عصر ایران؛ شادی مکی (تهیه و تنظیم)- اختلال بیش فعالی یا ADHD نوعی اختلال رفتاری رشدی است که آن را در گروه مشکلات سلامت روان قرار داده‌‌اند. این اختلال یا بیماری معمولا از سنین کودکی شروع می‌شود و در بزرگ‌سالی نیز ادامه می‌یابد.
اگر چه این اختلال اغلب در کودکان زیر 12 سال تشخیص داده می‌شود. اما برخی از افراد مبتلا هم در سنین بزرگ‌سالی به مشکل خود پی می‌برند. افراد بیش فعال از مشکلاتی نظیر تحرک زیاد و عدم تمرکز، بی‌قراری شدید، تکانشگری و تصمیمات نسنجیده رنج می‌برند که این موضوع فعالیت‌های روزانه آنها را با مشکل مواجه می‌کند.
انواع بیش فعالی
این اختلال بر اساس نوع علائم به سه دسته تقسیم می‌شود:
- نقض توجه
افراد مبتلا به بیش فعالی از نوع کم توجهی در تمرکز کردن، تکمیل وظایف و پیروی از دستورالعمل‌ها با مشکل مواجه می‌شوند. در ادامه به برخی از علائم این نوع اختلال اشاره کرده‌ایم:
انجام کارهای اشتباه همراه با بی‌دقتی
فراموشکاری زیاد یا گم کردن اشیا
عدم توانایی در تمام کردن کارهای خسته کننده یا وقت گیر
توجه نکردن و گوش ندادن به حرف یا انجام دادن باید و نباید ها
تغییر دادن همیشه فعالیت یا کارها
در سازماندهی کارها دچار مشکل می‌شوند
بیش‌فعالی تکانشی
افراد مبتلا به این اختلال ممکن است اگرچه در توجه کردن با مشکل مواجه هستند اما از تکانشگری زیاد هم در رنج‌اند. آنها با این علائم دست به گریبان‌اند:
بی‌قراری مداوم
پرحرفی بیش از اندازه
عدم توانایی در رعایت نوبت
نشان‌دادن رفتارهای تکانشی
فعالیت فیزیکی بیش از حد و غیرمعمول
عدم توانایی در حفظ آرامش
قطع کردن مکرر صحبت‌های سایرین
بیش فعالی ترکیبی
محققان می‌گویند که افراد مبتلا به ADHD غالبا نوع ترکیبی آن را تجربه می‌کنند؛ یعنی علائم کم‌توجهی و بیش فعالی-تکانشگری به یک اندازه در آنها وجود دارد.
عدم تمرکز، حواس‌پرتی، رفتارهای تکانشی، فعالیت فیزیکی بیش از اندازه و برخورداری از انرژی مهارنشدنی و عمدتاً مخرب، از جمله ویژگی‌های ابتلا به این نوع بیش فعالی است.
علل ایجاد بیش فعالی
اگر چه هنوز دلیل مشخصی برای ابتلا به این اختلال شناسایی نشده است اما دانشمندان عوامل ژنتیکی را در بروز اختلال به شدت موثر می‌دانند.
مصرف سیگار، الکل و مواد در دوران بارداری، قرار داشتن در معرض سموم محیطی مثل سرب، تولد زودهنگام و وزن کم هنگام تولد و صدمات مغزی هم از دیگر مواردی هستند که می‌توانند زمینه‌ساز ابتلا به این اختلال در فرد شوند.
بیش‌فعالی در بزرگسالان
بیش‌فعالی بزرگسالان معمولاً به دلیل عدم شناسایی و درمان این اختلال در کودکی فرد ناشی می‌شود بیش‌فعالی بزرگسالان می‌تواند روابط خانوادگی یا حرفه‌ای افراد را به شدت دچار اختلال کند.
در ادامه با برخی علائم احصا شده درباره بیش‌فعالی بزرگسالان آشنا می‌شوید:
بی‌دقتی و توجه نکردن به جزئیات کارها
علاقه به انجام کارهای جدیدی و نیمه کاره رها کردن کارهای قبلی
ضعف داشتن در نظم و سازماندهی امور
عدم توانایی در تمرکز یا اولویت بندی امور
دائما اشیا را گم می کنند
دچار فراموشی می‌شوند
داشتن حالت بی قراری و بی تابی
برای حفظ سکوت دچار مشکل هستند و خارج از نوبت صحبت می کنند
دادن جواب های بی ربط به سوال ها
نوسانات خلقی و واکنش های احساسی سریع
ناتوانایی در مدیریت استرس خود
خطر کردن در فعالیت‌ها بدون توجه به امنیت شخصی یا امنیت دیگران
روش‌های درمان
درمان ADHD یا بیش‌فعالی حتما باید با نظر و انتخاب پزشک متخصص انتخاب شود. همچنین باید ازخود درمانی در این اختلال به شدت پرهیز کنید.
دارودرمانی، رفتار درمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، تغییر سبک زندگی و مشاوره روانشناختی فردی و خانوادگی از جمله روش‌های درمان این اختلال‌اند.