آسان بیت کوین - بحث این روزهای بسیاری از افرادی که تا حدودی با فناوری‌های نوین آشنا هستند، توکن‌های غیرمثلی یا NFT ها (non-fungible tokens) است؛ ما در این مقاله قصد داریم تا NFT را به شما معرفی کرده و درباره ویژگی‌های این توکن صحبت کنیم.
یکی از جدیدترین نوآوری‌ها در حوزه ارزهای دیجیتال، NFTها هستند. NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token است که ترجمه آن توکن غیرقابل‌معاوضه، غیرقابل تعویض و توکن غیرمثلی می‌شود.
قبل از اینکه مفهوم یک توکن غیرمثلی توضیح داده شود، لازم است ابتدا تفاوت مثلی‌بودن یا تعویض‌پذیر بودن با غیرمثلی بودن یا غیرقابل تعویض بودن را روشن شود.
Fungible Token یا توکن‌های قابل تعویض، واحدهایی هستند مثل بیت کوین، اتریوم و اکثر رمز ارزهای موجود. از مشخصات اصلی این توکن‌ها این است که توکن‌ها با هم قابل معامله و تعویض هستند و ارزش واحدی دارند. منظور این است که برای مثال، یک بیت کوین دقیقا ارزش برابری با یک بیت کوین دیگر دارد.
در واقع، فرقی نمی‌کند کدام بیت کوین را داشته باشید، به دلیل این که تمام بیت کوین‌ها با هم برابر هستند. یا در مثالی ساده‌تر، هر اسکناس 1000 تومانی، ارزشی کاملا برابر با یک اسکناس 1000 تومنی دیگر دارد. در نتیجه، دو اسکناس 1000 تومانی را می‌توانید به راحتی با هم تعویض کنید و یا یک اسکناس 1000 تومانی را با دو اسکناس 500 تومانی تعویض کنید. با درک این مفهوم، درک Non-fungible token ساده است.
برای درک بهتر Non-fungible token به این مثال توجه کنید: فرض کنید یک بلیت هواپیما دارید. آیا می‌توانید این بلیت را با یک بلیت دیگر تعویض کنید؟ خیر، چون هر بلیت کاملا منحصر به فرد است. با این که تمام بلیت‌ها، بلیت هواپیما هستند، ولی کاملا با هم متفاوت هستند. یکی می‌تواند شما را از ایران به ترکیه ببرد، یکی دیگر به کیش. از طرفی، بلیت را نمی‌توان تقسیم کرد. برای مثال، نصف یک بلیت هواپیما را نمی‌توان با نصف ارزش خود بلیت تعویض کرد، زیرا نصف بلیت ارزشی ندارد.
NFT یک توکن منحصربه فرد (unique) بوده و با هیچ چیز دیگری قابل تعویض نیست مثلا در جهان تنها یک تابلوی نقاشی مونالیزا وجود دارد که داوینچی آن را خلق کرده است.
از نمونه‌های NFT می‌توان به فروش یک کلاژ متشکل از 5000 تصویر دیجیتالی اشاره کرد که توسط حراج کریستی در 21 مارس سال 2021 در معرض فروش گذاشته شده بود. مارک وینکلمن، معروف به بیپل (Beeple) این اثر را خلق کرده بود، سپس یک NFT از آن ایجاد کرد و آن را برای فروش گذاشت. قیمت پیشنهادی از 100 دلار آغاز شد اما ادامه فرآیند حراج این اثر، آن را به رویداد تاریخی تبدیل کرد. 69 میلیون دلار آخرین قیمت پیشنهادی برای این تصویر دیجیتالی بود.
اما اثر بیپل تنها توکنی نبود که در ماه‌های اخیر سروصدای زیادی به پا کرد. در ادامه جک دورسی، بنیان‌گذار توییتر، اولین توییت خود را به قیمت 2.5 میلیون دلار به فروش رساند.
تبدیل چیز ناپایداری همچون یک توییت به کالایی که می‌تواند فروخته شود به دو چیز احتیاج دارد: منحصربه‌فرد ساختن آن و اثبات مالکیت آن. همین فرآیند در مورد رمزارزها نیز وجود دارد که در آن رشته‌های بیت به سکه‌های مجازی‌ای که ارزش واقعی دارند تبدیل می‌شوند.
لذا با توجه به مطالبی که اشاره شد از مهم‌ترین ویژگی‌های NFTها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نادر بودن: کمبود NFTها موجب ارزشمند شدن آن‌ها می‌شود. اگرچه توسعه‌دهندگان این توکن می‌توانند هر مقداری برای این توکن ها تولید کنند، اما برای حفظ ارزش آن، توکن‌ها را محدود می‌کنند.
غیر قابل تقسیم بودن: از دیگر ویژگی‌های این توکن‌ها غیرقابل تقسیم بودن آن‌ها است. توکن‌های NFT در واحدهای کوچک‌تر قابل‌تقسیم نیستند.
منحصر به فرد بودن: شاید مهم‌ترین ویژگی این توکن‌ها منحصربه‌فرد بودن آن‌ها باشد. زیرا NFTها از یک تب اطلاعات دائمی بهره می‌برند که منحصربه‌فرد بودن این توکن ها را ثبت می‌کند.
آنچه که مشخص است این است که NFT ها هنوز در ایران چندان فراگیر نشده‌اند. با این‌حال چند روز پیش هیچکس، هنرمند ایرانی، کاور آلبوم جنگل آسفالت که در سال 1385 منتشر شد را به‌صورت یک NFT در پلتفرم foundation قرار داد و در یک مزایده آن را به قیمت 190 اتر (حدود 400 هزار دلار) فروخت (جنگل آسفالت نخستین آلبوم موسیقی رپ فارسی است که توسط سروش لشگری با نام هنری هیچکس سروده شده است).
NFT بخش جدیدی از بازار رمز ارزهاست که به ما اجازه می‌دهد دارایی‌هایی با ارزش منحصربه فرد تولید کنیم. در این مقاله با مفهوم توکن غیرقابل تعویض و بخشی از ویژگی‌ها و کاربردهایی که این توکن در بازار ارزهای دیجیتال دارد آشنا شدیم. این حوزه عمر بسیار کوتاهی دارد و هنوز جای زیادی برای رشد دارد. در مطالب آینده سعی خواهیم کرد تا به ویژگی‌های بیشتر NFTها، ساز و کار، کاربردهای مختلف و نحوه‌ی ساخت آن‌ها بپردازیم.