فیلم گزارش را اینجا ببینید
عصر ایران ــ پمپی، شهر باستانی که در سال 79 میلادی تحت فوران آتشفشان وزوو مدفون شد، همواره در کانون توجهات باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران قرار داشته است. اما این شهر باستانی هنوز هم رازهایی در دل خود دارد که به تدریج در حال برملا شدن هستند. یکی از آخرین کشف‌ها در این شهر، نمایانگر دنیای لوکس و پیچیده‌ای است که در گذشته در اینجا وجود داشت.
کشف یک مجموعه حمام خصوصی در پمپی
در یکی از خانه‌های متعلق به افراد ثروتمند پمپی، باستان‌شناسان موفق به کشف مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از استخرها و حمام‌های خصوصی شدند که تاکنون ناشناخته مانده بود. این کشف جدید به وضوح تفاوت‌های اجتماعی میان طبقات مختلف جامعه روم باستان را نشان می‌دهد و اینکه چگونه ثروتمندان از امکانات لوکس برای رفاه خود استفاده می‌کردند.
در بازدید از این خانه، دکتر گابریل زوک تریگال، مدیر مجموعه پمپی، توضیح می‌دهد که این حمام نه یک حمام عمومی، بلکه حمامی خصوصی بوده است که به دلیل شرایط ویژه صاحب خانه، طراحی شده بود. «این خانه متعلق به فردی بسیار ثروتمند بوده است که برای خود امکاناتی به مراتب بهتر از حمام‌های عمومی روم باستان ایجاد کرده است»، وی ادامه می‌دهد.
ویژگی‌های معماری این حمام‌ها
در این مجموعه، چندین بخش مختلف از جمله استخر آب سرد و داغ به چشم می‌خورد که به‌طور مستقیم به سیستم لوله‌کشی پیچیده‌ای متصل بودند. این لوله‌کشی‌های آب سرد و گرم به‌طور خاص نشان‌دهنده پیچیدگی‌های مهندسی در روم باستان است. آب سرد از طریق کانال‌های ویژه وارد استخر می‌شد و سپس از طریق یک سیستم گرمایشی زیرزمینی، آب گرم برای استفاده در حمام‌ها تأمین می‌گردید. این طراحی نشان می‌دهد که رومی‌ها به جزئیات زیادی در طراحی و بهینه‌سازی فضای خود توجه می‌کردند.
پایه‌گذاری اجتماعی و فرهنگی در حمام‌های خصوصی
حمام‌ها در روم باستان تنها مکانی برای شست‌وشو نبودند، بلکه فضایی برای گفت‌وگو، دیدارهای اجتماعی و حتی انجام معاملات تجاری بودند. در خانه‌های ثروتمندان، افراد می‌توانستند در کنار مهمانی‌های بزرگ خود، در این حمام‌ها از فضای صمیمی برای تعاملات اجتماعی و تجاری بهره‌برداری کنند. دکتر زوک تریگال توضیح می‌دهد که اینگونه مهمانی‌ها نه تنها برای تفریح، بلکه برای جلب حمایت‌های اجتماعی و سیاسی نیز برگزار می‌شدند.
آب‌های سرد و گرم: سیستم آبرسانی رومی‌ها
یکی از نکات جالب در این کشف، لوله‌کشی بسیار دقیق رومی‌هاست که در این خانه مشاهده شده است. این سیستم پیچیده لوله‌کشی که آب سرد و گرم را به بخش‌های مختلف خانه و حمام‌ها هدایت می‌کرد، یکی از شگفتی‌های مهندسی دوران روم باستان است. آب فاضلاب نیز پس از استفاده در سیستم‌های حمام از طریق لوله‌هایی به خیابان‌ها هدایت می‌شد.
آثار و نشانه‌های فرهنگی یونانی در حمام‌ها
یکی از ویژگی‌های بارز این مجموعه، نقش و نگارهای زیبا و گچ‌کاری‌های بی‌نظیر است که در این حمام‌ها یافت می‌شود. این گچ‌کاری‌ها، که تصاویری از ورزشکاران و فیگورهای مختلف را نشان می‌دهد، به‌نظر می‌رسد که بخشی از مراسم‌های مذهبی یا فرهنگی بوده‌اند. این سبک طراحی نشان‌دهنده تأثیرات یونانی در معماری و فرهنگ رومی‌هاست، زیرا رومی‌ها بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی و هنری خود را از یونان به‌ویژه در هنر و معماری، به ارث برده بودند.
حضور بردگان در ساخت و نگهداری از خانه‌ها
در کنار این تجملات، باید به وجه تاریک و تلخ تاریخ روم باستان نیز اشاره کرد. بردگان زیادی در این خانه‌ها و به‌ویژه در بخش‌های کاری مانند آتش‌سوزی برای گرم کردن آب و نظارت بر سیستم‌های حمام، مشغول به کار بودند. به‌طور خاص، برای تأمین آب گرم و سرد، آتش‌های بزرگی توسط بردگان در زیر مخازن آب روشن می‌شد تا بتوانند نیازهای افراد ثروتمند را برآورده کنند.
نکته نهایی: داستانی از زندگی رومی‌ها
این کشف جدید در پمپی تنها یک نمونه از زندگی رومی‌هاست. در این خانه، مردم می‌توانستند با استفاده از امکاناتی مانند استخرهای خصوصی، حمام‌های لوکس و مهمانی‌های اجتماعی، لحظاتی از آرامش و رفاه را تجربه کنند. این کشف به ما نشان می‌دهد که چگونه رومی‌ها در کنار ویژگی‌های فرهنگی و هنری خود، از مهندسی و معماری پیچیده برای بهبود کیفیت زندگی خود استفاده می‌کردند.
پمپی همچنان در حال فاش کردن رازهای جدیدی از زندگی رومی‌هاست. کشف مجموعه حمام‌های خصوصی، همراه با طراحی‌های مهندسی و فرهنگی بی‌نظیر، ما را به دنیای گذشته رومی‌ها می‌برد و نشان می‌دهد که چگونه این تمدن باستانی توانسته است هم از لحاظ فرهنگی و هم از لحاظ فنی به سطح بالایی از پیشرفت دست یابد.