تاثیر تابش میدانهای الکترومغناطیسی و امواج موبایل و سایتهای BTS بر سلامتی انسان موضوعی است که پاسخ قطعی به آن داده نشده است. خبرگزاری مهر به بررسی تاثیر این امواج بر یادگیری و حافظه، سیستم ایمنی و طول عمر انسان، چشم، گوش و عملکرد مغز پرداخته است.
به گزارش مهر، بدن انسان به بسیاری از محرکها به عنوان بخشی از زندگی پاسخ می دهد و اگر این تغییرات خارج از محدوده مکانیزم جبران بدن باشد اثر بیولوژیکی آن می تواند منجر به خطر سلامتی (روانی، جسمانی و اجتماعی) شود.
مهمترین نتایج تحقیقات علمی نشان می دهد میزان تشعشعات میدانهای فرکانس رادیویی تاثیری بر آغاز و یا رشد تومورهای سرطانی ندارد و مطالعات تجربی برروی سلولها و حیوانات نیز نشان می دهد که استفاده از موبایل تاثیر مخربی بر قلب، خون و سیستم ایمنی بدن نداشته است.
گفته می شود محدوده مربوط به امواج ناشی از تلفن همراه و سایتهای BTS در فرکانس های 3 کیلوهرتز تا 3000 گیگاهرتز در زمره امواج فرکانس رادیویی قرار می گیرند که این امواج غیریونیزه کننده است و اثر تخریبی روی بافتهای زنده نداشته و فقط منجر به افزایش دمای ناحیه ای از بدن می شوند که در معرض تابش قرار گرفته است.
تحقیقات علمی نشان می دهد که انرژی جذب شده در بدن ناشی از تابش سایتهای موبایل با دور شدن شخص تا فاصله 100 متری افزایش و سپس شروع به کاهش می کند و از طرف دیگر با افزایش فاصله انسان از سایت به دلیل افزایش توان گوشی برای جلوگیری از کاهش کیفیت گیرندگی، توان ناشی از گوشی باید افزایش یابد.
اثرات مستقیم و غیرمستقیم تشعشعات رادیویی بر بدن انساناثرات شناخته شده تشعشعات رادیویی بر بدن انسان شامل سه اثر مستقیم و غیر مستقیم بر انسان و اثرات بر روی اشیاء موجود در محیط است که می توان به اثرات حرارتی، غیر حرارتی و شوک و سوختگی به عنوان اثر مستقیم تشعشات رادیویی اشاره کرد.
طبق تحقیقات به عمل آمده اثرات حرارتی اصلی ترین اثر ملموس فرکانس های بالاتر از 100 کیلوهرتز روی بدن انسان است که ناشی از انتقال انرژی الکترومغناطیسی به بدن است. به عبارتی اثر حرارتی ناشی از گرم شدن بدن انسان در اثر جذب انرژی امواج رادیویی خواهد بود.
اما در اثرات غیرحرارتی میدان به طور مستقیم بافتهای بیولوژیک بدن را تحت تاثیر قرار می دهد بدون آنکه گرمای قابل توجهی ایجاد کند. در بحث شوک و سوختگی نیز ممکن است تاثیرات ناشی از تماس با اشیاء هادی مانند قطعات فلزی واقع شده در میدانهای الکترومغناطیسی باشد به همین دلیل توصیه می شود که در میدانهای الکترومغناطیسی و در فرکانس های تا 100 کیلوهرتز از تماس با اشیاء هادی و قطعات فلزی نظیر حصارهای فلزی، دیش ها، آنتنها و تجهیزاتی مانند خودرو جلوگیری شود.
در مورد اثرات غیر مستقیم بر انسان نیز باید گفت که این نوع اثرات معمولا بر قطعات و یا تجهیزات کاشتنی مانند دستگاههای تنظیم کننده ضربان قلب، پمپ های انسولین و دیگر سخت افزارهایی که در بدن انسان به کار گرفته می شوند تاثیر می گذارند.
از جمله اثرات تشعشعات برروی اشیا موجود در محیط نیز می توان به سوخت بخارهای قابل اشتعال و تجهیزات انفجاری الکترونیکی اشاره کرد که این خطرات می تواند متوجه افرادی باشد که در کنار مواد قابل اشتعال و یا انفجاری کار می کنند.
در همین حال تداخل الکترومغناطیسی در سیستم های ناوبری هواپیما و تداخل با این چنین تجهیزاتی نیز از دیگر اثرات ناشی از تشعشعات بر روی اشیا موجود در محیط است.
تاثیر بر روی غشاهای سلولی انسانسید حسن سید موسوی مدیرکل دفتر تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ارتباطات سیار نتایج تحقیقات درباره اثر امواج فرکانس رادیویی تلفن همراه بر روی قسمت های مختلف بدن را تشریح کرد و گفت: بعضی از اثرات امواج فرکانس رادیویی بر پروتئین های غشاء و حرکت یونها در میان غشاها هنگامی در سلول ظاهر می شود که شدت این امواج باعث تولید حرارت قابل توجهی شود بطوریکه درجه حرارت بدن بیش از حد نرمال (37درجه سانتیگراد) شود.
وی اضافه کرد: برخی شواهد نشان می دهد که تشعشعات فرکانس رادیویی در سطوحی که توسط تلفن همراه تولید می شود روی کانالهای یونی و پروتئین های غشاء نورونها در مغز تحت شرایط نرمال نیز اثر می گذارد. این تاثیرات ممکن است باعث تغییرات ظریفی در عملکرد سلول شود اما میزان اهمیت این تاثیرات در سلامت انسان هنوز مبهم است.
تاثیر بر روی رفتارهای شنیداری انسانبه گفته مدیرکل دفتر تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ارتباطات سیار فرکانس رادیویی با شدت بالا ممکن است واکنش های رفتاری را در پی داشته باشد چرا که در این حالت درجه حرارت بطور موقت افزایش می یابد و در حین افزایش دما معین می شود که لرزش صوتی ناشی از فرکانس رادیویی شنیده می شود یا خیر.
وی ادامه داد: برای ایجاد لرزشهای صوتی قابل شنیدن به نرخ بالای موقت گرمایش در بافتهای سر نیاز است که خیلی بالاتر از مقدار تولید شده مربوط به تلفن همراه است بنابراین در این زمینه، تلفن همراه اثر چندانی در سلامت ندارد.
تاثیر بر یادگیری و حافظهسید موسوی معتقد است که استفاده از تلفن همراه ممکن است اثرات زیان آوری روی عملکردهای ادراکی انسان مانند حافظه و تمرکز ایجاد کند اما با این وجود مطالعاتی که تشعشعات امواج فرکانس رادیویی با سطح پایین یعنی محدوده فرکانس موبایل 800 مگاهرتز تا 2 گیگاهرتز را بر روی حیوانات بررسی کرده اند، تاثیری در عملکردهای ادراکی گزارش نکرده اند.
تاثیر بر روی ملانونیناین مقام مسئول با بیان اینکه مطالعات هیچ تاثیری را از تشعشع فرکانس رادیویی برروی ترشح ملانونین گزارش نکرده اند به مهر گفت: با توجه به محل قرارگیری هیپوتالاموس و غده صنوبری در قسمتهای عمیق تر سر انسان نسبت به حیوانات مورد آزمایش، در صورت تغییر در ترشح ملانونین این تغییر در انسانها نسبت به حیوانات بسیار کمتر خواهد بود.
آسیب DNA ، جهش و یا انحراف کروموزومی؟این کارشناس با تاکید بر اینکه در درجه حرارت نرمال، میدانهای فرکانس رادیویی روی سلولهای جسمی و بنیادی اثری نمی گذارند اضافه کرد: مطالعات روی باکتریها، سلولهای حیوانی و کشت شده تحت تشعشع در محیط مصنوعی شواهد مشخصی را روی آسیب DNA حتی در شدتهای بالا نشان نداده اند.
وی افزود: فقط با تحت تشعشع قرار دادن موشها در محیط طبیعی با فرکانس های رادیویی پالسی اختلالاتی در DNA سلولهای مغز دیده شده است.
تاثیر بر سیستم ایمنی و طول عمر انسانسید موسوی با بیان اینکه سیستم ایمنی در مقابل میکروارگانیزمها، ویروسها و بعضی از سلولهای سرطانی از بدن محافظت می کند خاطرنشان کرد: هرگونه تغییر در فرکانس رادیویی روی سیستم ایمنی اثرات مهمی روی سلامتی می گذارد.
وی گفت: گزارشات حاکی از آن است که فرکانس 10 گیگاهرتز و در سطوح خیلی پایین سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند اما در کل مطالعات، هیچ تاثیری در رابطه با تشعشع فرکانس رادیویی روی طول عمر نشان نمی دهند.
تاثیرات در پیشرفت و جابجایی توموربه گفته مدیرکل دفتر تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ارتباطات سیار یافته های علمی اثر امواج فرکانس رادیویی در سطوح ارتباطات همراه (حداکثر 45/2 گیگاهرتز) را در ایجاد و دوره نهفتگی و پیشرفت تومورها تایید نکرده اند که این نشان می دهد که تشعشع فرکانس رادیویی باعث پیدایش تومور نمی شود.
وی گفت: اگرچه میدانهای فرکانسی رادیویی مربوط به تلفن همراه ممکن است باعث افزایش جزئی در فعالیت آنزیمهای کلیدی (کینازهای پروتینی) شود اما بنا به یافته های علمی بسیار بعید به نظر می رسد که این تغییرات در رشد تومور تاثیر داشته باشند. حتی جدیدترین یافته های حفاظت در برابر اشعه فدرال آلمان نیز خطر پیشرفت سرطان در اثر امواج تلفن همراه را تایید نکرده است.
تاثیرات بر روی چشم انسانسید موسوی در مورد یافته های علمی چشم انسان نیز با بیان اینکه تشعشعات سطح بالا به مدت حداقل یک ساعت باعث تشکیل آب مروارید می شود گفت: فرکانس مربوط به این تشعشعات بین یک تا 10 گیگاهرتز است در این محدوده انرژی بالایی به میزان 100 SAR توسط بدن انسان جذب می شود که در این وضعیت درجه حرارت داخل چشم بسیار بالا و در حدود 43 درجه سانتیگراد است.
وی افزود: البته شدت فرکانس رادیویی مورد استفاده در این تحقیق بالاتر از محدوده فراکنسی مورد استفاده در تلفن همراه است و به همین ترتیب تاثیر تخریبی گوشی موبایل بر سلامتی چشم انسان منتفی است.
اثرات بر روی گوش انسانمدیرکل دفتر تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ارتباطات سیار با تاکید بر اینکه آزمایشات نشان می دهد که گوش انسان به فرکانس های محدوده 200 مگاهرتز تا 3 گیگاهرتز پاسخ می دهد به مهر گفت: انرژی فرکانس رادیویی باعث انبساط بافتهای مغز می شود که ناشی از تغییرات حرارت کوچک اما سریع بافتها است. این امر باعث ایجاد امواج فشاری می شود که از طریق جمجمه به گوش درونی فرستاده می شود جایی که گیرنده های حساس صوتی در آنجا قرار دارند. اما افزابش دمایی که باعث ایجاد امواج فشاری می شود کمتر از 10 به توان منفی 5 درجه سانتیگراد است.
تاثیرات روی دستگاه قلبی عروقی انسانسید موسوی معتقد است که با استفاده عادی از تلفن همراه، وقتی تلفن در کنار گوش قرار داده شود، تاثیر مستقیم آن روی قلب انسان خیلی بعید به نظر می رسد اما تاثیر روی گیرنده های وابسته به شریان بدن محتمل است و محققان نتیجه گرفته اند که تاثیرات روی فشار خون به دلیل انقباض زیاد عروق و یا شاید بخاطر افزایش در فعالیت سمپاتیک در ساقه مغز باشد که این زمینه نیاز به مطالعات بیشتری دارد.
وی تصریح کرد: اثرات ناشی از سطوح بالای فرکانسی نیز مربوط به تاثیرات حرارتی روی قلب و عروق است.
تاثیرات روی عملکرد مغز انساناین مقام مسئول با تاکید بر اینکه یافته های علمی نشان می دهد که تلفن همراه در کوتاه مدت بر عملکرد مغز اثری ندارد، اضافه کرد: گزارشات اخیر در ارتباط با بی خطر بودن تلفن های همراه در طولانی مدت نشان می دهد که استفاده از موبایل باعث افت حافظه، تغییرات در حواس و نوسان فشار خون می شود. همچنین فقط نواحی از مغز که به گوش نزدیکترند تحت تشعشع قرار می گیرد.
تاثیر روی سیستم های عصبیسید موسوی با اشاره به تحقیقات با سیستمهای برخوردار از مدلهای گوناگون عصبی گفت: تغییرات در تحریک پذیری نورونی عملکرد سیستم عصبی و رفتارهای اکتسابی فقط در اثر تشعشعالت بالا که منجر به جذب انرژی فراوانی در بدن شده و حرارت قابل توجهی را سبب می شود اتفاق می افتد.
تاثیر بر موج نگاری های مغزی در حیواناتمدیرکل دفتر تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ارتباطات سیار خاطرنشان کرد: طبق آزمایشهای انجام شده بر روی گربه ها و خرگوشها، در فرکانسهای رادیویی یک تا 10 مگاهرتز تغییراتی در موج نگاریهای مغزی (EEG) و پارامترهای رفتاری گزارش شده است.
وی گفت: همچنین با افزایش زمان تشعشع مجددا تغییراتی در طیف موج نگاری دیده شده است. گزارشاتی نیز تاثیر این امواج را بر روی موج نگاری مغزی موشها و خرگوشهایی که در محدوده فرکانسی بالاتر از تشعشعات گوشی همراه قرار داشتند، بیان می کند.