ايران پس از مشروطه حضور احزاب بسياري را تجربه کرد اما هيچ يک نتوانستند به حداقل هاي فعاليت حزبي در کشور برسند و عملا ناکارآمد بودند.
محمدصادق کوشکي در گفتگو با آريا گفت: جامعه ايراني با مقوله تحزب برخواسته از نگاه نظام هاي سياسي غرب هيچگاه نتوانست ارتباط برقرار کند و از اين رو بعد از پيروزي انقلاب به رغم آنکه فعاليت آنها بر اساس قانون اساسي آزاد شمرده شده ولي کاربردي نداشتند.
وي افزود: تحزب غربي بستري دموکراتيک به لحاظ سياسي، اقتصادي باز و فرهنگي ليبرال را مي طلبد که اين شرايط در نظام جمهوري اسلامي ايران قابليت ظهور و بروز ندارند و نبايد هم داشته باشند.
اين استاد دانشگاه تصريح کرد: فارغ از حزب که دستاوردي غربي است براي مشارکت عمومي در سطح جامعه ايراني بايد الگويي متناسب و همخوان با ديدگاه اسلامي طراحي شود که در اين رابطه تنها بسيج مستضعفين را مي توان مثال زد.
وي اضافه کرد: مدل بسيج در دهه شصت جهت مشارکت حداکثري عامه مردم در عرصه هاي مختلف جواب داد البته من معتقد به اتکاي صرف به همين الگو نيستم ولي مي شود براساس آن متد ها و روش هاي جديدي را تعبيه کرد.
کوشکي خاطرنشان کرد: تحزب در ايران از چند حالت خارج نبوده است يا احزاب دولت ساخته بودند که بعداز تمام شدن دوره رئيس جمهور وقت به حاشيه رفتند يا جهت براندازي تاسيس شدند که منحل گشتند و يا وسيله اي براي سرگرمي سياستمداران بوده اند که قاعدتاً اين شکل نيز نتوانست انتظارات را برآورده کند.
وي در پايان ادامه داد: با تفاسير مذکور بايد به دنبال الگويي اسلامي ايراني بود تا با هنجارهاي جامعه ايراني مطابقت داشته باشد و کپي برداري در اين زمينه جوابگو نخواهد بود.