عصر ایران- دکتر رابرت اسمیت، معاون ارشد غربالگری سرطان در انجمن سرطان آمریکا توضیح می دهد: «غربالگری منظم سرطان مزایای بسیاری دارد و یکی از مهم ترین آنها این است که می توان سلول های سرطانی کوچک و بدون علامت مشخص را در مراحل اولیه کشف کرد، یعنی درست زمانی که شانس درمان موفقیت آمیز بسیار بالاتر است. غربالگری سرطان زمانی بهترین نتیجه ممکن را دارد که به طور منظم و طبق دستورالعمل های علمی روز دنیا انجام شود.»
وی اضافه می کند که همه ما باید غربالگری سرطان را به عنوان بخشی از برنامه سلامت پیشگیرانه خود در نظر بگیریم، به این معنی که همیشه باید در خصوص غربالگری سرطانی که برای جنسیت و گروه سنی ما توصیه می شود، آگاه باشیم.
با ادامه روند رو به رشد برخی از سرطان ها مانند سینه، روده بزرگ و ریه، غربالگری روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.
مهمتر از آن، غربالگری معیارها و دستورالعمل هایی را مورد استفاده قرار می دهد که می توانند به تعیین بیمارانی که بر اساس سن، جنسیت، سابقه خانوادگی و اجتماعی در معرض خطر بالاتری هستند، کمک کنند. تشخیص زودهنگام سرطان ها همچنین ممکن است به بهبود بقا و ارائه گزینه های درمانی موثرتر برای درمان یاری برساند. اما غربالگری منظم کدام دسته از سرطان ها ضرورت بیشتری دارد؟ گفتنی است که اطلاعات کامل مرتبط با مواردی که در ادامه بررسی می شوند از طریق وب سایت مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) قابل دسترسی هستند.
طی ماموگرافی از پستان عکس اشعه ایکس گرفته می شود، بنابراین پزشکان می توانند پستان را از نظر علائم اولیه سرطان سینه تجزیه و تحلیل کنند. انجام منظم ماموگرافی به پزشکان اجازه می دهد تا تغییرات سینه ها را طی زمان مقایسه کنند و این سرطان را بسیار زودتر از موعد (گاهی حتی تا سه سال پیش از آن که علائم اصلی سرطان احساس شود) تشخیص دهند.
انجمن سرطان آمریکا (ACS) دستورالعمل های زیر را برای بانوانی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان سینه قرار دارند، توصیه می کند. به این معنی که این دسته از افراد سابقه شخصی ابتلا به سرطان سینه، سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه، سابقه پرتودرمانی قفسه سینه پیش از 30 سالگی و یا جهش ژنتیکی شناخته شده برای افزایش خطر (مانند جهش در ژن BRCA) را ندارند.
- زنان 40 تا 44 ساله می توانند ماموگرافی سالانه خود را شروع کنند.
- زنان 45 تا 54 ساله باید هر سال ماموگرافی انجام دهند.
- زنان 55 سال و بالاتر اگر از سلامت خوبی برخوردار باشند و انتظار رود که حداقل تا 10 سال آینده به زندگی خود ادامه دهند، می توانند ماموگرافی سالانه یا یک سال در میان انجام دهند.
در بیماران با ریسک بالاتر که به عوامل خطر خانوادگی یا فردی بستگی دارد، غربالگری ممکن است شامل ارزیابی های بیشتر مانند سونوگرافی و MRI نیز باشد.
دو آزمایش زیر می توانند به تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم یا پیشگیری از آن کمک کنند. پزشک قادر است هر دو آزمایش را در مطب با جمع آوری سلول ها و مخاط از دهانه رحم و ناحیه اطراف آن انجام دهد. سپس نمونه برای آزمایش بیشتر به آزمایشگاه فرستاده می شود.
تست HPV، ویروس پاپیلومای انسانی را که می تواند باعث تغییرات سلولی در دهانه رحم شود شناسایی می کند. اگر HPV به خودی خود از بین نرود، منجر به زگیل تناسلی و سرطان خواهد شد.
پاپ اسمیر نیز تغییرات سلولی دهانه رحم را بررسی می کند که در صورت عدم درمان سلول های دچار اختلال ممکن است به سرطان دهانه رحم تبدیل شوند.
غربالگری سرطان دهانه رحم معمولا بعد از 18 سالگی شروع می شود و بانوان می توانند پاپ اسمیر را همراه با آزمایش ماده ژنتیکی HPV انجام دهند تا خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را ارزیابی کنند. بسته به شرایط سنی، پزشک تعیین می کند که بیمار چند بار به این آزمایشات نیاز دارد.
کارگروه خدمات پیشگیرانه آمریکا (USPSTF) توصیه می کند که هم مردان و هم زنان 45 تا 75 ساله از نظر سرطان کولورکتال غربالگری شوند. افراد بالای 75 سال و کسانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال قرار دارند نیز باید در مورد غربالگری با پزشک خود مشورت کنند.
در حالی که چندین آزمایش غربالگری وجود دارد که می توانند پولیپ یا سرطان کولورکتال را تشخیص دهند، مانند سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر و آزمایش های مدفوع، کولونوسکوپی اغلب برای غربالگری پیشگیرانه استفاده می شود.
طی کولونوسکوپی پزشک با استفاده از یک لوله منعطف، راست روده و کولون را از نظر پولیپ یا سرطان بررسی می کند. اگر پولیپ و سرطان یافت شود، پزشک گاهی اوقات می تواند آنها را حین عمل بردارد.
اگر همه چیز طبیعی به نظر برسد، پزشک انجام مجدد کولونوسکوپی را طی 10 سال آینده توصیه می کند. اما در مجموع فاصله غربالگری ها به هر دو عامل خطر فردی و خانوادگی وابسته است.
آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) را شناسایی می کند. این فاکتور پروتئینی است که توسط سلول های غده پروستات (اعم از سلول های طبیعی و سلول های سرطانی) ساخته می شود. هر چه سطح PSA بالاتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان پروستات بیشتر است. به گفته انجمن سرطان آمریکا، پزشکان در تصمیم گیری برای انجام آزمایشات بیشتر با توجه به نتیجه این تست، با یکدیگر اختلاف نظرهایی دارند؛ برای مثال برخی حد نهایی 4 نانوگرم در میلی لیتر را به عنوان نقطه بحرانی در نظر می گیرند و شماری دیگر سطوح 2.5 یا 3.
با استناد به انجمن سرطان آمریکا، دستورالعمل های زیر را باید در خصوص سن انجام غربالگری سرطان پروستات مد نظر قرار داد:
- سن 50 برای مردانی که به طور متوسط در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند و انتظار می رود که حداقل تا 10 سال آینده عمر کنند.
- سن 45 برای مردانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان پروستات هستند، مانند مردان آفریقایی آمریکایی تبار و مردانی که یکی از بستگان درجه یک آنها قبل از سن 65 سالگی به سرطان پروستات مبتلا شده است.
- سن 40 برای مردان دارای بیش از یک خویشاوند درجه یک که در سنین پایین به سرطان پروستات مبتلا شده اند.
کارگروه USPSTF توصیه می کند که افراد مطابق با معیارهای زیر، سالی یک بار غربالگری سرطان ریه را انجام دهند:
- سابقه 20 بسته-سال یا بیشتر استعمال سیگار (مثلا یک بسته در روز برای 20 سال یا دو بسته در روز برای 10 سال) دارید
- در حال حاضر سیگار می کشید یا قبلا سیگاری بوده اید و در 15 سال گذشته آن را ترک کرده اید
- بین 50 تا 80 سال سن دارید
توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین (LDCT) تنها آزمایش غربالگری توصیه شده برای سرطان ریه است. این اسکن به سرعت انجام می شود و شامل یک دستگاه اشعه ایکس است که از ریه های ما تصویربرداری می کند.