عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - تعداد کمی از کشورها به اندازه روسیه در تاریخ هوانوردی اثر خود را بر جای گذاشته اند و این شامل بالگردها نیز می شود. یکی از مهمترین مواردی که باید درباره بالگردهای ساخت روسیه باید به آن توجه داشت این است که آنها برای اهداف مختلفی طراحی شده اند.
برخی از این بالگردها تا بن دندان مسلح بوده و برای نبردهای جدی در میدان جنگ آماده شده، و برخی دیگر با تسلیحات سبکتر برای مبارزات سبک یا دفاع از خود هنگام حمل و نقل، اقدامات بشردوستانه و ماموریت های جستجو و نجات کاربرد دارند. در ادامه با پنج مورد از بهترین بالگردهای ساخت روسیه در تمام دوران ها بیشتر آشنا می شویم.
از نمونه اولیه این بالگرد افسانه ای در سال 1971 رونمایی شد. مهندسان اتحاد جماهیر شوروی سابق این پرنده را به عنوان ترکیبی بین یک بالگرد و یک خودرو پیاده نظام تصور کردند. افزون بر زره محافظ و تسلیحات موجود در می-24، این بالگرد از فضای کافی برای انتقال تا هشت سرباز به میدان جنگ برخوردار بوده و توانایی ارائه آتش پشتیبانی برای حمایت از نیروی زمینی را دارد.
با این وجود، ماموریت های انتقال سرباز با این بالگرد چندان زیاد نبوده و از آن بیشتر برای حمله به نیروهای دشمن استفاده شده است. می-24 در کشورهای ناتو به نام "Hind" شناخته می شود و نام مستعار آن نیز "کروکودیل" است زیرا با این خزنده مقداری شباهت ظاهری دارد.
در طول عمر خود، بالگرد می-24 در درگیری های نظامی زیادی در سراسر جهان حضور داشته و به یکی از شناخته شدهترین نمادهای جنگ شوروی در افغانستان تبدیل شد.
نخستین مدل از این بالگرد در سال 1987 رونمایی شد. از آن زمان، نسخه های بروزرسانی شده معدودی نیز روانه بازار شده اند. می-28 یک بالگرد تهاجمی ضد زره است که می تواند ماموریت های خود را در روز و شب و شرایط آب و هوایی مختلف انجام دهد، از این رو، نام مستعار "شکارچی شب" برای آن در نظر گرفته شده است. برخلاف بالگرد می-24، بالگرد می-28 فضایی برای حمل پیاده نظام ندارد و دو نفر خدمه شامل یک خلبان و یک توپچی دارد.
بالگرد می-28 توانایی حمل موشک ها و راکت های مختلف را دارد و به یک توپ خودکار با نرخ آتش 200 تا 800 گلوله در دقیقه مجهز شده است.
در دهه 1980، مهندسان شوروی در دفتر طراحی شرکت کاموف بالگرد تک سرنشین جدیدی به نام کا-50 را طراحی کردند که به نام "کوسه سیاه" نیز شناخته می شود. این بالگرد از نظر مانورپذیری محصولی انقلابی محسوب می شد، اما کار با آن برای یک خلبان نیز دشوار بود.
برای حل این مشکل، مهندسان روس نسخه اصلاح شده این بالگرد به نام کا-52 را معرفی کردند که دو خلبان دارد. تولید انبوه این مدل در سال 2008 آغاز شد. بالگرد کا-52 که نام مستعار آن "تمساح" است توانایی پرواز در روز و شب و همچنین شرایط نامساعد جوی را دارد. این مدل به توپ خودکاری مشابه با مدل مورد استفاده در بالگرد شکارچی شب مجهز است.
این بالگرد دو توربینه بزرگتر از بالگردهای پیشین در این فهرست است. می-8 یک بالگرد ترابری است، اما برای ماموریت های نظامی و غیرنظامی استفاده می شود و از آن می توان به عنوان یک پست فرماندهی هوابرد، بالگرد مسلح و همچنین یک پرنده برای انجام ماموریت های شناسایی استفاده کرد.
تولید انبوه بالگرد می-8 در سال 1967 آغاز شد و تا به امروز تولید آن ادامه داشته است و عنوان بیشترین میزان تولید از یک بالگرد در تاریخ را به خود اختصاص داده است.
از آنجایی که بالگرد می-8 به صورت گسترده در روسیه و دیگر کشورهای جهان استفاده می شود، اصلاحات بیشماری روی آن صورت گرفته و برای اهداف نظامی و غیرنظامی مختلف مانند جستجو و نجات، مین گذاری، حمل و نقل افراد و بار و موارد دیگر استفاده می شود.
می-26 بزرگترین بالگردی است که تاکنون وارد خط تولید انبوه شده است. این محصول که در سال 1980 معرفی شد، یک بالگرد چند منظوره است که تولید آن همچنان ادامه دارد و همانند بالگرد می-8 برای اهداف نظامی و غیرنظامی استفاده می شود.
هدف اصلی این بالگرد حمل و نقل بارهای سنگین است. این بالگرد جایگزین مدل می-6 شد که در آن زمان بزرگترین بالگرد جهان محسوب می شد. در مقایسه با مدل قبلی، بالگرد جدید می-26 دارای فضای کابین دو برابر بیشتر و قابلیت حمل بار تا 20 تن را دارد.
یکی از شناخته شدهترین موارد استفاده از این بالگرد طی دوران فاجعه چرنوبیل بود که برای مهار نشت مواد رادیواکتیو و پوشاندن راکتور آسیب دیده نیروگاه هسته ای چرنوبیل بکار گرفته شد.
ترجمه: محمدمهدی حیدرپور
*گرگ خاکستری؛ بالگرد جدید نیروی هوایی آمریکا (+تصاویر)