موتور بدون سوخت مزدا (کم سوخت) شاید تحولی در صنعت خودرو ایجاد کند: مزدا برنامههای بزرگی برای موتورهای آینده دارد و مفهوم آنها شامل سیستمهای کم سوخت است. بهنظر میرسد که این موضوع خیلی جدید و غیرواقعی باشد، اما سالها تحقیقاتی که این غول خودروسازی ژاپنی در زمینهی موتورهای دوار (rotary engines) یا همان وانکل انجام داده، به یک پیشرفت منجر شدهاست. گفته میشود فناوری جدید مزدا میتواند سیستمهای هیدروژنی را با فاصلهای چشمگیر کنار بزند و همچنین از خودروهای برقی کنونی پیشی بگیرد.
به گزارش بیت ران، شرکت خودروسازی مزدا از سال ۱۹۶۷ در زمینهی فناوری موتورهای دوار در خط مقدم بودهاست و اولین بار از این نوع موتور در مدل مزدا کازمو اسپرت استفادهکرد. در این نوع موتور، یک روتور مثلثی در یک حلقه دایرهای میچرخد و سوخت و هوا را به داخل موتور کشیده، و سپس آن را فشردهمیکند تا قدرت پیشرانشی حاصل شود.
از آن زمان، مزدا بهدنبال راههایی برای بهرهبرداری از خود بهعنوان تنها تولیدکنندهی انبوهِ موتورهای دوار و بهبود جنبههای عملکردی مانند صرفهجویی در سوخت، خروجی قدرت، دوام و تصفیه گازهای خروجی بودهاست.
مزدا به دلایل زیر از موتور وانکل به عنوان ژنراتور استفاده کرده است:
در سال ۲۰۱۲، مزدا تولید انبوهِ موتور وانکل / موتور دوار را پس از مدل RX-8 متوقف کرد. در ادامه، این تولید را در سال ۲۰۲۳ از سر گرفت. دوازدهمین مدل مزدا که به موتور دوار مجهز است، MX-30 e-SKYACTIV R-EV نام دارد که در حال حاضر در اروپا و ژاپن به فروش میرسد. این شرکت بهدنبال استقرار مجدد خود در فناوری موتورهای دوار است. ایچیرو هیرابه، یکی از مدیران مزدا، اعلام کردهاست:
«در تاریخ مزدا، موتور دوار نماد ویژهای از روحیهی چالشگری ماست. ما بهشدت از همهی کسانی که از موتور دوار حمایت کردهاند، سپاسگزاریم و خوشحالیم که از احیای سازمان توسعهدهندهی موتور دوار که از سوی مشتریان در سرتاسر جهان دوست داشته شدهاست، خبر میدهیم.»
در حالیکه بیشتر دنیای خودروسازی به سیستمهای هیدروژنی و خودروهای برقی برای پیشبرد انقلاب سوختهای پاک و سبز نگاه میکند، مزدا در حال ایجاد راههای جدیدی در حوزهی موتورهای دوار است.
سیستمهای هیدروژنی با چالشهایی مواجه هستند؛ زیرساختهای محدود سوختگیری، هزینههای تولید بالا و کمبود انرژی. خودروهای برقی کنونی هم مشکلات فراوانی دارد. اما فناوری جدید موتورهای دوار مزدا در سیستم هیبریدی کارکرد بهینه تری دارد.
تیم مزدا ادعا میکند که موتور آنها میتواند بسیار بهینهتر از سیستمهای کنونی کار کند . برنامه این است که از موتورهای دوار بهعنوان ژنراتور برای شارژ باتریهای داخلی استفادهشود که همچنین با همه معیارهای پایداری مطابقت دارد.
در خودروهای هیبریدی مزدا که از موتور وانکل به عنوان ژنراتور استفاده میکنند، باتریها از طریق عملکرد این ژنراتور شارژ میشوند . در اینجا نحوهی شارژ باتری با استفاده از موتور وانکل را به طور دقیقتر توضیح میدهم:
به این ترتیب، سیستم به صورتی طراحی شده که موتور وانکل فقط به عنوان یک پشتیبان و تامینکننده برق عمل کند، و بیشتر مسافت خودرو با باتری و موتورهای الکتریکی طی شود. این فناوری باعث میشود که خودرو بیشتر اوقات به صورت برقی حرکت کند و در عین حال، امکان استفاده از بُرد اضافی با کمک موتور وانکل برای مسافتهای طولانیتر فراهم شود.
مزدا با وجود راندمان پایینتر موتور وانکل نسبت به موتورهای پیستونی، همچنان از آن در خودروهای هیبریدی خود استفاده میکند. دلایل این انتخاب به چند مزیت منحصر به فرد موتور وانکل برمیگردد که برای سیستمهای هیبریدی میتواند مناسب باشد. در اینجا به مزایای کلیدی استفاده از موتور وانکل در خودروهای هیبریدی میپردازیم:
در خودروهای هیبریدی که نیاز به تجربه رانندگی آرام و بیصدا دارند، موتور وانکل صدای کمتری ایجاد میکند و از این نظر برای کاربرد به عنوان ژنراتور باتری ایدهآل است.
در یک خودروی هیبریدی، موتور وانکل تنها به عنوان ژنراتور استفاده میشود و نیازی به کارکرد در تمام محدودههای دور موتور ندارد.
با توجه به این مزایا، مزدا معتقد است که موتور وانکل برای کاربرد به عنوان ژنراتور در خودروهای هیبریدی مناسبتر از موتورهای پیستونی است، زیرا کوچکی، وزن کم و صدای پایین این موتور برای خودروهای برقی و هیبریدی ایدهآل است. این موتورها میتوانند به طور کارآمد باتریها را شارژ کنند و در عین حال به طراحی خودروهای هیبریدی سبکتر، کوچکتر و مقرون به صرفهتر کمک کنند.