ژنتیک بیشتر بر طول عمر تاثیر می‌گذارد یا رژیم غذایی؟

پژوهش اخیر نشان می‌دهد که سلامت سیستم ایمنی و شاخصه‌های مرتبط با گلبول‌های قرمز به‌روشنی بیش از میزان قند، چربی، وزن و دمای بدن با طول عمر مرتبط است

پژوهشی تازه نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی بیش از عادت‌های تغذیه بر طول عمر اثر می‌گذارند. نتایج این پژوهش، که در آن چند شیوه تغذیه روی موش‌ها آزمایش شد، در مجله «نیچر» (Nature) منتشر شده است.

به گزارش ایندیندنت، گرت چرچیل سرپرست این پژوهش در موسسه زیست پزشکی جکسون، آورده است که افزایش عمر ازطریق کنترل تغذیه و رژیم غذایی امکان‌پذیر است، اما با اینکه عمر طولانی مادربزرگ‌ها را داشته باشید قدری متفاوت است.
محققان این پنج شیوه تغذیه را روی نزدیک به هزار موش که از لحاظ ژنتیکی متفاوت بودند آزمایش کردند:

هر روز و هر موقع تغذیه به دلخواه.
هر روز فقط ۶۰ درصد از کالری پایه.
هر روز فقط ۸۰ درصد از کالری پایه.
هر هفته یک روز بدون غذا، و روزهای دیگر تغذیه به دلخواه.
هر هفته دو روز پیاپی بدون غذا، و روزهای دیگر تغذیه به دلخواه.

این موش‌ها تا آخر عمر تحت نظر بودند و به‌شکل دوره‌ای از آن‌ها آزمایش خون گرفته می‌شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که موش‌هایی که رژیم غذایی نامحدودی داشتند به طور میانگین ۲۵ ماه عمر کردند و طول عمر موش‌هایی که از رژیم غذایی روزه متناوب پیروی می‌کردند حدود ۲۸ ماه بود. موش‌هایی که ۸۰ درصد از کالری پایه را دریافت می‌کردند‌ تقریبا ۳۰ ماه زندگی کردند، و عمر موش‌هایی که ۶۰ درصد از کالری پایه را دریافت کردند حدود ۳۴ ماه بود.

طول عمر هر گروه از موش‌ها متفاوت بود. برای مثال، موش‌هایی که کم‌ترین کالری را مصرف کرده بودند از چند ماه تا چهار‌ سال و نیم عمر کردند. محققان به این نتیجه رسیدند که درکل رژیم غذایی کم‌کالری عمر موش‌ها را، فارغ از میزان چربی یا گلوکز خونشان، افزایش می‌دهد.

جالب اینجاست که موش‌هایی که رژیم غذایی محدود و طول عمر بیشتری داشتند با وجود کمتر خوردن کمترین کاهش وزن را نیز داشته‌اند. اما موش‌هایی که بیشترین کاهش وزن را داشتند، انرژی، ایمنی و توان تولید مثل کمتر و نیز عمر کوتاه‌تری داشتند.

گرت چرچیل می‌گوید در حالی که محدودیت مصرف کالری درکل برای افزایش عمر مفید است، اطلاعات به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که کاهش وزن از راه کاهش کالری مصرفی برای سلامت و طول عمر مضر است. درنتیجه اگر هنگام آزمایش داروهای افزایش طول عمر برای آدمی شاهد باشیم که افراد وزن کم می‌کنند و بدنشان سوخت‌وساز بهتری پیدا می‌کند، این امر ممکن است نشانه خوبی برای طول عمر نباشد.

گروه پژوهشی چرچیل «تاب‌آوری رمز‌گذاری‌شده ژنتیکی» را عامل کلیدی طول عمر می‌شمارد. در این آزمایش موش‌هایی که وزن و چربی و سلامت سیستم ایمنی‌شان حتی با کم شدن مصرف کالری و افزایش استرس تغییری نکردند، و همچنین آن‌هایی که در سال‌های آخر عمر چربی‌ کم نکردند، طول عمر بیشتری داشتند.
چرچیل می‌گوید که راه رسیدن به سلامت و طول عمر این است که مصرف کالری را در حد متوسط‌ نگه داریم و آن را چندان محدود نکنیم. پژوهش اخیر نشان می‌دهد که سلامت سیستم ایمنی و شاخصه‌های مرتبط با گلبول‌های قرمز به‌روشنی بیش از میزان قند، چربی، وزن و دمای بدن با طول عمر مرتبط است. به‌گفته محققان، تاثیر رژیم غذایی بر سلامت ناشی از مجموعه‌ای ویژگی ژنتیکی است که هنوز ناشناخته‌اند.

این پژوهش در حالی انجام می‌شود که روزه متناوب و کاهش وزن شدید با تزریق داروهایی نظیر اوزمپیک، برای جلوگیری از چاقی و کند کردن روند پیری، بسیار رایج است. به باور متخصصان ورزش و رژیم غذایی متعادل مسلما بهترین گزینه برای بهبود سلامت است، اما کم کردن مصرف کالری شاید برای همه مناسب نباشد زیرا ممکن است خطر سوء‌تغذیه و مشکلات دیگری را به دنبال داشته باشد.