غذا به‌عنوان یکی از حقوق اولیه بشر در نظر گرفته می‌شود، با این حال یک از هر ۹ نفر در جهان دچار گرسنگی مزمن است. در سال ۱۹۴۵ سازمان ملل غذا را نه یک امتیاز، بلکه به‌عنوان یک حق به رسمیت شناخت، به همین دلیل از سال ۱۹۷۹ شانزدهم اکتبر هر سال را در راستای ریشه‌کنی گرسنگی، روز جهانی غذا World Food Day نامید. این مناسبت به‌عنوان یک فراخوان جهانی برای اقدام در مبارزه با گرسنگی و سوءتغذیه عمل می‌کند.
به گزارش ایمنا، روز جهانی غذا هر سال در شانزدهم اکتبر مصادف با بیست‌وپنجم مهر ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.
شعار روز جهانی غذا در سال ۲۰۲۴ «حق داشتن غذا برای زندگی و آینده‌ای بهتر» است. این پیام قدرتمند بر حق اساسی انسان برای تغذیه کافی و نقش حیاتی غذا در شکل دادن به حال و آینده بشر تأکید می‌کند. این حق فراتر از فقدان گرسنگی است و شامل موارد زیر می‌شود:
تنوع: دسترسی به طیف گسترده‌ای از گزینه‌های غذایی
تغذیه: مصرف غذاهای تأمین‌کننده مواد مغذی ضروری
مقرون‌به‌صرفه بودن: توانایی خرید غذاهای ضروری
دسترسی: دسترسی فیزیکی به منابع غذایی
ایمنی: اطمینان از عاری بودن غذاهای موجود از آلاینده‌های مضر
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) با این شعار خواستار داشتن حق یک رژیم غذایی متنوع و غنی از مواد مغذی است که برای همه مقرون‌به‌صرفه، در دسترس و ایمن باشد.
درک اهمیت موضوع روز جهانی غذا در سال ۲۰۲۴ و چالش‌های جاری در امنیت غذایی جهانی بسیار مهم است. کشاورزان جهان غذای کافی برای تغذیه جمعیتی بیشتر از جمعیت جهان تولید می‌کنند، اما گرسنگی همچنان ادامه دارد. حدود ۷۳۳ میلیون نفر در جهان به دلیل شوک‌های آب‌وهوایی مکرر، درگیری‌ها، رکود اقتصادی، نابرابری و همه‌گیری‌ها با گرسنگی مواجه هستند.
گروه‌های فقیر و آسیب‌پذیر، به‌ویژه در خانوارهای کشاورزی بار سنگین این چالش‌ها را متحمل می‌شوند که منعکس‌کننده نابرابری‌های رو به گسترش بین و داخل کشورها است.
غذا سومین نیاز اساسی انسان بعد از هوا و آب است، به این معنا که همه حق دارند غذای کافی داشته باشند. واژه کلی غذا مخففی برای تنوع، تغذیه، مقرون‌به‌صرفه بودن، دسترسی و ایمنی خوراک است. در اصل همه جهانیان این حق را دارند که به غذاهای متنوع و مغذی موجود در مزارع، تورهای ماهی‌گیری و بازارها دسترسی داشته باشند. حال آنکه بیش از ۲.۸ میلیارد نفر در جهان توانایی دسترسی به یک رژیم غذایی سالم را ندارند.
رژیم‌های غذایی ناسالم عامل اصلی تمام اشکال سوءتغذیه از جمله موارد زیر است:
سوءتغذیه: دریافت ناکافی کالری و مواد مغذی
کمبود ریز مغذی‌ها: کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری
چاقی: تجمع بیش از حد چربی در بدن که منجر به مشکلات سلامتی می‌شود.
این مشکلات اکنون در اکثر کشورها وجود دارد و طبقات اجتماعی-اقتصادی گوناگون را دربرمی‌گیرند. با این حال امروزه بسیاری از مردم از گرسنگی رنج می‌برند و اغلب مجبور می‌شوند به غذاهای اصلی یا غذاهای ارزان‌تر و ناسالم‌تری روی آورند که دلایل آن می‌تواند در دسترس نبودن غذاهای تازه یا متنوع، فقدان اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب یک رژیم غذایی سالم، ترجیح راحتی به تغذیه مناسب و عوامل تشدیدکننده‌ای هم‌چون بحران‌های طولانی‌مدت، درگیری‌ها، حوادث آب‌وهوایی شدید و شوک‌های اقتصادی باشد.
سیستم‌های کشاورزی به‌طور کلی در برابر بلایا و بحران‌ها آسیب‌پذیر هستند، اما در عین حال منجر به آلودگی و تخریب خاک، آب و هوا، انتشار گازهای گلخانه‌ای و از دست دادن تنوع زیستی می‌شوند. با تغییر سیستم‌های کشاورزی، پتانسیل بالایی برای کاهش تغییرات آب‌وهوایی و حمایت از معیشت صلح‌آمیز، انعطاف‌پذیر و فراگیر برای همه وجود دارد.
یک دنیای غذایی امن و مغذی برای همه نیازمند سرمایه‌گذاری گسترده، نوآوری، علم، فناوری و همکاری گسترده بین طیف وسیعی از تأثیرگذاران اجتماعی از جمله دولت‌ها، بخش‌های خصوصی، مؤسسات دانشگاهی و تحقیقاتی و جامعه مدنی است.
میزان ناخالص ضایعات غذایی در چین از ۹۱ میلیون تن فراتر رفته است. البته مقادیر زیاد ضایعات غذایی گزارش شده توسط این کشور هرچند قابل‌توجه است، اما برای پرجمعیت‌ترین کشور جهان چندان تعجب‌آور نیست.
میزان ناخالص ضایعات غذایی برای هند بیش از ۶۸ میلیون تن است، اما تقریباً مانند چین، تعداد خالص جمعیت هند به‌طور شگفت‌انگیزی منجر به مقادیر بیشتری از مواد غذایی استفاده‌نشده می‌شود.
میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در ایالات متحده بالای ۱۹ میلیون تن است. ضایعات غذایی برای قدرتمندترین کشور روی زمین به معنای بزرگ‌ترین مصرف‌کننده غذا بودن در جهان است.
ژاپن سرزمینی پرجمعیت و میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در آن بیش از ۸ میلیون تن است.
میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در آلمان بالای ۶ میلیون تن است. دلیل ضایعات غذایی بیش از حد آلمان و چندین کشور اروپایی دیگر، اندازه و ثروت آن‌ها محسوب می‌شود.
میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در فرانسه بیش از ۵ میلیون تن است. این کشور معروف به عشق به غذا و محصولات پخته‌شده، کمتر به خاطر ضایعات مواد غذایی‌اش شناخته می‌شود، اما این امر مشکل مشترک آن با دیگر کشورهای اروپایی است. میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در بریتانیا نیز از ۵ میلیون تن فراتر رفته است.
میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در روسیه بیش از ۴ میلیون تن است که علت آن تا حد زیادی جمعیت و تعداد افرادی محسوب می‌شود که در این کشور پهناور زندگی می‌کنند.
میزان ناخالص ضایعات غذایی در اسپانیا بیش از ۳ میلیون تن است. این کشور به‌واسطه جشن‌ها و غذاهای خود شناخته شده است، اما بسیاری از این غذاها تبدیل به زباله می‌شود.
استرالیا یکی از شگفت‌انگیزترین کشورها است که لیست ضایعات مواد غذایی را به تفکیک کشورها تکمیل می‌کند. میزان ناخالص ضایعات مواد غذایی در این کشور بیش از ۲ میلیون تن است. آنچه استرالیا را به عضوی غیرمنتظره در باشگاه ضایعات مواد غذایی تبدیل می‌کند، حضور آن در لیست پیشروان انرژی سبز و تلاش‌های حفاظتی در جهان است.