عصر ایران؛ سید مهدی حسینی دورود- گفت وگو با آیت الله سید علی محقق داماد نوادۀ دختری آیت اللهالعظمی شیخ عبدالکریم حایری یزدی موسس حوزه علمیه قم دربارۀ دکتر محمد مصدق اگرچه کوتاه است اما حاوی نکات بسیار مهمی است و مخاطب را با شخصیت هر دو بیشتر آشنا می سازد. این گفت و گوی کوتاه به بهانۀ پنجاه و هفتمین سال روز درگذشت یکی از نام دارترین رجال تاریخ معاصر ایران منتشر می شود:
*با توجه به ارتباط گرمی که مادر دکتر مصدق با پدربزرگ شما داشته است لطفا درباره خصوصیات او نکاتی را مطرح بفرمایید.
-مصدق ذاتا آدم ملاک و ثروتمندی بود و در آن اواخر هم وقتی به احمدآباد میرفت در واقع در ملک خودش وارد میشد و مالک آنجا بود. مادر مصدق که نوه ناصرالدینشاه بهحساب میآمد، مقلد مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری بود.
از وقتیکه مادر مصدق، مقلد حاج شیخ شد، خانهای برای حاج شیخ خرید. همان خانهای که در حال حاضر توسط آقای شهرستانی (نماینده و داماد آیتالله سیستانی ) از ورثه خریداری و کتابخانهای با نام آیتالله حائری در آن تأسیس شده است.
علاوه براین بیمارستان سهامیه را هم او پایهگذاری کرد و نکته مهم دیگر اینکه خرج و مخارج زندگی روزانه حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی را نیز مادر مرحوم مصدق از محل اموال شخصی و نه وجوهات شرعیه تامین و پرداخت میکرد.
* درباره مسلمانی دکتر مصدق هم توضیحاتی بفرمایید سپاس گزار می شویم.
اولا بعضی از بزرگان در این اواخر از تعبیری که درباره مصدق بهکار برده بودند برگشتند و به اشتباه خود هم اشاره کردند. ثانیا مصدق مسلمان بود و مسلمان خوبی هم بود. حتی تز دکترای خود را در یکی از کشورهای اروپایی، به "وصیت در اسلام" اختصاص داده و در این تز به مناسبت، بحث بردگی را مطرح کرده است و البته بسیار هم خوب و زیبا مطرح کرده است من کتاب بردگی او را بهطور کامل خواندهام و بهره بردهام.