محققان دانشگاهي كشورمان با حمايت يك شركت توليد كننده دانه كتان، براي نخستين بار موفق به افزايش غلظت امگا 3 در شير گاو به ميزان قابل توجه شدند.
اهميت اين دستاورد تحقيقاتي در حالي پررنگ مي‌شود كه امگا 3 به عنوان مكمل مهم غذايي بسيار تاثيرگذار در حفظ سلامت و ارتقاي سيستم ايمني بدن، به شمار رفته و به دليل دارا بودن اسيدهاي چرب غير اشباع، براي ادامه حيات انسان ضروري هستند و نقش حياتي در ساختار غشاء سلولي دارند.
بر همين اساس، توليد شيري كه حاوي غلظت بيشتري از امگا 3 باشد و بخش اعظمي از اسيدهاي چرب مفيد مورد نياز روزانه انسان را تامين كند، يكي از اهداف محققان علوم تغذيه دام كشور است.
پژوهشگران در پاسخ به اين پرسش كه «اسيدهاي غيراشباع امگا 3، با چه روشي در شكمبه نشخوار كننده و طي فرآيند بيوهيدروژناسيون، كمتر به اسيدهاي چرب اشباع شده تبديل مي‌شوند؟» به نوعي تركيب جديد در جيره غذايي «حاوي دانه كتان» گاو دست يافتند كه در نتيجه آن، امگا 3 بيشتري وارد روده باريك گاو و شير اين حيوان مي‌شود.
دكتر محسن دانش مسگران، محقق اين طرح تحقيقاتي در توضيح دستاورد تحقيقاتي خود به خبرنگار پژوهشي ايسنا گفت: هم اكنون غلظت امگا 3 موجود در شير گاو، 350 ميلي‌گرم در هر كيلوگرم است كه با تلاش انجام شده در اين تحقيق و تغييرات صورت گرفته در نوع جيره غذايي گاو، اين غلظت به 840 ميلي‌گرم در هر كيلوگرم شير رسيده است.
وي افزود: به اين ترتيب چنانچه 300 سي‌سي از شير توليد شده گاو به اين روش مصرف شود، 25 درصد نياز روزانه بدن به امگا 3 تامين مي‌شود.
اين متخصص تغذيه نشخواركنندگان، افزود: شير گاوهايي كه از تركيب خوراكي معمول فعلي استفاده مي‌كنند، حاوي تنها 40 درصد امگا 3 شير گاوهايي است كه از جيره غذايي با تركيب آزمايش شده در تحقيق تغذيه مي‌شوند.
وي با اشاره به اين كه در دنيا تلاش زيادي براي افزايش ميزان انتقال امگا 3 از روده باريك گاو به شير آن انجام شده، اما نتيجه كاملي حاصل نشده است، تصريح كرد: هم اكنون، محققان موفق به افزايش انتقال غلظت امگا 3 به شير گوسفند تا سه برابر امگا 3 پايه، آن هم به شرط مصرف بالا شده‌اند؛ اما در مورد شير گاو، چنين نتيجه‌اي حاصل نشده است.
محقق علوم دام دانشگاه فردوسي مشهد با بيان اين كه طرح افزايش غلظت امگا 3 شير، 100 نمونه گاو اجرا شده است، درباره فوايد حاصل از اجراي اين طرح تحقيقاتي به ايسنا گفت: حفظ سلامت، ارتقاي سيستم ايمني بدن و توليد مثل، از مباحث مهم تغذيه گاو است. افزايش نسبت امگا 3 به امگا 6 در خوراك گاو، كمك شاياني به بهبود عملكرد هورمون‌هاي جنسي و تخمك‌ريزي در حيوان خواهد كرد.
به گفته وي، استفاده از اين منبع غني از امگا 3 مي‌تواند نقش مهمي در باروري گاو نيز داشته باشد و نرخ ماندگاري آن در گله را افزايش دهد؛ اين در حاليست كه هم اكنون متوسط زايش هر گاو در گله كه 3 تا 5/3 بار بوده، به متوسط 5/2 تا 3 بار كاهش يافته است.
عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد در گفت‌و‌گو با ايسنا افزود: افزايش توليدات شير گاو در 20 سال گذشته، از ميانگين 7 تن به ميانگين 11 تن، نشانگر استفاده بالاي اين حيوان از ذخاير دروني خود است، يعني حيوان در شرايط توازن منفي انرژي قرار گرفته و اين در حالي است كه نيازهاي بدن گاو به درستي تامين نمي‌شود.
وي در همين زمينه گفت: انتقال حجم بيشتري از غلظت امگا 3 از شكمبه گاو به شير اين حيوان، به ارتقاي سيستم ايمني بدن او كمك مي‌كند و از سويي ديگر شير غني‌تر به دست مصرف‌كننده مي‌رسد.
اين محقق با اشاره به تلاش هشت ماهه انجام شده بر روي طرح تحقيقاتي ياد شده، اظهار اميدواري كرد: در فاز باقي مانده طرح، شاهد افزايش غلظت امگا 3 شير گاو تا سه برابر حد پايه باشيم.