کبد انسان به دلیل وجود مواد شیمیایی و آفت کش ها در مواد غذایی و محیط زیست، به تدریج دچارمسمومیت و چربی می شود که با علائمی مانند لکه های کبدی، سردرد، افزایش وزن، سوزش سردل،مشکلات کیسه صفرا، سوء هاضمه و نفخ شکم همراه است.
به گزارش نمناک، برای سم زدایی کبد علاوه بر توصیه های غذایی و داروهای شیمیایی، برخی از عرقیات و گیاهان بسیار موثر هستند. گیاه آرتیشو یا همان کنگرفرنگی یکی از گیاهان موثری است با تحریک ترشح صفرا موجب دفع توکسین ها یا همان سموم انباشته شده در کبد می شود.
آرتیشو یا کنگر فرنگی، گیاه بومی خاردار و چند ساله ای است که در نواحی جنوب اروپا و مدیترانه یافت می شود. این گیاه از خانواده کاسنی (Asteraceae) است. منشا اصلی آرتیشو ناشناخته است، اما به احتمال زیاد، شمال افریقا (مراکش)خاستگاه اصلی این گیاه باشد.
گیاه کنگرفرنگی یا آرتیشو درای ساقه ای راست با ارتفاع حدود یک متر است و برگ های پهن و دراز آن مانند کاهو و به رنگ سبز تیره است. میوه آرتیشو در انتهای ساقه به شکل کاج یا سیب فلس دار است. گلبرگ های گوشتی آرتیشو که در انتهای گلبرگ ها ضخیم تر است مصرف خوراکی دارد.
اسیدکافئیک موجود در آرتیشو منجر به رفع چربی کبد می شود و فلاونوئیدها نیز به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدان بسیار قوی، رادیکال های آزاد کبد را جذب و از تکثیر آنها جلوگیری می کند.
عصاره این گیاه، با کاهش ذخایر چربی در کبد و سایر بافت ها موجب مهار آنزیم هیدروکسی متیل گلوتاریل، کوآنزیم A ، ردوکتاز و کاهش کلسترول در بدن می شود. برای استفاده از فواید این گیاه، اغلب به صورت دمنوش استفاده می شود.
براساس آزمایش کلینیکی تاثیر آرتیشو بر کسیه صفرا، دفع سنگ کیسه صفرا، کاهش درد شکمی و تهوع به اثبات رسیده است. در صورتی که سنگ کسیه صفرا حدود 2 تا 3 میلی گرم باشد می توان با استفاده مستمر و منظم این گیاه، آنها را دفع کرد. کاهش تقریبا 59 درصدی کلسترول و 82 درصدی تری گلیسیرید از جمله اثرات دیگر آرتیشو است.
10 تا 20 برگ آرتیشو را به مدت 15 دقیقه در نیم تا یک لیتر آب بجوشانید. این دمنوش را در طول روز بعد از غذا به مدت 45 روز استفاده کنید تا از این طریق آنزیم های کبدی تنظیم شده و کبد سم زدایی گردد.
مصرف سالاد آرتیشو در وعده ناهار به صورت روزانه یکی از روش های موثر در کنترل کلسترول برای افراد مبتلا به این بیماری است. به طور کلی مصرف روزانه آرتیشو از پیشروی و تشدید بیماری کلسترول خون جلوگیری می کند.
برای تهیه این سالاد آرتیشو و هویج را نگینی خرد کرده در مقداری آب بجوشانید تا نرم شوند، سپس با افزودن مقداری نخود فرنگی، اجازه دهید تا 10-8 دقیقه روی حرارت باقی بماند، بعد از خاموش کردن حرارت مواد را در آبکش بریزید و پس از خشک شدن آنها با مقداری کاهوی خرد شده و آب لیموی تازه ترکیب کرده و میل کنید.
مصرف آرتیشو در زمان بارداری باید محدود باشد. همچنین خانم هایی که به نوزاد خود شیر می دهند نباید آرتیشو مصرف کنند. از آنجا که مصرف آرتیشو و برگ های آن تاثیر زیادی در کیفیت، بو و مزه شیر مادر می گذارد ممکن است موجب بروز عکس العمل نوزاد شده و او شیر مادر را نخورد. بنابراین درمانگران به مادران شیرده و خانم های باردار توصیه می کنند که در طول دوران بارداری و دورانی که به فرزند خود شیر می دهند از خوردن موادغذایی و سالادهایی که حاوی این گیاه است، پرهیز کنند.
آرتیشو دارای طبع گرم است به همین دلیل ممکن است در بعضی از اشخاص تولید سودا کند لذا بهتر است با سرکه خورده شود.
کنگرفرنگی ممکن است اثر داروهای کاهش کلسترول را افزایش دهد. همچنین باعث حساسیت در بعضی افراد می شود.
برخی افراد طعم آرتیشو را دوست ندارند؛ برای بهره مندی از مزایای آرتیشو می توانند از تنطور قرص یا کپسول آرتیشو مصرف نمایند.