کلینیک رژیم درمانی نوین(www.novindiet.com)
چاقی نوجوانان یکی از مشکلات شایع تهدید کننده سلامتی در این سنین می باشد که با توجه به مطالعاتشیوع آن در میان نوجوانان کشورهای مختلف به سرعت در حال افزایش است. همانطور که می دانیم رژیم غذایی و ورزش نقش مهمی در کنترل وزن دارند؛ امروزه مشخص گردیده علاوه بر این دو عامل، خواب نیز نقش موثری بر وزن دارد.
در مطالعه ای که اخیرا در Sleep Journal به چاپ رسیده، مشخص گردید، نوجوانانی که در طول شب کمتر از 8 ساعت می خوابند، نسبت به نوجوانانی که 8 ساعت یا بیشتر می خوابند، اشتهای بیشتری برای دریافت غذاهای چرب و میان وعده دارند. در این مطالعه که 240 نوجوان 16 تا 19 ساله شرکت داشتند. بررسی الگوی خواب آنها نشان داد، میانگین ساعات خواب شرکت کنندگان هفت و نیم ساعت بود و تنها 34% از شرکت کنندگان 8 ساعت یا بیشتر می خوابیدند. این در حالی است که داشتن حداقل 8-9 ساعت خواب شبانه برای داشتن احساس نشاط و هوشیاری در طول روز توصیه می گردد.
طبق این مطالعه، نوجوانانی که خواب شبانه کمتر از 8 ساعت داشتند، 2/2% بیشتر کالری از مواد غذایی حاوی چربی دریافت می کردند و به میزان 3% کمتر کالری از کربوهیدرات دریافت می نمودند. بررسی نتایج براساس جنسیت حاکی از آن بود که دختران با خواب کمتر بیشتر از پسران تمایل به خوردن غذاهای ناسالم دارند؛ شاید یکی از دلایل آن، این است که شرایط روحی متفاوت در غذا خوردن دختران نسبت به پسران تاثیرگذارتر است، بعبارت دیگر دختران نوجوان تمایل بیشتری به خوردن از روی احساس دارند.
باید توجه داشت افزایش مصرف چربی به میزان 2/2% در روز ، در طولانی مدت سبب افزایش خطر ابتلا به چاقی و بیماری های قلبی در نوجوانان می گردد. در واقع ساعات خواب با تاثیر بر الگوی خوردن ، سبب تغییراتی در تعادل انرژی می گردد. این مطالعه همچنین ارتباط بین ساعات خواب و میان وعده ها را نیز نشان می دهد، براساس یافته های این مطالعه به ازای هر یک ساعت افزایش در میزان خواب، احتمال دریافت کالری از میان وعده ها به میزان 21% کاهش می یابد.
دانشمندان معتقدند که در واقع میزان ساعات خواب همچنین سبب تغییر سرعت متابولیک می گردد، همچنین تولید هورمون های اشتها یعنی گرلین و لپتین را تحت تاثیر قرار می دهد؛ از طرفی محدودیت در خواب تمایل به خوردن را افزایش می دهد، و اثرات جانبی مانند کاهش فعالیت بدنی را بدنبال دارد. بنابراین میزان خواب می تواند بر وزن اثرگذار باشد.
نکته عملی: این مطالعه نشان دهنده این امر است که در برنامه های کاهش وزن ، تمرکز بر رژیم غذایی و ورزش به تنهایی کافی نیست و داشتن میزان خواب مناسب باید بعنوان جزئی اساسی برای موفقیت در کاهش وزن در نظر گرفته شود.