قرص آهن و بهترین زمان مصرف قرص آهن + عوارض مصرف

کمبود آهن، مشکلی شایع است که می‌تواند زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل با علائمی مانند خستگی، تنگی نفس و رنگ پریدگی همراه است. اما خوشبختانه با مصرف قرص آهن به راحتی می‌توان این کمبود را جبران کرده و شادابی و نشاط را به زندگی بازگرداند.

به گزارش مجله سلامت دکتر کرمانی، مکمل آهن معمولا برای پیشگیری و درمان انواع کم خونی ناشی از سطوح پایین آهن استفاده می‌شود. همچنین از آن برای رفع نارسایی قلبی، افزایش مهارت‌های حافظه و تفکر، رشد کودکان و رفع خستگی می‌توان بهره برد.

در این مقاله به طور مفصل قرص آهن را بررسی خواهیم کرد و فواید و مضرات آن را خواهیم گفت. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

قرص آهن چیست؟

قرص یا مکمل آهن دارویی است که برای درمان یا پیشگیری از سطوح پایین آهن در بدن، مانند مواردی که در اثر کم خونی یا بارداری ایجاد می‌شود، استفاده می‌شود.

 مکمل‌های آهن در اشکال مختلف مانند سولفات آهن، گلوکونات آهن و سیترات آهن موجود است. این قرص‌ها معمولاً به صورت خوراکی همراه با آب، ترجیحاً با معده خالی، برای افزایش جذب مصرف می‌شوند.

  انواع قرص آهن کدامند؟

 چندین نوع رایج قرص آهن وجود دارد. این قرص‌ها عبارتند از:

سولفات آهن: سولفات آهن یکی از پرمصرف ترین فرم‌های مکمل آهن است. این مکمل، حاوی غلظت بالایی از آهن است که آن را برای درمان کمبود آهن موثر می‌کند. سولفات آهن به آسانی توسط بدن جذب می شود.

فروس گلوکونات: این فرم به دلیل ملایم بودن برای معده شناخته شده است و برای کسانی که سیستم گوارشی حساسی دارند مناسب است. در حالی که حاوی آهن کمتری نسبت به سولفات آهن است، اما میزان جذب آن همچنان رضایت‌بخش است.

فومارات آهن: این حاوی غلظت بیشتری از آهن عنصری نسبت به فروس گلوکونات است و به خوبی جذب می شود .

آهن کلات: این مکمل ها از مولکول های آهن متصل به اسیدهای آمینه تشکیل شده اند که جذب را در بدن افزایش می دهند. آهن کلات روی معده ملایم است و کمتر باعث ناراحتی گوارشی می شود.

سیترات فریک و سولفات آهن: اینها اشکال دیگری از مکمل های آهن هستند که در دسترس هستند.

فرفولیک: یک مکمل حاوی دوز بالای آهن (۶۰ میلی گرم) با فومارات آهن است. فرفولیک به دلیل اثربخشی آن در رفع علائم کمبود آهن مانند خستگی، ضعف و حساسیت به بیماری ها شناخته شده است. این مکمل طعم فلزی در دهان ایجاد نمی کند.

قرص فیفول: یکی از شناخته‌شده ترین انواع قرص‌های آهن موجود در بازار قرص فیفول است. کپسول‌های فیفول ممکن است اغلب توسط افرادی که در جذب آهن از منابع غذایی مشکل داشته باشند، به خوبی تحمل شود.

فواید قرص آهن چیست؟

قرص آهن، فراتر از رفع کم خونی، فواید بی نظیری برای سلامتی شما به ارمغان می آورد. در ادامه به برخی از مهم‌ترینِ این فواید اشاره می کنیم:

مفید برای درخشندگی پوست

کمبود آهن منجر به خشکی و کم آبی پوست می‌شود. قرص آهن با افزایش گردش خون در پوست، به آبرسانی بهتر آن کمک کرده و ظاهری شاداب و با طراوت به پوست شما می دهد.

آهن نقش مهمی در تولید کلاژن و الاستین دارد که دو پروتئین ضروری برای حفظ شادابی و لطافت پوست هستند. مصرف قرص آهن به افزایش تولید کلاژن و الاستین کمک کرده و از ایجاد چین و چروک جدید و کاهش عمق چین و چروک های موجود پیشگیری می کند.

علاوه بر این، مکمل آهن با افزایش جریان خون در پوست، به روشن شدن رنگ آن و ایجاد ظاهری شاداب و با طراوت کمک می‌کند و موجب کاهش التهاب و قرمزی پوست، به خصوص در افرادی که به بیماری‌های پوستی مانند اگزما و روزاسه مبتلا هستند، می‌شود.

رفع کم خونی

قرص آهن راه موثری برای درمان کم خونی فقر آهن است، چرا که سطح هموگلوبین و تعداد گلبول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد و اکسیژن رسانی به بافت‌ها را بهبود می بخشد. علاوه بر این به پیشگیری از عوارض کم خونی مانند خستگی، ضعف و اختلال در عملکرد شناختی کمک می‌کند.

این مکمل به ویژه برای زنانی که به دلیل از دست دادن خون قاعدگی و افزایش نیاز در دوران بارداری در معرض خطر کمبود آهن هستند، مفید است.

رشد ناخن

قرص آهن نقش مهمی در حفظ سلامت ناخن دارد. افزایش دریافت آهن به جلوگیری از شکنندگی ناخن‌ها و تقویت استحکام آنها کمک می‌کند. بالعکس کمبود آهن موجب شکنندگی و ضعیف شدن ناخن‌ها می‌شود. این امر به این دلیل است که آهن برای تولید هموگلوبین که اکسیژن را به سلول‌ها حمل می‌کند، ضروری است. وقتی سلول‌های ناخن اکسیژن کافی دریافت نکنند، ضعیف و شکننده می‌شوند.

 مفید برای کودکان

قرص آهن فواید زیادی برای کودکان، به ویژه در رفع کمبود آهن و پیامدهای سلامت مرتبط با آن دارد. مکمل آهن می‌تواند غلظت هموگلوبین را در کودکان مبتلا به کمبود آهن یا کم خون افزایش دهد و به تولید گلبول‌های قرمز خون و بهبود انتقال اکسیژن کمک کند.

مکمل آهن با کاهش نقص‌های رشد شناختی و حرکتی در کودکان مبتلا به کمبود آهن یا کم خون مرتبط است و موجب ارتقای سلامت و حمایت از رشد و تکامل کودکان می‌شود.

جلوگیری از ریزش مو

قرص آهن فواید متعددی برای ریزش مو دارد، به ویژه زمانی که ریزش مو ناشی از کم خونی فقر آهن باشد.

آهن جزء اصلی هموگلوبین است که اکسیژن را در خون حمل می‌کند. سلول‌های پوست سر، از جمله فولیکول‌های مو، برای رشد و عملکرد به اکسیژن نیاز دارند. اگر به اندازه کافی آهن در بدن شما وجود نداشته باشد، ممکن است سلول‌های پوست سر اکسیژن کافی دریافت نکنند و این امر منجر به ریزش مو شود.

جلوگیری از ضعف و سرگیجه

قرص‌های آهن چندین مزیت کلیدی برای افرادی که به دلیل کم خونی فقر آهن دچار ضعف و سرگیجه می‌شوند، دارد:

– سطح هموگلوبین را بهبود می‌بخشد؛

– خستگی و ضعف را کاهش می‌دهد؛

– عملکرد شناختی را تقویت می‌کند؛

– به کاهش دوره‌های سرگیجه کمک می‌کند.

مفید برای بارداری

قرص آهن فواید قابل توجهی برای زنان باردار به ویژه در پیشگیری و درمان کم خونی فقر آهن دارد. این مکمل‌ها می‌توانند به افزایش سطح انرژی و سلامت کلی در دوران بارداری کمک کنند.

قرص آهن فواید قابل توجهی برای زنان باردار مفید است.

مصرف مکمل‌های آهن می‌تواند سطح آهن را در طول بارداری بهبود بخشد و حفظ کند و خطر نیاز به دوزهای بالاتر در آینده را کاهش دهد.

  دوز مجاز مصرف قرص آهن در سنین مختلف

عوارض مصرف بیش از حد قرص آهن

مصرف بیش از حد قرص آهن می تواند منجر به چندین عارضه جدی شود. از جمله:

• نارسایی کبد: مسمومیت با آهن می‌تواند باعث نکروز حاد کبد (مرگ سلول‌های کبدی) شود. این یک علت اصلی مرگ در موارد مصرف بیش از حد آهن است.
• نارسایی قلبی: آهن بیش از حد می تواند منجر به شوک قلبی و اختلال عملکرد میوکارد و در نتیجه نارسایی قلبی شود. این علائم عبارتند از تورم پاها، تنگی نفس، خستگی و ضربان قلب نامنظم.
• خونریزی گوارشی: آهن می‌تواند مستقیماً معده و روده را تحریک کرده، به آن آسیب برساند و باعث خونریزی شود.
• اسیدوز متابولیک: سمیت آهن می‌تواند باعث اسیدوز متابولیک با شکاف آنیونی بالا شود که یک عدم تعادل الکترولیتی خطرناک است. این می‌تواند منجر به کما و نارسایی چند عضوی شود.
• تشنج و کما: سطح بالای آهن مستقیماً روی مغز تاثیر گذاشته و باعث تشنج و کما می‌شود. علائم عصبی ممکن است در ۶ ساعت اول پس از مصرف بیش از حد ظاهر شود.
• انعقاد خون: سمیت آهن موجب اختلال در لخته شدن خون می‌شود. این امر، خطر خونریزی کنترل نشده را افزایش می‌دهد.

سایر عوارض بالقوه عبارتند از سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS)، کم خونی و مرگ.

نکات مهم مصرف

• مصرف قرص آهن با معده خالی و همراه با نوشیدنی غنی از ویتامین C مانند آب پرتقال یا آب لیمو توصیه می شود. برای جذب بهینه آهن بهتر است آن را ۲-۱ ساعت بعد از غذا مصرف کنید.
• از مصرف قرص آهن با شیر، مکمل‌های کلسیم یا غذاهای غنی از کلسیم خودداری کنید، زیرا کلسیم موجب اختلال در جذب آهن می‌شود.
• نوشیدن مقدار زیادی آب و خوردن غذاهای غنی از فیبر می‌تواند به جلوگیری از یبوست، یکی از عوارض جانبی رایج مکمل آهن، کمک کند.
• توصیه می‌شود که قرص آهن را با آب جوشیده خنک شده مصرف کنید و ازهمراه کردن آن با چای یا قهوه خودداری کنید چرا که جذب آهن را کاهش می‌دهد.

  تداخلات دارویی با قرص آهن

برخی از داروها با قرص آهن تداخل دارند و می‌توانند جذب آن را در بدن کاهش دهند یا اینکه آهن در جذب این داروها اختلال ایجاد کند.

داروهایی که جذب آهن را کاهش می‌دهند:

• داروهای ضد اسید معده: این داروها اسید معده را خنثی می‌کنند و در نتیجه می‌توانند جذب آهن را مختل کنند.
• داروهای پوکی استخوان: داروهایی مانند بیس فسفونات ها و آلندرونات می‌توانند جذب آهن را کاهش دهند.
• داروهای تیروئید: لووتیروکسین که برای درمان کم کاری تیروئید استفاده می‌شود، می‌تواند در صورت مصرف همزمان با آهن، جذب آن را کاهش دهد.
• داروهای پارکینسون: لوودوپا که برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شود، در صورت مصرف همزمان با آهن، می‌تواند جذب آن را کاهش دهد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند تتراسایکلین و سیپروفلوکساسین نیز جذب آهن را کاهش می‌دهند.

داروهایی که آهن در جذب آنها اختلال ایجاد می‌کند:

• آنتی‌بیوتیک‌های کینولون: این آنتی‌بیوتیک‌ها مانند سیپروفلوکساسین و لووفلوکساسین می‌توانند در صورت مصرف همزمان با آهن، جذب آن را کاهش دهند.
• داروهای ضد قارچ: ووریکونازول که برای درمان عفونت‌های قارچی استفاده می‌شود، در صورت مصرف همزمان با آهن، جذب آن را کاهش می‌دهد.
• بیس فسفونات‌ها: این داروها که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند، در صورت مصرف همزمان با آهن، جذب آن را کاهش می‌دهند.

نکاتی برای پیشگیری از تداخل دارویی:

• داروهای خود را با فاصله زمانی مصرف کنید: در صورت امکان، سعی کنید مکمل آهن را حداقل دو ساعت قبل یا بعد از مصرف سایر داروها مصرف کنید.
• با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید: اگر در مورد تداخل دارویی با مکمل آهن خود سوالی دارید، حتماً با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

آنچه از مقاله قرص آهن آموختیم:

قرص آهن یک درمان موثر برای کم خونی، به ویژه کم خونی ناشی از فقر آهن است. این قرص به افزایش سطح آهن، بهبود هموگلوبین و تعداد گلبول‌های قرمز خون، افزایش اکسیژن رسانی و … کمک می‌کنند. قرص آهن برای زنان باردار نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی، حمایت از تولید خون، تضمین حمل و نقل مناسب اکسیژن، کاهش خطر عوارض و تامین مواد مغذی ضروری برای سلامت مادر و جنین دارد. بنابراین سعی کنید مصرف قرص آهن را در برنامه غذایی خود بگنجانید. برای رعایت دوز مناسب آن می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.

سوالات متداول:

منابع:

• medicalnewstoday.com
• drugs.com
• pennmedicine.org

تماشاخانه

ماجرای مسمومیت گیلانی‌ها/ آیا آب آلوده است؟ (فیلم)

قتل‌های رزن، قاتل کیست؟/ چه کسی این پنج جوان را به قتل رساند؟ (فیلم)

فیلم های دیگر