عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - فناوری زیردریایی ها طی دهه های اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته است. زیردریایی های هسته ای قرن بیست و یکم نمونه هایی سریع، رادارگریز و مرگبار هستند. برای جلوگیری از تسلط غیرقابل کنترل این قبیل شناورهای زیرسطحی، ارتش ها در نقاط مختلف جهان بالگردهای نظامی ویژه ای را برای جنگ ضد زیردریایی توسعه داده اند.
بالگردهای جنگ ضد زیردریایی سال هاست که مورد استفاده قرار می گیرند و آنها نیز طی سال های اخیر پیشرفت های چشمگیری را تجربه کرده اند. یکی از بهترین نمونه ها در این زمینه بالگرد سیکورسکی ام‌اچ-60آر شاهین دریا است که در ادامه بیشتر با آن آشنا می شویم.
سیکورسکی ام‌اچ-60 شاهین دریا یک بالگرد دو موتوره چند ماموریتی است که نخستین بار در سال 1984 برای خدمت در نیروی دریایی آمریکا معرفی شد. انواع مختلف بالگرد سیکورسکی شاهین دریا دارای قابلیت های جنگ ضد زیردریایی، جنگ ویژه دریایی، جستجو و نجات رزمی، و موارد دیگر هستند.
در نقش جنگ ضد زیردریایی، نسخه ام‌اچ-60آر شاهین دریا به عنوان کارآمدترین گزینه در جهان شناخته می شود. این بالگرد از سال 2006 وارد خدمت در نیروی دریایی آمریکا شد و به عنوان ترکیبی از مدل های اس‌اچ-60بی و اس‌اچ-60اف طراحی شده بود.
ام‌اچ-60آر شاهین دریا به سامانه ها و حسگرهایی مانند سامانه هشداردهنده نزدیک شدن موشک ای‌ان/ای‌ای‌آر-47، سامانه الکترواپتیکال ای‌ان/ای‌ای‌اس-44، سامانه فریب دهنده ای‌ان/ای‌ال‌ئی-39، مسدودکننده فروسرخ ای‌ان/ای‌ال‌کیو-144، و سامانه اقدامات پشتیبانی الکتریکی ای‌ان/ای‌ال‌کیو-210 مجهز است.
از دیگر سامانه ها و حسگرهای مورد استفاده در این بالگرد می توان به رادار چند حالته ای‌ان/ای‌پی‌اس-147 (بعدا با سامانه ای‌ان/ای‌پی‌اس-153 جایگزین شد)، سونار فرکانس پایین هوابرد پیشرفته ای‌ان/ای‌کیو‌اس-22، سامانه رادیویی ای‌ان/ای‌آر‌سی-210، سامانه پیوند داده ناوگان هوابرد پیشرفته ای‌ان/اس‌آر‌کیو-4، سامانه موقعیت‌یابی رادیویی صوتی ال‌ان-100جی و همچنین سامانه ناوبری لختی اشاره کرد. در سال 2020، این بالگرد به یک ردیاب ناهنجاری مغناطیسی نیز مجهز شد.
اگر ماموریت مستلزم حمله به یک زیردریایی متخاصم باشد، بالگرد شاهین دریا می تواند اژدرهای با قابلیت شلیک از هوا ام‌کی-53 و موشک های هل‌فایر را شلیک کند. شاید متوجه شده باشید که تعداد حسگرها و سامانه های مورد استفاده در این بالگرد بیشتر از تسلیحات آن است. باید به این نکته اشاره داشت که جنگ ضد زیردریایی بیشتر شامل تشخیص زیردریایی های متخاصم می شود زیرا این بخش دشوار ماموریت محسوب می شود. سامانه ها و حسگرهای پیشرفته بالگرد سیکورسکی ام‌اچ-60آر را به گزینه ای بسیار کارآمد در این زمینه تبدیل می کنند.
جدیدترین و پیشرفته‌ترین بالگردهای ضد زیردریایی با امکانات مناسب در ردیابی زیردریایی ها بسیار موثر عمل می کنند. اما سامانه های ام‌اچ-60آر در سطحی دیگر قرار دارند. این بالگرد دارای چنان تنوع چشمگیری از حسگرها و سامانه ها است که آن را در ارائه نقش خود بسیار قدرتمند و توانمند می سازند.
در یک عملیات عادی، بالگرد ام‌اچ-60آر می تواند از یک رزم‌ناو، ناوشکن، کشتی تهاجمی آبی‌خاکی یا هر کشتی جنگی مناسب دیگری دارای عرشه فرود عازم ماموریت خود شود. ماموریت می تواند شامل جستجو و ردیابی زیردریایی های متخاصم در نزدیکی کشتی باشد، اگرچه امکان درگیری زیرسطحی نیز برای این بالگرد فراهم است.
اگرچه امروز زیردریایی های پیشرفته بسیار ساکت و پنهان‌کار هستند، اما بالگرد شاهین دریا توانایی بالایی در تشخیص نیروهای متخاصم داشته و می تواند بلافاصله با شلیک اژدر علیه آنها وارد عمل شود. در شرایطی که این بالگرد از توانایی بسیار بالایی در شناسایی زیردریایی ها برخوردار است، گزینه های تهاجمی ضد زیردریایی آن در مقایسه با یک کشتی جنگی مانند یک ناوشکن محدود هستند. از این رو، اگر اژدرهای بالگرد برای نابودی زیردریایی کفایت نکنند، بقیه ناوگان دریایی کار را تمام خواهند کرد.
ترجمه: محمدمهدی حیدرپور