در پي انتشار نامه 2003 دستگاه سياست خارجي دولت خاتمي به آمريكا مبني بر نقشه راه براي ايجاد رابطه ميان ايران و آمريكا ، صادق خرازي سفير وقت ايران در پاريس و از نزديكان محمد خاتمي هفته گذشته در جلسه بررسي سياست خارجي دولت هشتم در بنياد باران اظهار داشته است: ما براي اعتماد سازي اقدام به نگارش اين نامه كرديم.
به گزارش رجانيوز، صادق خرازي گفته است: در سال 2003 ديوار بي اعتمادي بلندي ميان ايران و آمريكا وجود داشت و هر لحظه ممكن بود آمريكا به ما حمله كند(!)، به همين خاطر به پيشنهاد من دولت هشتم نامه اي به آمريكا نوشت و همراهي اش با برخي سياست هاي خاورميانه اي آمريكا مثل سازش در فلسطين و لزوم تبديل حزب الله لبنان به يك حزب سياسي و شفاف سازي فعاليت هاي هسته اي ايران را اعلام كرد.
وي افزوده است: اما ديوار بي اعتمادي ميان ايران و آمريكا به قدري بلند بود كه آمريكايي ها حتي نامه را بررسي نكردند.
پيش از اين محمد حسين عادلي سفير وقت ايران در لندن به BBC گفته بود: آن نامه برای آمريکايی ها فرستاده شد تا نشان دهد که ما آماده گفتگو و حل معضلات هستيم. اين اقدام در راستای سياست های محمد خاتمی بود که می خواست همه راه های مسالمت آميز را
شده است.
متن ترجمه فارسي بخشي از اين نامه كه به نقشه راه ايران و آمريكا معروف شده، به اين شرح است:
بعد از صحبت كردن درباره اين مسئله با صادق خرازی، من فهميدم كه آنها مي‌خواهند مطمئن بشوند كه اگر در مرحله اوليه همه چيز به هم خورد، قرارهايي كه گذاشته اند، و شرايط جديدي كه گذاشته اند افشا نشود. چون نمي‌خواهند مشكل داشته باشند. به هر حال من اين موضوع را به طور شفاف فهميدم كه دولت ایران مي‌خواهد اين مسئله را به صورت جدي با آمريكا حل كند.
و اما مفاد این توافق برای مذاکره به شرح ذیل است:
(ايران قبول كند كه آمريكا اهداف زير را در پيشنهاد بگذارد.)
wmd (سلاح‌هاي كشتار جمعي) ايراني‌ها بايد از لحاظ امنيتي اطمينان كامل بدهند كه ايرانيان هيچ طرحي و برنامه‌اي براي ساخت wmd ندارند.
همكاري كامل با آژانس (IAEA) براساس اجازه ايراني‌ها بر تمام (2+ 93 و تمام عهده نامه‌هاي آينده آژانس)
برخورد قاطع عليه هر گونه عمل تروريستي در خاك ايران همكاري ايران همكاري كامل و تبادل اطلاعات مروبط به اين موضوع.
هماهنگي ايراني‌ها براي برقرار كردن امنيت در عراق و تاسيس يك عراق دمكراتيك و دولت دمكراتيك كه متشكل باشد از تمام گروه‌هاي مذهبي و قبائل در عراق.
1- قطع هر گونه كمك مادي به فلسطيني‌ها (حماس و جهاد و ....) از طرف خاك ايران و اجبار اين گروه‌ها كه اقدامات خونبار را قطع كنند عليه مردمي كه در مرزهاي 1967 قرار دارند.
2- كاري كنند كه حزب الله يك گروه سياسي- اجتماعي در لبنان شود.
3- قبول 2 راه آمريكا
( آمريكا اين نوع گفت‌وگو را قبول مي‌كند و قبول دارد كه ايراني‌ها اين شرايط زير را در پيشنهاداتشان قرار دهند)
- آمريكا حمايت‌هايي كه براي تغييرات سياسي به طو ر مستقيم در حال انجام هستند، ديگر انجام ندهند.
- لغو تمام تحريم‌ها تمام تحريم‌هاي تجاري، پولهاي بلوكه شده و لغو دست يافتن به WTO
-عراق: تعقيب و پيگرد منافقين حمايت از بازگرداندن اعضاي منافقين به ايران حمايت از برگرداندن ايراني‌هايي كه در عراق هستند. تركيه به شمال عراق حمله نكند.
احترام گذاشتن به آداب و رسوم ايرانيان و احترام گذاشتن به روابط مذهبي ديرينه ايران و نجف و كربلا.
- دست يافتن به انرژي صلح‌آميز هسته‌اي، فناوري زيست شناسي، فن‌آوري‌هاي شيميايي.
- قبول كردن ايران به عنوان كسي كه حلال مسئله امنيتي منطقه است با احتساب ميزان دفاعي كه مي‌توانند از خود بكنند (منظور پيشرفتهاي نظامي كه ايران داشته است).
- تروريسم: برخورد با منافقين و قبول آنها در آمريكا (منظور شخص نيست).
مراحل:
1- برقراري ارتباطات دو جانبه براساس مراحل زير
2- بيانيه شبيه‌سازي شده دو جانبه (يعني بيانيه‌اي كه هر دو طرف بر آن توافق نظر داشته باشند) ما هميشه آماده بوديم كه با هم به طور مستقيم صحبت كنيم با احترام دو جانبه در موردمنافع دو طرف و مسائلي كه دو طرف روي آن تاكيد دارند. اما ما هميشه اين را روشن كرده‌ايم كه اينطور صحبت تنها زماني مي‌شود انجام شود كه يك راه حل هوشمندانه براي اين مشكل داده شود تا مسائلي كه خودمان مي‌خواهيم در آن در نظر گرفته شود.
3- گفت‌وگو مستقيم در سطح خوب انجام شود، با توجه به توافقات قبلي مسائلي كه بايد در مورد‌آن در مرحله اول نتيجه گرفته شود.
عراق: تشكيل يك گروه همكاري در مورد عراق، حمايت خيلي شديد ايراني‌ها براي برقراري امنيت در عراق. كميته آمريكا مشكل منافقين را در عراق حل كند كميته آمريكا غرامت ايران درمورد ايران و عراق را متذكر شود.
تروريسم: كميته ايران با افراد القاعده در ايران برخورد قاطع كند و در مورد تبادل اطلاعات در اين باره همكاري كنند .
ايراني‌ها اين را عنوان كنند كه ما صلح خاورميانه را حمايت مي‌كنيم كه مورد حمايت فلسطينها است كه بر طبق توافقات كه در مسئله نقشه راه است خواهد بود.
آمريكا قبول كند كه ايراني‌ها به WTO دسترسي پيدا كنند، در مورد عضو شدن شروع به صحبت و گفت‌وگو كنند.
همكاري موازي در 3 گروه براي خلع سلاح، امنيت منطقه و همكاري اقتصادي.
اهداف چنين خواهد بود كه به طور موازي در اين 3 گروه نقشه راه همكاري كنند. و براي اين كه اين صحبت‌ها آغاز شود هر طرف اهدافشان اين خواهد بود (رجوع به اهداف بالا) كه در پيشنهاداتشان بگذارند.
1- خلع سلاح: نقشه راه كه اهداف دو جانبه 2 را در بر مي‌گيرد اطمينان كامل به كميته‌هاي بين‌الملي و تضمين كنيد كه از WMD دور خواهند بود. در عوض ما به ايران اجازه مي‌دهيم كه به تكنولوژي غربي دست پيدا كنند ( در 3 محدوده)
2- تروريسم و امنيت منطقه: نقشه راه براي اهداف بالا درباره خاورميانه و تروريسم
3- همكاري اقتصادي: نقشه راه براي برداشتن تحريم‌ها و راه حل براي كمك‌هاي فريز شده
يك بيانيه عمومي كه اين اهداف اوليه به سرانجام رسيده.