفعالیت بدنی را در طی روز و حتی در اتاق تجربه نمایید.
اما در پایان ذکر این نکته ضروری است که اگر شما به یک بیماری یا عارضه مزمن مبتلا هستید نگرانی هایتان در مورد فعالیت بدنی در هوای آلوده را با پزشک معالجتان در میان بگذارید تا با مشورت با او راههای جایگزین و کم ضررتر را انتخاب نمایید.