استیضاح رأی آورد، وزیر صمت افتاد/ پایان ماه عسل دولت و مجلس؟

 عصر ایران؛ مهرداد خدیر- چنانچه در یادداشت قبلی و ساعاتی پیش نوشتم اگر مجلس به ادامۀ وزارت رضا فاطمی‌امین رأی می‌داد و با استیضاح وزیر صمت (صنعت، معدن، تجارت) مخالفت می‌کرد در کوی و برزن باید پاسخ‌گوی این پرسش می‌بودند که شما هم از او خودرو شاسی‌بلند گرفته‌اید؟!

   مجلسیان اما ترجیح دادند از حیثیت خود صیانت کنند و فریادهای سیاهکلی که "شما نوکر مردم‌اید نه نوکر دولت" آنها را به خود آورد و می‌دانستند دست علیرضا بیگی نمایندۀ تبریز چندان هم خالی نیست و توجیهات خبرگزاری حامی دولت که توافقاتی بوده ولی تاریخ آن مشخص نیست مشخص کرد کل داستان (‌واگذاری یا وعدۀ حواله خودرو شاسی‌بلند به برخی از نمایندگان یا منسوبان یا نزدیکان آنان) را نمی‌توانند تکذیب کنند.

  می‌توان حدس زد در همین فضا 162 نمایندۀ مجلس به استیضاح وزیر صمت رأی موافق دادند یعنی از توضیحات رییس جمهوری و خود او و موافقان قانع نشدند. در استیضاح چنانچه نصف به علاوه یک به استیضاح رای بدهند وزیر می‌افتد و آرای ممتنع در اینجا به نفع اوست و در این فقره تنها دو مورد بود در حالی که در رأی اعتماد آرای ممتنع به منزله رای منفی به وزارت است و 162 موافق استیضاح از نصف به اضافه یک بسیار بیشتر بود.

       درست است که اقتصاد ایران در چنبرۀ حنگ ارزی است و در تحریم‌ایم ولی این دولت با ادعای ارتباط نداشتن اقتصاد با تحریم و شعارهایی از این دست و نفی دولت قبل در این گونه توضیحات روی کار آمده و به همین خاطر ناله‌هاشان مسموع نمی‌افتد چرا که خودشان قبل تر گفته بودند 20 درصد ناشی از تحریم هاست وب اقی به مدیریت مربوط است و حالا بابت 80 درصد ادعایی باید توضیخ می‌دادند.

   حضور رییس جمهوری در جلسات استیضاح وزیران هم الزامی و چندان مرسوم نیست و اول بار سید محمد خاتمی بود که در جلسۀ استیضاح مهاجرانی و در همین اردیبهشت (1378) شرکت کرد و 24 سال بعد سید ابراهیم رییسی با تصور این که فاطمی‌امین از کمند استیضاح می‌رهد و ناگهان و بدون اعلام قبلی به مجلس رفت و مرتکب یک اشتباه سیاسی دیگر شد. هنر آقای رییسی این است که ادبیات رسمی را تکرار کند، مشتی "باید و نباید" سر هم کند و مشکلات را گردن پیشینیان بیندازد و البته که هیچ کدام اینها در جلسه امروز استیضاح به کار نیامد چرا که اساسا اجرا داستان دیگری دارد و شگفتا که او به همین وزیر 6 ماه مهلت داده بود تا فرمان‌های خودرویی را اجرا کند و به جای مطالبۀ فرمان‌های زمین ماندۀ خودش، برای دفاع از او به مجلس رفت!

   احمدی‌نژاد می‌دانست کردان، افتادنی است و سال 87 به جلسه استیضاح نرفت و اگر در نیمۀ بهمن 91 رفت به خاطر آن بود که لاریجانی را تهدید کند و وقتی رییس مجلس زیر بار نرفت و در صحن با او درگیر شد دانست ورق برگشته و تندی کرد و رفتار دیگری از او سر زد اما ابراهیم رییسی امروز بی‌هیچ یک از این محاسبات به مجلس رفت غافل از این که اگر قرار بر وعده و وعید باشد وزیر قبلا به اشکال مختلف داده و نمایندگان چرا باید خود را در معرض اتهام قرار دهند؟  10 اردیبهشت 1402 روزی برای درس گرفتن ابراهیم رییسی است هر چند که دو روز دیگر روز معلم است. 

   از سوی دیگر وضعیت فاطمی امین مثل حمید بهبهانی وزیر راه دولت احمدی‌نژاد شد. چون وقتی قرار بود دو وزارتخانه "راه و ترابری " و "مسکن و شهرسازی" ادغام شوند مجلس به او رأی نداد تا رییس جمهوری یک وزیر برای دو وزارتخانه معرفی کند.

  حالا هم که قرار است وزارت بازرگانی دوباره تشکیل شود مجلسیان ترجیح دادند به استیضاح فاطمی‌امین رأی دهند تا ابراهیم رییسی دو وزیر معرفی کند: یکی وزیر "صنایع و معادن" و دیگری "وزیر بازرگانی" و بدین ترتیب رضا فاطمی‌امین به احتمال بسیار آخرین وزیر صنعت، معدن، تجارت خواهد بود زیرا گریزی نیست جز این که برای دفاع از حقوق مصرف‌کنندگان مجددا وزارت بازرگانی تشکیل شود. بوروکراسی ایرانی آن قدر قوی است که هر بار می‌خواهند نهادی را برچینند شکست می‌خورند و پس از مدتی و با صرف هزینه‌های بسیار و تغییر انبوهی از تابلوها و سربرگ‌‌ها، وزارتخانه‌های قبلی دوباره برپا می‌شوند. در کشور‌هایی که محصولات متنوع صادراتی دارند دو وزارت صنایع و بازرگانی یکی است نه ما که مهم‌ترین صادرات‌مان نفت خام است و مهم‌ترین دغدغه قیمت خوراکی‌ها و تنظیم بازار. یکی از مشکلات فاطمی‌امین و اسلاف او نیز همین بود که نمی‌دانستند جانب تولید‌کننده ر‌ا بگیرند یا مصرف‌کننده را.

   استیضاح وزیر صمت یک واقعیت دیگر را هم نشان داد. این‌که برای تأثیر‌گذاری در مجلس نیاز به برخورداری از اکثریت نیست و گاه یک نماینده می‌تواند جوّ را در دست بگیرد. چندان که علیرضا بیگی نمایندۀ تبریز با همراهی حضرت‌پور نماینده ارومیه چنین کرد.