عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - روز پنج شنبه 29 آبان اعلام شد که از طرف هیات معرفی نماینده سینمای ایران به مراسم سالانه آکادمی اسکار فیلم «قهرمان» به کارگردانی «اصغر فرهادی» به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۲ انتخاب شده است.
اتفاقی که هر سال رخ می‌دهد و یک فیلم از ایران برای شرکت در بخش بهترین فیلم بین المللی اسکار معرفی می‌شود، سال گذشته فیلم خورشید مجید مجیدی بود که به لیست 5 فیلم نهایی انتخاب شده راه نیافت.
همزمان با اعلام این خبر طبق معمول جنجال‌های بسیاری شکل گرفت که بیشتر از اینکه انتقادها و یا موارد مورد بحث متوجه هیات معرفی فیلم باشد به اصغر فرهادی حمله شد. اگر نقدی هم باشد به هیات معرفی و انتخاب فیلم وارد است نه به اصغر فرهادی.
اصغر فرهادی تنها کاری که کرده است این است که مانند تمام فیلمسازان دیگر فیلم ساخته و فیلمی ساخته است که در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۱ موفق شد به طور مشترک با فیلم «کوپه شماره ۶» ساخته یوهو کوآسمانن، کارگردان فنلاندی، جایزه بزرگ این جشنواره را کسب کند. بعد از کن هم حضور در بسیاری جشنواره های دیگر چون تورنتو ، تلوراید و ...
واقعیت این است که اگر بگویم اصغر فرهادی شناخته شده ترین کارگردان سینمای ایران در عرصه جهانی است اغراق نکرده‌ایم و علاوه بر جوایز معتبری که از جشنواره هایی چون کن و برلین گرفته است برای 2 فیلم جایزه اسکار برده است.
با هر متر و معیاری این حجم از حمله و انتقاد به اصغر فرهادی از طیف چپ روشنفکری ایران گرفته تا راست راست، از برانداز و ارزشی گرفته تا اصلاح طلب و ... قابل درک نیست.
اگر فیلمهای دیگری چون «دشت خاموش» ، «قصیده گاو سفید» ، «جنایت بی دقت» ، «زالاوا» و ... هم مستحق معرفی به اسکار بوده یا هستند و قهرمان انتخاب شده است این قضیه چه ربطی به اصغر فرهادی دارد؟
چرا به هر دلیلی و به هر بهانه‌ای اصغر فرهادی را وسط گذاشته و انواع و اقسام حملات را به او روا می‌داریم؟!
از کیهان داخلی تا شبکه‌های خارجی سنگ به شیشه فرهادی می‌زنند ، واقعا قابل درک نیست این حجم از دشمنی و عصبانیت از فرهادی!
پرسش این است فرهادی چه کرده است که زندگی یا حیات این جماعت همیشه معترض به او را چنان تحت الشعاع قرار داده است که این گونه کمر به زدن و ساقط کردن او بسته‌اند؟ حق شما را خورده است؟ موقعیتی که مال شما بود را ازتان گرفته است؟ شما را به دره‌ای هُل داده است و خود عقب ایستاده و از این سقوط شماها لذت برده است؟
بی تعارف دیگر این حجم و شکل حمله به فرهادی بی‌مزه ، سطحی و رقت برانگیز شده است، تا جایی پیش رفته‌اند خانمی که ادعایی درباره فیلمنامه قهرمان دارد (فقط یک ادعا) را به اتاقی در کلاب هاوس آورده (البته با حضور وکیلش!) و از چند و چون این جریان، جلسه کشف جرم تشکیل داده‌اند! این اگر فقط زدن اعتبار فرهادی نیست پس چیست؟ این قضیه چه ارتباطی به انتخاب فیلم فرهادی برای اسکار دارد؟ از هر دستاویزی استفاده کنید که بگوید فرهادی بد است؟! واقعا تاسف برانگیز است.
در طرف مقابل هم یکی دو نفر به عنوان دفاع از فرهادی با ادبیاتی بسیار زننده و هتاک متن‌های منتشر کرده‌اند که واقعا آنها هم شرم آور است.
انصافا در این 2 دهه گذشته کدام فیلمساز داشته‌ایم که اندازه اصغر فرهادی بر مخاطبش اثر گذاشته باشد و جهان فکری مخاطبان را درباره موضوعات مختلفی چون تهمت، قصاص، خیانت، قضاوت، مهاجرت، تجاوز و ... مورد چالش قرار داده باشد؟ موضوعاتی که هر کدام یک موضوع چند لایه در جامعه ماست. چه فیلمسازی این حجم از مخاطب را به فکر و تامل درباره این موضوعات واداشته است؟
زمانی که مرحوم عباس کیارستمی هم زنده بود هر موفقیت یا اتفاق فیلمسازی او معمولا با چنین عکس‌العمل‌هایی مواجه می‌شد (البته نسبت به فرهادی کمتر) ولی زمانی که ایشان فوت کرد حالا همه در رثای استاد ناله و فغان سر دادند و هر کسی می‌خواست بگوید در یک بعدظهری با ایشان چایی خورده است.
در یک کلام خلاصه کنم اصغر فرهادی به جایگاهی غیرقابل انکار در تاریخ سینمای ایران و حتی جهان دست یافته است. حال به هر بهانه‌ای بخواهیم او را به پایین بکشیم یا ضربه‌ای به او بزنیم هیچ چیزی را عوض نخواهد کرد. اصغر فرهادی، اصغر فرهادی است.
سبک کاری فوق العاده استادانه فرهادی ایهام است ،من بعد از چاپلین هیچ کارگردانی را نمی شناسم که با این سبک ،ناهنجاری های پنهان و البته شوربختانه گاه موجه و عوام پسند جامعه را به این زیبایی و همه فهمی بیان و به چالش کشیده باشه .حسادت و بخل و تنگ نظری را بگذارید کنار و فیلمهای ایشان را مکرر و‌مکرر و مکرر ببینید و هر بار مفاهیم جدیدی را کشف کنید و به اندوخته فکری خودتان اضافه کنید .ضمنا” به آقای زیبا کلام پیشنهاد میکنم در بازنگری و چاپ جدید کتاب«ما چگونه ما شدیم»این عادت زشت نخبه کشی و سنگ پراکنی ایرانی ها به نخبه گان جامعه خود را هم به مطالب کتابش بیفزاد.
استاد واقعا” دست مریزاد
پی نویس :پیشنهاد میکنم کتاب نخبه کشی را بخوانید
من فیلم هیچ کارگردان ایرانی را به دوستان کانادایی ام معرفی نکرده ام مگر اصغر فرهادی آنها هم فیلم هایش را ستودند بقیه فیلم های ایرانی خوبند اما قابل توصیه به کانادایی ها نیستند خیلی محلی هستند یا برخی شان خیلی غم انگیزند و همش روایت بدبختی ها هستند.
اصغر فرهادی بزرگ است و قابل احترام و فیلم هایش قابل تحسین.
خوشحالم که چنین هموطنی دارم.
و وقتی فیلمی از آقای فرهادی اسکار میگیره این هنر یک ایرانی هست که داره جایزه میگیره و مطرح میشه و مردم دنیا به ایران بعنوان یک کشور با هنری بالا نگاه میکنن
اونهایی که میگن ایشون تصویر زشتی نمایش میده به جای دیدن جریان آب رودخانه دارن به کف و خاشاک مختصر روی آب رودخانه تمرکز میکنن
تو اگر در زمینه فیلم اندک تخصصی داشتی همچی نظری نمیدادی...
چپ و راست به این فیلم ساز متفکر حسادت می کنند
زبرا نه با چپ است نه با راست
استقلال فکری و در عین حال موفقیت جهانی او حسادت همه را بر می انگیزد
در باب مرحوم کیا رستمی هم همین بود اما به قول شما کمتر، زیرا فرهادی از آن مرحوم جلوتر رفته است و موفق تر است