میل جنسی کم یا کاهش میل جنسی می تواند هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار دهد. نوسان در میل جنسی در دوره های مختلف زندگی انسان به واسطه دلایلی مانند تغییرات هورمونی، سن، و استرس غیرمعمول نیست. با این وجود، میل جنسی کم اگر موجب استرس شده، بهزیستی کلی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، یا به اضطراب درباره رابطه منجر شود، می تواند مشکل آفرین باشد.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، میل جنسی کم می تواند به واسطه یک دلیل پزشکی زمینه ای یا به دلیل عوامل سبک زندگی نیز شکل بگیرد. در ادامه با دلایل بروز این شرایط در مردان و زنان، درمان های بالقوه و این که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید، بیشتر آشنا می شویم.
دلایل کاهش میل جنسی در مردان و زنان می تواند شامل موارد زیر شود:
برخی بیماری های مزمن می توانند بر عملکرد جنسی انسان تاثیرگذار باشند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دیابت: سطوح بالای قند خون می تواند به آسیب عروقی و عصبی منجر شود. این شرایط می تواند اختلال نعوظ در مردان و کاهش جریان خون در ناحیه تناسلی زنان را به همراه داشته باشد. زنان مبتلا به دیابت ممکن است هرچه بیشتر با عفونت های مخمری و مثانه مواجه شوند که می تواند رابطه جنسی را دردناک و آزاردهنده سازد.
استئوآرتریت: افرادی که درد و سفتی مفاصل را تجربه می کنند، ممکن است با دشواری در انجام فعالیت های جنسی مواجه شوند.
بیماری قلبی: بیماری قلبی می تواند به رگ های خونی آسیب رسانده و گردش خون را کاهش دهد. این آسیب می تواند جریان خون به اندام های تناسلی را کاهش داده و کاهش میل جنسی یا ترشحات واژنی را موجب شود.
فشار خون بالا: فشار خون بالا می تواند اثری منفی بر گردش خون داشته باشد.
سرطان: روش های درمانی سرطان از جمله عمل جراحی، شیمی درمانی، و پرتو درمانی همگی می توانند بر میل جنسی تاثیرگذار باشند.
آپنه خواب انسدادی: پژوهش ها نشان داده اند که عدم درمان آپنه خواب انسدادی می تواند موجب بروز علائم میل جنسی کم شود.
برخی داروهای می توانند موجب اختلال در فعالیت جنسی یا کاهش میل جنسی شوند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای ضد افسردگی با اثر سروتونرژیک
- داروهای ضد روانپریشی که سطوح هورمون پرولاکتین را افزایش می دهند
- داروهایی که برای مقابله با بزرگ شدن پروستات تجویز می شوند، از جمله فیناستراید و دوتاستراید
- داروهای هورمونی ضد بارداری
- داروهای فشار خون بالا
داروهای مخدر یا مصرف بیش از حد الکل نیز می توانند به میل جنسی کم منجر شوند.
بسیاری عوامل احساسی و روانی می توانند بر میل جنسی انسان تاثیرگذار باشند.
مشکلات سلامت روانی ناشی از اضطراب، افسردگی، خستگی، اعتماد به نفس کم، یا سوء استفاده جنسی در گذشته می توانند تمایل فرد برای رابطه جنسی را کاهش دهند.
مشکلاتی که در رابطه بین دو فرد وجود دارند، از جمله عدم اعتماد، درگیری، و ارتباط ضعیف نیز می توانند میل جنسی را کاهش دهند.
از دلایل میل جنسی کم در زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات جنسی مرتبط با یائسگی اغلب در نتیجه کاهش سطوح هورمون استروژن رخ می دهند.
همچنین، یائسگی موجب کاهش تستوسترون می شود که به میزان کم در بدن زنان تولید می شود. کاهش سطوح تستوسترون می تواند کاهش میل جنسی را در پی داشته باشد.
پس از یائسگی، سطوح پایین استروژن می تواند موجب نازک شدن و خشکی واژن شود که ممکن است احساس ناراحتی و درد هنگام رابطه جنسی را به همراه داشته باشد. این شرایط ممکن است موجب کاهش تمایل افراد به برقراری رابطه جنسی و کاهش میل جنسی شود.
تغییرات هورمونی حین و پس از بارداری می توانند بر میل جنسی زنان تاثیرگذار باشند. این تغییرات هر فردی را به شیوه ای متفاوت تحت تاثیر قرار می دهد. برخی زنان ممکن است با افزایش میل جنسی مواجه شوند، در شرایطی که دیگران ممکن است کاهش آن را تجربه کنند.
نوسانات هورمونی زنان پس از زایمان نیز ادامه می یابد که ممکن است بر شرایط میل جنسی تاثیرگذار باشد.
از دلایل کاهش میل جنسی در مردان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تستوسترون یک هورمون جنسی است که توسط بیضه ها در مردان تولید می شود. تستوسترون مسئول طیف گسترده ای از فرآیندها و ویژگی های بدنی است که از آن جمله می توان به رویش موی بدن، رشد توده ماهیچه ای، میل جنسی، تولید اسپرم، و سلامت استخوانی اشاره کرد.
سطوح کم تستوسترون در بدن مردان می تواند موجب بروز علائم دیگری مانند بزرگ شدن پستان و اختلال نعوظ نیز شود.
آسیب دیدن بیضه ها به واسطه دلایلی مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی، استفاده از استروئید آنابولیک، مصرف برخی داروها، و ابتلا به بیماری های مزمن می تواند موجب سطوح پایین تستوسترون شود.
درمان میل جنسی کم اغلب به دلیل بروز مشکل بستگی دارد.
به عنوان مثال، پزشک ممکن است تغییر در یک دارو که موجب عوارض جانبی مرتبط با مسائل جنسی می شود یا درمان بیماری زمینه ای که میل جنسی را کاهش داده، توصیه کند.
گاهی اوقات تغییرات سبک زندگی ساده ممکن است به فرد در بازیابی میل جنسی کمک کنند. دنبال کردن یک رژیم غذایی مغذی، خواب کافی، ترک یا کاهش مصرف الکل، و کاهش وزن ممکن است به افزایش میل جنسی و بهبود سلامت کلی فرد کمک کنند.
برای برخی افراد، صحبت درمانی می تواند مفید باشد.
پژوهش ها نشان داده اند که رفتار درمانی شناختی (CBT) و ذهن آگاهی می توانند برای برخی زنان مبتلا به اختلال عملکرد جنسی، مانند میل جنسی کم، مفید باشند.
برای زنان، پزشک ممکن است استروژن درمانی را برای بهبود میل جنسی کم ناشی از یائسگی یا دیگر دلایل هورمونی تجویز کند، اگرچه پژوهش ها تاکنون موثر بودن آن در این زمینه را تایید نکرده اند.
استروژن درمانی سیستمیک شامل استفاده از دارویی می شود که سطوح استروژن را در بدن افزایش می دهد.
استروژن موضعی، که می تواند به شکل کرم و حلقه واژنی باشد، برای کمک به بهبود علائم واژنی، مانند خشکی، استفاده می شود. این اقدام می تواند با برخی عوارض جانبی همراه باشد، در نتیجه، پیش از استفاده درباره خطرات هورمون درمانی با پزشک خود صحبت کنید.
اگر مردی با سطوح پایین تستوسترون و علائم آزار دهنده مواجه است، پزشک ممکن است درمان جایگزینی تستوسترون را توصیه کند. این روش می تواند به شکل پچ های موضعی یا تزریق انجام شود.
اگر میل جنسی کم اثر چشمگیری بر زندگی شخصی شما دارد، باید به پزشک مراجعه کنید. میل جنسی کم در برخی افراد می تواند موجب استرس اضافه شود که می تواند اثر منفی بر سلامت روانی و جسمانی آنها داشته باشد.
در صورت تجربه نشانه های زیر به پزشک مراجعه کنید:
- تحت تاثیر قرار گرفتن رابطه با شریک زندگی
- اعتماد به نفس پایین، انزوای اجتماعی، یا استرس که به کاهش کیفیت زندگی منجر شده است
- عدم بهبود شرایط پس از تلاش های دیگر برای افزایش میل جنسی
صحبت با پزشک درباره میل جنسی کم نباید دلیلی برای خجالت فرد باشد. این شرایطی رایج است و می تواند علامت یا عارضه جانبی شرایطی دیگر باشد.
پزشک می تواند برای برطرف کردن مشکل اقدامات لازم را مد نظر قرار داده و موثرترین روش درمان را برای فرد ارائه کرده یا وی را به یک متخصص سلامت جنسی ارجاع دهد.