فرار مغزها به معنای خروج نیروی کار ماهری از کشور در جستجوی دستمزدهای بالاتر یا شرایط بهتر زندگی و کار است.
به گزارش یورو نیوز؛ مناطق پذیرای این نیروی کار تحصیل‌کرده رشد می‌کنند اما مناطق ترک شده چه می‌شوند؟ آن‌ها به چیزی گرفتار می‌شوند که «تله توسعه استعداد» نامیده می‌شود.
وقتی نیروی کار ماهر کاهش می‌یابد، بهره‌وری کاهش پیدا می‌کند، نرخ تحصیلات عالی افت می‌کند، تغییرات جمعیتی رخ می‌دهد و در نهایت این روند به یک چرخه معیوب تبدیل می‌شود که نسل‌های جدید جوانان را مجبور به فکر کردن به مهاجرت می‌کند.
بر اساس گزارش کمیسیون اروپا، این مساله بر ۸۲ منطقه تأثیر می‌گذارد که تقریباً ۳۰٪ از جمعیت اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهند.
پرتغال نمونه‌ای واضح از چالش‌های کنونی و راه‌حل‌های احتمالیِ در حال بررسی است. حدود ۳۰٪ از جوانان پرتغالی در خارج از کشور زندگی می‌کنند، در حالی که ۷۰٪ از مهاجران پرتغالی زیر ۴۰ سال سن دارند.
برای نگه داشتن نیروی جوان و ماهر، دولت پرتغال برنامه‌ای برای کاهش مالیات کارگران ۱۸ تا ۳۵ ساله ارائه کرده است. آن‌ها بر این باورند که این طرح می‌تواند به حدود ۴۰۰ هزار جوان کمک کند.
با این حال، این ابتکار نتوانسته است جوانانی مانند کونستانسا و ژوائو را منصرف کند. هر دو فارغ‌التحصیل رشته حقوق هستند و در حال جستجوی خانه‌ای برای اجاره هستند در ۱۴ هزار کیلومتر دورتر. آن‌ها قصد دارند به تیمور شرقی در جنوب شرق آسیا نقل مکان کنند.
کونستانسا، وکیلی ۲۵ ساله، شغلی جدید در یک شرکت حقوقی در آنجا پیدا کرده که شرایط آن بسیار بهتر از پرتغال است.
او در این خصوص به یورونیوز می‌گوید: «امتیازات بیشتری وجود دارد، از کمک‌هزینه مسکن گرفته تا یک خودرویِ در اختیار و حقوقی به‌مراتب بالاتر از اینجا. این به این معناست که قدرت خرید بیشتری آنجا خواهم داشت.»
مانند بسیاری از جوانان پرتغالی، کونستانسا و ژوائو پرتغال را سرزمینی با بیکاری فراوان، دستمزدهای پایین، مالیات‌های بالا، مسکن غیرقابل‌تأمین و شرایط کاری ضعیف می‌بینند.
ژوائو می‌گوید: «علاوه بر احساس ناامیدی، غم و خشم هم با آن ترکیب شده است. من واقعا کشورم را دوست دارم و اگر شرایطی وجود داشت که می‌توانستیم اینجا بمانم، من و امثال من حتما از کشور خود خارج نمی‌شدیم.»
برای مقابله با این وضعیت، مناطق اتحادیه اروپا، کشورهای عضو و همچنین خود کمیسیون اروپا در مکانیسمی که «تقویت استعداد» نامیده می‌شود، شرکت دارند. تأثیرات این برنامه در پروژه‌هایی مانند بیمارستانی که در منطقه آلنتژو، در شهر اوورا پرتغال در حال ساخت است، مشاهده می‌شود.
یک سرمایه‌گذاری اولیه حدود ۲۰۰ میلیون یورویی انجام شده تا خدمات بهداشتی بهتری به حدود نیم میلیون نفر ارائه شود و همچنین نیروهای بهداشتی ماهر در منطقه‌ای که به‌شدت تحت تأثیر فرار مغزها قرار گرفته، آموزش ببینند تا حفظ شوند. انتظار می‌رود این منطقه تا سال ۲۰۸۰، حدود ۳۰٪ از جمعیت خود را از دست بدهد.
تیاگو پریرا، هماهنگ‌کننده منطقه‌ای مکانیسم تقویت استعداد در این خصوص به یورونیوز می‌گوید: «اگر آنطور که برآوردها نشان می‌دهد بیمارستان تا پایان سال آینده تکمیل شود ما اینجا متخصصان بهداشت خواهیم داشت و مردم بیشتری به این منطقه خواهند آمد. همچنین نیروی کار بیشتری همچون تکنیسین‌ها و پرستاران هم نیاز خواهند بود. در نتیجه افراد تغییرات قابل توجهی را در این منطقه احساس خواهند کرد.»
مقام‌های منطقه‌ای، ملی و اروپایی انتظار دارند بیمارستان و مرکز آموزشی تا ۲ هزار شغل حرفه‌ای برای جویندگان کار ایجاد کند.