يك عضو هيات علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: در جهت‌گيري سريال «مختارنامه» نوعي برجسته‌سازي وجود دارد که ميزان تطبيق آن با واقعيت‌هاي تاريخي مورد شک و ترديد است.
به گزارش ايسنا حجت‌الاسلام محسن الويري افزود: يکي از بايستگي‌هاي تاريخ، شناخت همه چهره‌هاي موثر در دوران‌هاي گذشته است، انتخاب گزينشي و حتي مثبت‌نگري در تاريخ کمکي به تاريخ نگار و علاقه‌مند به مسائل تاريخي نمي‌کند و نمي‌تواند تحليل درستي از وقايع داشته باشد.
وي افزود: غالباً تمرکز مردم روي چهره‌هاي مثبت است و کمتر کسي به سراغ بررسي زواياي پنهان زندگي چهره‌ها و شخصيت‌هاي منفي مي‌روند، حتي شخصيت‌هايي که به سادگي در يکي از دو دسته مثبت يا منفي، سياه يا سفيد قرار نمي‌گيرند و به اصطلاح شخصيت‌هاي مرموز و خاکستري هستند نيز از منظر مردم دور بوده و کمتر مورد توجه قرار مي‌گيرند.
وي گفت: کمتر کسي براي شناختن آن‌ها وقت مي‌گذارد در حالي که از طريق همين چهره‌ها و شخصيت‌هاي سياه يا خاکستري تاريخ، مي توان به پاره‌يي از زواياي پنهان و تاريک تاريخ پي برد و بسياري از مجهولات تاريخي را در وجود اين‌گونه افراد کشف کرد و جواب داد.
سردبير فصلنامه تخصصي تاريخ اسلام افزود: تازماني که از اين چهره‌هاي غبار گرفته در دل تاريخ غافل باشيم و زواياي مختلف زندگي آن‌ها را بررسي نکنيم، نمي‌توانيم از تاريخ به درستي به عنوان چراغي براي هدايت و درسي براي سرمشق و عبرت در زندگي استفاده کنيم.
وي گفت: درباره شخصيت مختار ثقفي از ديرباز بين تاريخ پژوهان و تاريخ‌نگاران نگاه واحدي وجود نداشته و نمي‌توان گفت که همه او را چهره‌اي مثبت مي‌دانند، البته منفي بودن اين چهره در حدي نيست که زمره دشمنان و قاتلان امام حسين (ع) محسوب شود.
وي افزود: مختار از چهرهايي است که درباره او نگاه واحدي وجود ندارد؛ گرچه کسي او را از قاتلان يا ياران بني‌اميه به حساب نياورده ولي درباره موضع حقيقي و خاستگاه و انگيزه اصلي او از قيام عليه امويان ديدگاه‌هاي متفاوتي وجود دارد.
الويري گفت: به هلاکت رسيدن برخي از قاتلان امام حسين (ع) و يارانش توسط او از نکات ثابت شده تاريخي است ولي اين سوال مهم وجود دارد که مختار بن عبيد ثقفي با کدام انگيزه اين کار انجام داد؟ آيا براي تشفي دل اهل بيت (ع) و احياي مکتب حسيني قيام کرد يا براي کسب موقيعت و شايد هم به دست آوردن امارت عراق و جايگاه مقتدر سياسي؟
وي با بيان اين‌كه «بنده شخصاً نگاه صد در صد مثبتي به اين شخصيت ندارم و او را مثبت ارزيابي نمي‌کنم» ابراز عقيده كرد: او قصد انتقام گيري از حکومت بني اميه داشت ولي نه الزاماً به نفع اهل بيت (ع) بلکه انگيزه‌هاي ديگري همچون قدرت طلبي داشت.
وي خاطرنشان کرد: البته، نمي‌خواهم به صدا و سيما خرده بگيريم که چرا مختار را آن‌طور که برخي از تاريخ‌نگاران فهميده‌اند معرفي نکرده‌ايد، ولي در جهت‌گيري سريال مختارنامه نوعي برجسته‌سازي وجود دارد که ميزان تطبيق آن با واقعيت‌هاي تاريخي مورد شک و ترديد است.
سردبير فصلنامه تخصصي تاريخ اسلام افزود: اگر امروز کتابي هم درباره شخصيت مختار نوشته شود از او تعريف و تمجيد کند باز نمي‌توان خرده گرفت چون ديدگاه‌ها متفاوت است، ولي مي‌توان نقد کرد و مطالب نقادانه نوشت، درباره اين فيلم نيز همين‌گونه است؛ گرچه به راحتي نمي‌توان براي ساخت فيلم مختار با نگاهي متفاوت از اين فيلم به اين شخصيت 20 ميليارد تومان هزينه کرد، ولي مجال نقد و بررسي هرگز بسته نيست و اي کاش مجال ديگري براي تهيه کنندگان ايجاد شود تا نگاه دوم به اين شخصيت که نگاه چندان مثبتي هم نيست براي مردم به تصوير کشيده شود.
وي گفت: تلاش دست‌اندرکاران اين مجموعه را نبايد ناديده گرفت و به طور کلي اين فيلم قابليت‌هاي بسياري دارد و توانسته مخاطبين خود را جذب کند، به ويژه به صورت‌هاي مختلف حادثه کربلا و شهادت امام حسين(ع) و يارانش را بازگو مي‌کند و توانسته علاقه‌مندان به اهل بيت(ع) را به خود جذب کند.
وي افزود: در طول تاريخ تشيع مساله تعزيه‌خواني و شبيه‌خواني بسيار رواج داشته و چهره‌هاي مختلف در قالب نقش‌هاي متفاوت مثبت و منفي تعزيه مي‌خواندند و نقش بازي مي‌کردند. به نظر مي‌رسد اگر از جنبه فقهي نگاه کنيم فيلم نيز در اين زمينه با تعزيه خواني تفاوتي ندارد، البته سزاوار است ديدگاه‌هاي مراجع عظام نسبت به نمايش چهره‌هاي مقدس از نظر فقهي همراه با ادله آن براي مردم بيان شود تا براي موارد بعدي موثر باشد.
اين عضو هيات علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه تصريح کرد: اگر بخواهيم فضاي تاريخي فيلم را حفظ کنيم، بايد برخي محدوديت‌ها برداشته شود، به عنوان مثال در دوران ائمه اطهار(ع) کسي به آن‌ها امام نمي‌گفت و همراه نام‌شان عليه السلام بکار نمي‌برد، بايد فيلم را تا آن‌جايي که از نظر فقهي و اعتقادي مشکلي ندارد زنده و تاثيرگذار و نزديک به واقعيت پيش برد.
وي در پايان افزود: ماندگاري شخصيت مختار تنها و تنها به خاطر تشفي خاطر دل شيعيان بود که به دست او قاتلان امام حسين (ع) و يارانش هلاک شدند وگرنه نمي‌توان اقدام مختار را اقدامي در چارچوب منويات اهل بيت عليهم السلام و مبني بر آموزه‌هاي آن‌ها ارزيابي کرد.