عصر ایران؛ اهورا جهانیان - سزار منوتی را عامۀ فوتبالدوستان جهان به دو چیز میشناسند: 1- او مربییی بود که آرژانتین را در جام جهانی 1978 قهرمان جهان کرد 2- او مربییی بود که نام مارادونا را خط زد و دیهگوی جوان را به جام جهانی 1978 نبرد.
مورد دوم احتمالا از مورد اول هم مهمتر است! اگرچه منوتی نقش بسیار مهمی در قهرمانی آرژانتین در جام 1978 داشت، ولی مردم دنیا آن قهرمانی را بیشتر با گلهای ماریو کمپس به یاد میآورند.
به هر حال نام منوتی به نام مارادونا گره خورده است ولی این پیوند با افسوسی عمیق توأم است. اگر منوتی مارادونا را به جام جهانی 1978 برده بود، دیهگو مارادونا دو بار فاتح جام جهانی شده بود: 1978 و 1986.
در این صورت پله دیگر نمیتوانست به مارادونا فخر بفروشد که من سه بار جام جهانی را بردهام و تو دو بار! به ویژه اینکه پله در جام 1962 فقط بازی درست و حسابی کرد. یعنی در ابتدای بازی دوم، مقابل چکسلواکی، آسیب دید و چون آن روزها قانون تعویض بازیکن وجود نداشت، تا آخر بازی در زمین قدم زد و سپس مسابقات اصلی برزیل در جام جهانی 1962 را از دست داد.
توجیه منوتی برای خط زدن مارادونا از تیم ملی در آستانۀ جام 1978، این بود که او بیش از حد جوان است و احتمال دارد استرس بالای جام جهانی به روح و روان دیهگوی جوان لطمه بزند.
مارادونا، 1982
شاید حق با منوتی بود چراکه مارادونا چهار سال بعد، در جام جهانی 1982، بازیکنی عصبی و خشن بود و در حساسترین بازی آرژانتین، مقابل برزیل، بازیکن حریف را با لگد زد و داور اخراجش کرد و آرژانتین ده نفره مجبور شد به بازی ادامه دهد.
اما حتی اگر حق با منوتی بوده باشد، او میتوانست مارادونا را به عنوان بازیکن ذخیره در جام جهانی 1978 روی نیمکت بنشاند و در نیمۀ دوم هر مسابقه، او را وارد زمین کند.
هر چه بود، سزار منوتی این کار را نکرد و دیشب که از دنیا رفت، دوباره افسوس غیبت مارادونا در جام جهانی 1978 در دل دوستداران قدیمی دیهگو زنده شد.
سزار لوئیس منوتی متولد 5 نوامبر 1938 بود. او روز گذشته در سن 85 سالگی درگذشت. در واقع او دقیقا در میانۀ 85 تا 86 سالگی بود.
منوتی در سن 40 سالگی آرژانتین را قهرمان جهان کرد. از این حیث او مربی کمنظیری در تاریخ جام جهانی است. دیدیه دشان در سال 2018 در 50 سالگی فرانسه را قهرمان جهان کرد. بکنبائر هم در 1990 که آلمان را قهرمان جام جهانی کرد، 45 ساله بود. کارلوس بیلاردو هم آرژانتین را در 48 سالگی قهرمان جهان کرد (1986).
منوتی فوتبالیست خوبی بود ولی در زمین فوتبال یک ستارۀ بزرگ نبود. او ده سال در میادین فوتبال توپ زد. از 1960 تا 1970. در دهۀ یاد شده، سه سال در روزاریو سنترال بازی کرد، یکسال در راسینگ کلاب.
منوتی (چپ) در روزاریو سنترال
منوتی در 1965 به بوکاجونیورز پیوست و یک سال هم برای این تیم مشهور و محبوب آرژانتینی بازی کرد. جالب اینکه او در 1968 مدت کوتاهی هم در سانتوس برزیل بازی کرد. یعنی همبازی پله بود.
منوتی در تیم ملی آرژانتین نیز پنج سال حضور داشت. از 1963 تا 1968. اما فقط یازده بار برای آرژانتین بازی کرد. همین نشان میدهد که او بازیکن بزرگی نبود. در سانتوس هم منوتی فقط یکبار به میدان رفت. او در پست فوروارد کناری بازی میکرد.
در دوران مربیگری، منوتی یکسال در نیوولز اولد بوی و سپس سه سال در هواراکان سرمربی بود و در 1974 سرمربی تیم ملی آرژانتین شد و تا 1983 روی نیمکت آرژانتین نشست.
منوتی در جام جهانی 1979 سرمربی تیم ملی جوانان آژانتین هم بود. جهان فوتبال در آن مسابقات با مارادونای جوان آشنا شد. قطعا در تاریخ جام جهانی جوانان، هیچ بازیکنی به اندازۀ مارادونای 1979 درخشان نبوده. خلاصه اینکه، منوتی با تکیه بر مارادونا، جام جهانی جوانان را هم بالای سر برد.
آرژانتین سزار منوتی در جام جهانی 1982 تیم خوبی بود ولی تا حدی از اختلافات داخلی رنج میبرد، ولی مشکل بزرگترش این بود که در یکچهارم نهایی به پست دو تا غول قدر خورد: برزیل زیکو و سوکراتس و ادر، و ایتالیای دینوزوف و پائولو روسی.
با حذف آرژانتین از جام 1982، منوتی کمکم به روزهای پایانی حضورش روی نیمکت تیم ملی نزدیک شد. او در 1983 سرمربی بارسلونا شد؛ بارسلونایی که مارادونا را هم داشت.
منوتی با بارسا در 1983 فاتح جام حذفی و لالیگا و سوپرکاپ اسپانیا شد. او پیشتر با باشگاه هوراکان هم قهرمان لیگ آرژانتین شده بود و بعدها نیز در سالهای 1994 و 1996 با بوکاجونیورز و ایندیپندنت توانست سه بار فاتح لیگ و جام حذفی آرژانتین شود.
ولی او به عنوان یک مربی، جامهای پرشماری کسب نکرد. شاید چون هشت سال مربی تیم ملی بود. با این حال جام اصلی را برد/: جام جهانی.
منوتی تا حدی شبیه آرسن ونگر بود که اهمیتش نه در فتح جامهای متعدد بلکه در ساختن یک تیم خوب و بادیسیپلین بود. او از 1970 تا سال 2007، با وقفههایی نسبتا کوتاه، عمدتا در فوتبال آرژانتین و گاهی هم بیرون از آرژانتین، به عنوان سرمربی فعالیت کرد.
در سالهای آخر مربیگری
جالب اینکه منوتی با تیم ملی فعلی آرژانتین نیز در فاصلۀ سالهای 2019 تا 2023 همکاری داشت و به عنوان یکی از بزرگان فوتبال آرژانتین، حامی لیونل اسکالونی - سرمربی فعلی آرژانتین - بود.
منوتی قطعا جزو مظاهر عقلانیت در فوتبال آرژانتین بود. از همان کنار گذاشتن مارادونا از تیم 1978، میتوان فهمید که منوتی آدمی بود که درست یا غلط، با عقلش تصمیم میگرفت نه با عواطفش.
مارادونا در زندگینامهاش گفته است که خط خوردنش از فهرست بازیکنان تیم ملی در 1978، خشمی را در او ایجاد کرد که موتور حرکتش در تمام سالهای حضورش در میادین فوتبال بود.
با این حال او خودش را شاگرد منوتی میدانست و میگفت از منوتی چیزهای زیادی یاد گرفتهام. یعنی هیچ وقت حاضر نشد بابت آن تصمیم، به منوتی بد و بیراه بگوید. با اینکه ید طولایی هم در بد و بیراه گفتن علیه این و آن و زمین و زمان داشت!
با مارادونا در جام جهانی جوانان/ 1979
سزار منوتی سه سال و نیم پس از مرگ مارادونا، چشم از جهان فروبست. او از حیث افتخارات بدست آمده، بیست و دومین مربی بزرگ در تاریخ جام جهانی فوتبال است ولی در تاریخ فوتبال آرژانتین، قطعا جزو سه مربی برتر است.
منوتی، بیلاردو و اسکالونی تنها مربیانی بودهاند که جام جهانی را برای مردم آرژانتین به ارمغان آوردند. تازه منوتی بازیساز بزرگی مثل مارادونا یا مسی را هم در تیمش نداشت.
فوتبال باب طبع او، فوتبالی هجومی بود و در آن دو شکست تاریخی مقابل ایتالیا و برزیل در جام جهانی 1982، تیمش هجومی بازی کرد و از تلاش برای گل زدن پا پس نکشید.
نام سزار منوتی تا ابد در فوتبال آرژانتین به بزرگی و نیکی یاد خواهد شد. او فارغ از اینکه حاکمان کشورش دموکراتاند یا غیردموکرات، آرژانتین را قهرمان جام جهانی کرد و با این کار بزرگ، به کشورش خدمت کرد.
الآن سالهاست غوغاهای سیاسی مربوط به حکمرانی نظامیان در آرژانتین به پایان رسیده ولی دستاورد منوتی برای فوتبال آرژانتین، زدودنی نیست. امروز همه میگویند منوتی نخستین مربیای بود که رژانتین را قهرمان جهان کرد. کسی کاری ندارد که در آن زمان چه کسانی و چگونه بر آرژانتین حکومت میکردند.
در 1978 آرژانتین برای دومین بار به فینال جام جهانی رسیده بود. نخستین بار در 1930 بود که آرژانتینیها مغلوب اروگوئه شدند ولی بار دوم منوتی نگذاشت جام از آرژانتین به هلند برود. او کار بزرگ آلمان در 1974 را تکرار کرد. یعنی هلند افسانهایِ دهۀ 1970 را در فینال شکست داد و 58 سال پس از شکست آرزانتین در فینال قبلی، آرژانتین را صاحب جام جهانی کرد.