هامون همچنان خشک است و شرایط اقلیمی هم هر سال وضعیت را از آنچه که بود بدتر کرده است. مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان در پاسخ به وضعیت هامون و پرندگان مهاجر به این تالاب گفت: در 10 سال اخیر هر سال وضعیت بدتر از گذشته شده و به همان نسبت هم مهاجرت پرندگان به هامون کمتر شده است.
تورج همتی در گفت و گو با سبزپرس با اشاره به متوسط بارندگی در استان گفت: متوسط بارندگی در سیستان و بلوچستان 59 میلی متر است در حالی که در کشور این رقم 250 میلی متر است.
او با اشاره به اینکه استان ما در یک منطقه فرا خشک قرار دارد، گفت: تغییرات اقلیمی هم ما را با مشکلات زیادی روبه رو کرده است.
او با تاکید بر اینکه تنها بارندگی و ایجاد سیلاب می تواند تغییری در وضعیت فعلی ایجاد کند، گفت: هم اکنون ما مشغول لایروبی از رودخانه های منتهی به تالاب هستیم.
او به دیگر برنامه های طرح حفاظت از تالابها در این منطقه اشاره کرد و ادامه داد: از اول آذرماه 20 محیط بان جدید به نیروهای منطقه برای حفاظت اضافه شده است.
همتی در پاسخ به اینکه آیا حق آبه ایران از افغانستان پرداخت شده است، گفت: در افغانستان هم شرایط بارندگی همین طور است. با توجه به اینکه کشاورزی و ساخت و ساز هم چند برابر بیشتر شده است.
او به توافق نامه میان ایران و افغانستان اشاره کرد و افزود: این توافق نامه در شرایط ترسالی بوده است که یک سوم حق آبه هیرمند به ما داده شود. اما اکنون شرایط خشک سالی است.
دود 3 سال پیش بخشی از هامون هیرمند و هامون صابوری برای همیشه خشک شدند. تالابی که بزرگترین تالاب آب شیرین ایران بود.
هامون، از مهمترین تالابهای جهان به شمار می‌رود شامل دشت هامون و دریاچه یا تالاب هامون و رودخانه هیرمند می شود. تالاب مذکور از سه بخش پوزک در شمال‌شرقی ، صابوری در شمال غربی و هامون هیرمند در مغرب و جنوب‌غربی سیستان تشکیل شده است. مساحت هر یک از هامونها به آب ورودی رود مرزی هیرمند و رودخانه‌های فصلی دیگر (که وارد تالاب می‌شوند) بستگی دارد و پیوسته در حال کاهش یا افزایش است.
علاوه بر رودخانه هیرمند که شریان اصلی ورود به هامون است و از کوههای هندوکش در افغانستان سرچشمه می گیرد، رودخانه‌های فصلی خاشرود، فراه، هاروت رود، شوررود، حسین‌آباد و نهبندان نیز به هامون می‌ریزند.
در مجموع، کل تالابهای هامون با وسعتی بالغ بر ۲۹۳ هزار هکتار، بزرگترین دریاچه آب شیرین ایران بود که تا سال ۱۳۷۸ با حجمی بالغ بر ۸ میلیارد مترمکعب عامل اصلی حیات در منطقه سیستان شناخته می‌شد. هامون همچنین یگانه مأمن زیستی پرندگان مهاجر در شرق ایران به شمار می‌آید.
تاکنون حدود ۲۴۰ گونه جانوری که بیش از ۱۸۳ گونه آن پرنده هستند در تالابهای هامون شناسایی شده است. از جمله پلیکان، فلامینگو، غاز، قوی گنگ، باکلان، کفچه نوک،اردک تاجدار، آنقوت، هوبره، کبک، تیهو، عقاب، شاهی، سنقر، شاهین، دال، جغد، پرستوی دریایی، عقاب دریایی دم سفید، عقاب تالابی، سارگپه، مار چلیپر، افعی پلنگی، افعی شاخدار ایرانی، مار جعفری، بزمجه، آگاما، ماهی گرگک، کپور ماهی، آمور سفید و سیاه ماهی در منطقه شناسایی شده‌اند.
به دلیل ویژگی‌های خاص دریاچه‌های هامون صابری و هیرمند، این مجموعه به همراه اراضی اطراف آن در سال ۱۳۴۶ حفاظت شده اعلام شد و بخش آبی این منطقه نیز در سال ۱۳۵۴ به عنوان تالاب بین‌المللی شناخته شد.
با قطع جریان آب هیرمند به ایران و کمبود باران و درنهایت، خشکیدن بخشهایی از هامون، مهاجرت پرندگان به این دریاچه کاهش یافت. اما زمانی که هامون خشک شد ، بادهای شدید و معروف ۱۲۰ روزه که از سمت شمال می‌وزید و توفان شن به پا می کرد، با سرعت و قدرتی بی سابقه در منطقه شروع شد. در این شرایط، حیات همه اکوسیستم و چرخه زیستی هامون اعم از حیوانی و گیاهی بطور جدی به خطر افتاده و به نظر می رسد موجودات این منطقه نیز فرجامی جز سرنوشت خود هامون ندارند.