جام جم آنلاين: بدن انسان از تعداد بسيار زيادي سلول تشكيل شده است كه طي يك فرآيند منظم و كنترل شده تكثير مي‌يابند؛ اگر تحت هر شرايطي اين فرآيند، غير قابل كنترل شود، توده‌اي از سلول‌ها در بدن تشكيل مي‌شود كه در اصطلاح به آن تومور گفته مي‌شود.
دكتر بايزيد قادري، فوق‌تخصص سرطان‌شناسي در‌اين‌باره به «جام‌جم» مي‌گويد: تومورها بر اثر رشد غيرطبيعي سلول‌هاي مشخصي در بدن به وجود مي‌آيند و با توجه به اين‌كه زمان بين به وجود آمدن يك تومور و تشخيص آن اغلب بسيار طولاني است، بيماران معمولا بسيار دير به‌وجود تومور پي مي‌برند كه همين عامل، درمان را با مشكل روبه‌رو مي‌كند.
انواع تومورتومور مي‌تواند در بافت‌ها و اندام‌هاي مختلف بدن ايجاد شود؛ با توجه به نحوه رشد، نوع پراكندگي در بدن و شكل ظاهري، تومورها به 2 دسته خوش‌خيم و بدخيم تقسيم‌مي‌شوند.
اين استاديار دانشگاه مي‌گويد: تومورهاي خوش‌خيم كه شباهت بيشتري به سلول‌هاي اوليه داشته، به آهستگي رشد كرده و به بافت‌هاي ديگر تهاجم نمي‌كنند و رشدشان نيز ممكن است پس از مدتي متوقف شود و بدون تغيير باقي‌بماند.
دكتر قادري مي‌افزايد: در تومورهاي بدخيم كه شباهت كمتري به سلول‌هاي اوليه دارند، رشد سريع بوده، سلول‌ها شكلي بسيار نامنظم داشته و اغلب متاستاز (انتشار سلول‌هاي سرطاني از يك بافت به بافت ديگر) روي مي‌دهد. متاستازها به طور خيلي شايع در غدد لنفاوي، ريه، كبد، استخوان‌ها، غدد فوق‌كليوي، كليه و مغز يافت مي‌شوند.
نشانههاتومورهاي بدخيم ممكن است در ابتدا هيچ علامت كلينيكي نداشته باشند، اما با پيشرفت رشد، ضعف و بي‌حالي، تحليل عضلاني، كاهش وزن و كم‌خوني از علائم شايع است.
دكتر قادري معتقد است: مرگ ناشي از تومورهاي بدخيم مي‌تواند به علل مختلفي روي دهد، ولي عوارضي از قبيل عفونت و درگيري بافت‌هاي حياتي از دلايل شايع اين مرگ‌هاست.
به عنوان مثال تومورهاي دستگاه گوارشي با ايجاد انسداد يا تومورهاي كبد به خاطر بروز متاستاز و درگير‌كردن كبد، مي‌توانند باعث مرگ شوند.
اين فوق‌تخصص سرطان‌شناسي توصيه مي‌كند: برخي نشانه‌ها نظير خال‌هاي غيرطبيعي و تغيير تعداد و اندازه آنها، وجود خون در مدفوع و ادرار، وجود زخم‌هاي غير‌قابل بهبود با ظاهري غيرطبيعي، خارش مداوم و شديد بدن، وجود هرگونه توده سخت يا توده غيرمشخص در بدن، تب با منشاء غيرمشخص، عرق كردن شديد شبانه، استفراغ خوني، بزرگي طحال، قاعدگي نامنظم و خونريزي غيرطبيعي در زنان و... به علت شباهت به علائم سرطان بايد مورد توجه قرار گيرند، هر چند وجود اين نشانه‌ها دليل قطعي سرطان نيست.
عوارضهر چند وجود هر نوع تومور در بدن، نشانه خوشايندي نيست، اما دكتر قادري مي‌گويد: تومورهاي خوش‌خيم طول عمر بيمار را كوتاه نمي‌كند و با برداشتن كامل اين تومورها به‌وسيله عمل جراحي، اغلب خطر عود آن نيز از بين مي‌رود؛ البته وجود تومورهاي خوش‌خيم در محل‌هاي خاصي نظير مغز، به دليل فشاري كه به بافت‌هاي مجاور ممكن است وارد كنند، كشنده باشد.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان مي‌افزايد: هرچند تومورهاي بدخيم در مراحل اوليه قابل درمان هستند، اما در مراحل بالاتر، درمان آنها به دليل متاستازهاي دوردست بسيار مشكل و گاهي ناممكن است و به همين دليل است كه اصولا تومورهاي بدخيم را به نام سرطان مي‌شناسند.
وي مي‌گويد: نبايد فراموش كرد كه برخي تومورهاي خوش‌خيم نظير پوليپ روده نيز تمايل به بدخيم شدن دارند.
پيشگيريدكتر قادري در پايان انجام معاينات دوره‌اي همچون ماموگرافي بعد از 40 سالگي، آزمايش مدفوع از نظر خون مخفي، آزمايش پاپ اسمير و... را از راه‌هاي غربالگري سرطان مي‌داند و مي‌گويد: هرچند امروزه با اقداماتي نظير جراحي، شيمي‌درماني، راديوتراپي، ژن‌درماني و ساير اقدامات درماني تا حدود زيادي مي‌توان تومورهاي بدخيم را درمان كرد، اما هميشه پيشگيري مقدم بر درمان بوده و مي‌توان با داشتن يك رژيم غذايي مناسب و حاوي فيبر (سبزي و ميوه‌جات)، مصرف مواد آنتي‌اكسيدان، ورزش و تحرك، خواب و استراحت كافي و دوري از استرس و اضطراب از بروز سرطان جلوگيري كرد.