هپاتیت B یکی از بیماریهای واگیردار کبد است که براثر عفونت و وجود ویروس هپاتیت B ایجاد میشود. این بیماری معمولاً از طریق خون و ترشحات اندامهای تناسلی از شخص آلوده به ویروس هپاتیت به شخص دیگری منتقل میشود.
این انتقال ممکن است از طریق تماس جنسی با شخص بیمار، مسواک آلوده، فرو رفتن سر سوزن آلوده در پوست یا استفاده مشترک از تیغ، سوزن، سرنگ و سایر وسایل استعمال دارو رخ دهد. همچنین این بیماری میتواند از مادر بیمار به نوزاد تازه متولد شده هم سرایت پیدا کند.
این ویروس به وسیله تماسهای عادی مثلاً از طریق لیوان، قاشق و چنگال یا استفاده از حواله مشترک، انتقال پیدا نمیکند.
هپاتیت B حاد، یک عفونت ویروسی کوتاه مدت است که در طول شش ماه اول بعد از آنکه بیمار در معرض ویروس هپاتیت قرار گرفت، ایجاد میشود. عفونت حاد در اکثر موارد بهبود مییابد و تنها در کمتر از ۵ درصد میتواند مزمن شود.
هپاتیت B مزمن، یک بیماری خطرناک است و باید تحت درمان دارویی قرار گیرد تا به شرایط خطرناکی مانند نارسایی کبدی، سیروز و سرطان کبد تبدیل نشود.
زنان باردار حتماً آزمایش هپاتیت B را انجام دهند تا در صورت ابتلاء مادران، اقدام لازم برای پیشگیری از ابتلا نوزاد به بیماری، انجام گیرد. این بیماری در مورد ابتلا مادرزادی با درگیری نوزاد، اکثرا مزمن میشود و علامت دار نیست.
هرچند علایم حاد بیماری بصورت علایم سرما خوردگی و درد بدن و خستگی است، اما سایر علایم بیماری شامل کم اشتهایی، حالت تهوع، خستگی و بیحالی شدید، تب، ضعف و سوزش عضلات، زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشمها، تیره شدن رنگ ادرار، خاکستری یا روشن شدن رنگ مدفوع، درد در ناحیه شکم و اطراف ناف است. گاه هیچ علامت واضحی وجود ندارد و بیماری به آهستگی مزمن میشود.
۹۵ درصد افراد مبتلا به هپاتیت B حاد سلامت خود را باز یافته و نسبت به آن ایمنی پیدا میکنند ولی ۵ درصد مبتلایان تبدیل به ناقل میشوند و درصدی از ناقلین گرفتار نوعی بیماری به نام هپاتیت B مزمن یا سرطان کبد خواهند شد.
راه مطمئن و موثر پیشگیری این بیماری، واکسیناسیون است. واکسن این بیماری در ۳ تزریق زیر پوستی طی دورههای ۶ ماهه زده میشود که ۹۰ تا ۹۵ درصد ایمنی زایی دارد.
افراد شاغل در حرفههای پزشکی، دندانپزشکی، کسانی که یکی از اعضاء نزدیک خانوادهاش به هپاتیت دچار است، معتادان تزریقی و بیماران مبتلا به نارسایی کلیه که از دستگاه همودیالیز استفاده میکنند؛ همواره بیشترین افراد در معرض خطر هستند.
هپاتیت B مزمن فعال که با اختلال آنزیم های کبد و سطح مثبت و بالای ویروس همراه است، میتواند به نارسایی کبد و سرطان کبد منجر شود. لذا درمان آن لازم است. همچنین نیاز است از نظر عوارض کبدی بصورت دورهای بررسی شود.
در حالت ناقل که آنزیمهای کبد نرمال هستند اما ویروس در بدن وجود دارد و به کبد آسیب نمیزند، نیاز به درمان نیست اما بررسی دورهای از نظر عوارض احتمالی لازم است.
بیماران نیاز به رژیم درمانی خاصی ندارند اما در کل مصرف قهوه میتواند به التیام آسیبهای کبدی کمک کند.