سیلیکا مکملی برای سلامت؛ از شکل گیری استخوان تا بهبود عملکرد قلب

عصر ایران؛ دکتر رکسانا دانیالی - سیلیکا، سیلیس یا سیلیسیم دی اکسید ماده ای طبیعی و در واقع فراوان ترین ترکیب اکسیدی موجود در پوسته زمین است که در طبیعت به صورت آزاد و یا به همراه سایر اکسیدها یافت می شود. این ترکیب بیش از یک چهارم پوسته کره زمین را به خود اختصاص می دهد و در اکثر سنگ ها، ماسه ها و همچنین خاک رس وجود دارد.

سیلیکا چیست؟

سیلیکای آزاد در طبیعت به صورت بلورین، بلور مخفی و بلور مخفی آبدار دیده شده و شامل پلی مورف های مختلفی است. از جمله رایج ترین پلی مورف های (چند شکلی) سیلیکا می توان به زمرد سبز، کوارتز، خاک رس و شیشه اشاره کرد.

سیلیس علاوه بر فواید سلامتی، کاربردهای متعددی نیز در صنعت دارد. برای مثال در تولید بتن و انواع مواد غذایی به عنوان عامل "آنتی کیکینگ" در جهت جلوگیری از کلوخه شدن و به هم چسبیدن ذرات استفاده می شود. به طور خلاصه سیلیکا همه جا در دسترس است، اما دقیقا چگونه می تواند به سلامت ما کمک کند؟

هرچند امروزه این ترکیب به عنوان یک عنصر مهم شناخته می شود، اما در گذشته و از نظر تاریخی بیشتر مضر بوده است تا مفید! برای نمونه استنشاق فرم کریستالی سیلیکا به مرور زمان سبب بروز امراض جدی ریوی می شد. اما باید در نظر داشته باشیم که این ماده اشکال مختلفی دارد و لزوما همه آنها آسیب رسان نیستند.

شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد فرم محلول در آب سیلیکا برای سلامتی بسیار مفید است. این نوع از سیلیس در گیاهان خاصی از جمله گیاه دم اسب یافت می شود و به طور سنتی برای درمان زخم ها، تقویت بافت همبند و حمایت از کلیه ها مورد استفاده قرار می گیرد. یافته های کامل این مطالعه توسط انتشارات سیج به چاپ رسیده است.

منابع غذایی سیلیکا

همانطور که گفته شد سیلیکا را می توان با مصرف یک سری از گیاهان خاص و مواد غذایی به بدن وارد کرد. از جمله مهم ترین منابع غذایی سیلیس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- غلات کامل

- لوبیا سبز

- برنج

- خیار

- گوجه فرنگی

علاوه بر منابع فوق، انواع مکمل های حاوی سیلیکا به صورت قرص یا کپسول نیز در بازار دارویی کشور موجود هستند که بیشتر آنها از گیاه دم اسب استخراج می شوند و فواید بی نظیری برای کمک به حفظ سلامت بدن دارند.

اما سیلیکا چه مزایایی برای بدن انسان دارد؟ آیا استفاده از مکمل های دارویی حاوی این ماده کمک کننده است؟

فواید سیلیکا برای بدن

- کمک به شکل گیری استخوان و نگهداری از آن

با وجود آن که کلسیم و ویتامین د در بحث سلامت استخوان بیش از هر ترکیب دیگری مورد توجه قرار می گیرند، مطالعه ای در سال 2013 توسط مجله بین المللی غدد درون ریز منتشر شد که از نقش مهم و ارزشمند سیلیکا پرده برداشت. با استناد به این پژوهش، سیلیس قدرت و همچنین تراکم مواد معدنی استخوان را افزایش می دهد. همچنین محققان تصور می کنند که این ترکیب برای تحریک ته نشین سازی کریستال های استخوانی نیز مورد نیاز باشد. فرآیندی که به آن کانی سازی استخوان گفته می شود.

- کمک به کلاژن سازی

از جمله دیگر فواید قابل ملاحظه سیلیکا می توان به تاثیر آن بر روند کلاژن سازی پوست و غضروف ها اشاره کرد. طبق مطالعه ای که در سال 2016 به وسیله دانشمندان دانشگاه سائو پائولو انجام گرفت، سیلیس به تشکیل بلوک های سازنده کلاژن کمک می کند و همانطور که می دانید کلاژن یکی از مهم ترین پروتئین های موجود در پوست، غضروف، ماهیچه ها و رباط ها به شمار می رود.

کلاژن برای حفظ شادابی و کشسانی پوست و همچنین محافظت از ساختار اندام ها و به خصوص مفاصل بسیار ضروری است. مشخص شد که مصرف 10 میلی گرم مکمل سیلیکا به مدت 20 هفته در بانوانی که پوست آسیب دیده ناشی از قرار گیری در معرض آفتاب داشتند، خشکی و چروک های پوستی را کاهش می دهد و به تقویت موها و ناخن ها نیز کمک می کند.

- کمک به سلامت قلب و سیستم ایمنی

سیلیکا در عین حال می تواند به سلامت سیستم قلبی عروقی و افزایش ایمنی بدن نیز یاری برساند. بر اساس گزارشی از دانشگاه ممفیس مربوط به سال 2018، سیلیکا ممکن است با کاهش خطر ابتلا به تصلب شرایین یا سخت شدن شریان ها و همینطور کاهش سطح کلسترول  به محافظت از سلامت قلب کمک کند. این ماده معدنی قادر به کنترل پاسخ ایمنی بدن و التهاب نیز خواهد بود.

نحوه مصرف

محدوده ایمن مصرف سیلیکا به عنوان یک مکمل تغذیه ای، 700 الی 1750 میلی گرم در روز توصیه شده است. از آن جایی که این ترکیب محلول در آب است، معمولا اضافی آن از طریق ادرار از بدن دفع می شود و به نظر نمی رسد که حتی زیاده روی در استفاده از آن منجر به عوارض جانبی جدی شود.

با این حال گروه های زیر باید از مصرف سیلیکا پرهیز کنند:

- کودکان

زیرا گیاه دم اسب حاوی مقادیر کمی نیکوتین است

- بانوان باردار

زیرا ایمنی این ترکیب در دوران بارداری به اثبات نرسیده است

- بیماران کلیوی

در این دسته از بیماران ممکن است خطر تجمع سیلیکا در گردش خون وجود داشته باشد

و اما عوارض جانبی سیلیکا. همانطور که ذکر شد، منبع بخش بزرگی از سیلیکای به کار رفته در تولید مکمل های دارویی گیاه دم اسب محسوب می شود. در صورت مصرف بیش از اندازه، دم اسب ممکن است عوارض جانبی زیر را به دنبال داشته باشد:

- واکنش های آلرژیک مانند راش و یا تورم صورت

- ناراحتی های گوارشی

- هایپوگلایسمی در افراد مبتلا به دیابت

-------------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانید: 

*7 دلیل که به کلاژن نیاز داریم

*چگونه سلامت قلب خود را بهبود ببخشیم؟

*7 عادتی که به سیستم ایمنی بدن آسیب می‌رسانند

عزت نفس به چه معناست؟

تماشاخانه

پارک ژانگ جیاجی باغی آسمانی در چین / جنگلی شگفت‌انگیز از صخره‌های معلق در میان آسمان و زمین (فیلم)

افسری فرانسوی که نقاش ناصرالدین‌شاه شد / از ارتش ناپلئون تا کاخ گلستان (فیلم)

فیلم های دیگر