همه چیز درباره ارزهای دیجیتال: از بیت کوین و کیف پول تا استخراج و تحلیل بازار

عصر ایران - هر چند سال هاست که ارز دیجیتال، همراه با جهان در ایران نیز پیگیری می شود، ولی تا یکی دو سال قبل، افراد معدودی که عمدتاً در زمینه IT فعال بودند، با این مقوله آشنا بودند. با این حال اکنون ارز دیجیتال به مفهومی عمومی تبدیل شده است و بسیاری وارد این عرصه شده اند.

تخصصی بودن بحث ارز دیجیتال، باعث شده است عده ای به خاطر گنگ بودن آن، عطایش را به لقایش ببخشند و گروهی نیز بدون دانش کافی ، وارد شوند و سرمایه خود را از دست بدهند و البته کم نیستند کسانی که با مطالعه و مشاوره، توانسته اند درآمدهای بسیار خوبی از بازار ارزهای دیجیتال کسب کنند.

برای آشنایی بیشتر با مفاهیم این حوزه، سراغ دو نفر از پیشگامان ارزهای دیجیتال در ایران رفتیم که سال هاست در زمینه آموزش و مشاوره ارزهای دیجیتال فعال اند و کارگاه های آموزشی متعددی در ایران با موضوع ارزهای دیجیتال برگزار کرده اند.

مهندس سید حمید احمدزادگان و مهندس مسعود خاکبازان که در رشته های نرم افزار و هوش مصنوعی از دانشگاه های صنعتی امیر کبیر و شریف فارغ التحصیل شده اند، مجموعه علمی، آموزشی و رسانه ای "آسان بیت کوین" را راه اندازی کرده اند تا به فعالیت های آموزشی و اطلاع رسانی خود در زمینه ارزهای دیجیتال، نظم جدیدی بدهند و به ویژه امکانی برای تازه واردها فراهم کنند تا این افراد نیز بتوانند با دانش و آگاهی لازم و استفاده از نظرات کارشناسی در زمینه ارزهای دیجیتال فعالیت کنند.

 آنها در این گفت و گو به ما قول دادند که به سوالات خوانندگان عصر ایران که زیر این گفت و گو مطرح می شود، به طور جداگانه و مفصل پاسخ دهند.

مشروح گفت و گوی عصر ایران را با آنان بخوانید:

* این روزها از "ارز دیجیتال" بسیار می شنویم و می خوانیم؛ ارز دیجیتال واقعاً به چه معناست؟ لطفا به زبان ساده توضیح دهید ارز دیجیتال به چه معناست؟

- لازم است قبل از پاسخ به این سوال چند مفهوم مستقل را تعریف کنیم:

اول) پول دیجیتال یا دیجیتالی شدن پول که این فرایند در سال های اخیر در کشور ما نیز رخ داده و استفاده از درگاه های پرداخت و دستگاه های کارت خوان و اینترنت بانک ما را از بستر پول فیزیکی به سمت پول الکترونیک یا پول دیجیتال سوق داده است که حجم گردش مالی بسیار بالایی در کشور ما و کشور های دیگر دارد.|

دوم) رمز ارزها یا کریپتوکارنسی، در واقع پول در بستر بلاک چین (نوع خاصی از شبکه های غیر متمرکز که یک بستر اینترنتی است) است که به صورت رمزنگاری شده با استفاده از الگوریتم های رمزنگاری کامپیوتری تولید می شوند و معمولا به صورت کاربر به کاربر و بدون نظارت حکومتها فرآیند نقل و انتقال آنها انجام می شود.

امروزه پول بیشتر به صورت دیجیتالی جابجا می شود، یعنی به جای اینکه پول کاغذی را استفاده کنیم به شکل صفر و یک و مقادیر کامپیوتری جا به جا می شود. ولی هر پولی که به صورت دیجیتالی جا به جا شود رمز ارز یا ارزدیجیتال نیست.
وقتی از کارت خوان یا انتقال وجه اینترنتی استفاده می کنیم در واقع پول به صورت دیجیتالی جا به جا می شود اما این به مفهوم ارز دیجیتالی نیست.

پول دیجیتال که در کارت های بانکی داریم و از طریق اینترنت بانک جا به جا می کنیم یک پشتوانه پول فیزیکی دارد به طور مثال وقتی مبلغ 100 هزار تومان پول اینترنتی به حساب فرد دیگری منتقل می کنید معادل همان مبلغ پول فیزیکی وجود دارد و با مراجعه به بانک می توان به صورت اسکناس آن را دریافت کرد.

اما در مورد ارز دیجیتال این طور نیست و در بیشتر موارد معادل آن پول فیزیکی وجود ندارد، تماما کد یا رمز است و صرفا به همان مفهوم دیجیتالی وجود دارد.
نکته بعدی اینکه در پول دیجیتال معمولی ما در واقع فقط اکانتینگ می کنیم یعنی فقط مقادیر را نگه می داریم و آنچه در حساب بانکی شما و در کارت شما ذخیره می شود فقط مقدار دارایی شماست و خود پول به شکل اسکناس در بانک ذخیره شده است.
ولی در مورد رمز ارز خود پول هم دیجیتالی شده است و پول تان در واقع یک کد چند کیلو بایتی است که به صورت کاراکتر های متوالی شکل گرفته اند. به طور مثال ارزدیجیتال بیت کوین یک رشته طولانی از کاراکترهاست که این خود پول است و چیزی به عنوان اسکناس وجود ندارد.
خود پول یا ارز دیجیتال شما همان رمزی است که در کامپیوتر نگهداری می شود و طول آن از چند کیلوبایت تا چند مگا بایت است که در شرایط مختلف می توان آن را جا به جا کرد.

پس به طور خلاصه، ارز دیجیتال، پولی است که با الگوریتم های خاصی توسط کامپیوترهای خاص تولید می شوند و به صورت کد، در اختیار شماست و شما می توانید آن را بخرید، جابجا کنید یا بفروشید و مثلاً ریال بگیرید.

*  آیا ارز دیجیتال هم مانند پول دیجیتال پشتوانه دارد؟

- نگاه پشتوانه به پول در واقع دید سنتی به پول است. امروزه پول های معمولی هم پشتوانه به مفهوم قدیم را ندارد. در گذشته به ازای هر دلار، معادل آن طلا یا پول در بانک مرکزی آمریکا نگهداری می شد ولی آیا الان هم این گونه است؟

تعریف پول طی 100 سال گذشته تغییر کرده است، پول دیگر به معنای نماینده طلای ذخیره شده در بانک مرکزی کشورها نیست. پول امروزه به معنای رسید کالا یا خدمات یا در یک کلمه ارزشی است که شما به جامعه عرضه کرده اید، و شما می توانید این رسید را در جای دیگر خرج کنید. 
ارز دیجیتال ابزار نگهداری ارزش است در واقع یک رمز ارز یک مقدار ارزش را به شما نمایش می دهد و نگهداری می کند و دیگر معادل طلا یا سکه نیست.
وقتی که شما بیت کوین می خرید پول پرداخت می کنید، به این معنی که شما جایی خدماتی را عرضه کرده اید که در مقابلش رسید دریافت کرده اید (پولی به شکل دلار یا ریال یا پوند و ...).
حالا آن پول را می دهید و ارز دیجیتال می گیرید که ارزش اخذ شده را برای شما نگه می دارد.



* پول های متعارف را بانک های مرکزی تولید می کنند، ارز دیجیتال را چه کسی تولید می کند؟

- اکثر ارزهای دیجیتال پشتوانه بانکی ندارند و فقط نمایانگر مقدار ارزش هستند، اما بعضی از ارزها مانند تتر (USDT) که ارز استیبل با قیمت ثابتی نیز هست این ادعا را دارد که به ازای هر یک دلار که ارائه می دهد معادل یک دلار در حساب بانکی شرکت های ارائه دهنده در آمریکا بلوکه می کند یا ارز تترگلد هم وجود دارد که معادل یک انس طلا در بازار طلای لندن است.

فرایند تولید ارزهای دیجیتال با بیت کوین شروع شده است. بیت کوین یک فرمول ریاضی بسیار پیچیده است که به شکل کاراکترهای پشت سر هم تولید می شود و این فرمول به گونه ای است که هر چه جلوتر می رویم تولیدش سخت تر و سخت تر می شود و این موضوع خودش ارزش نهفته ای را در بیت کوین ارائه می دهد.

برای مثال امسال که در سال 2021 هستیم برای تولید یک بیت کوین معادل 8 هزار دلار هزینه برق دستگاه ها خواهد بود، به این معنی که دستگاه هایی که به هم متصل می شوند تا بیت کوین جدیدی را تولید کنند اینقدر حجم پردازش آنها بالاست که حدود 8 هزار دلار فقط انرژی برق مصرف می کنند.
عملا استخراج بیت کوین فرایند بسیار هزینه بر و زمان بری شده است و به شکل تصاعدی در حال افزایش است به طوری که از سال 2009 تا 2021 در طی این 12 سال 18.5 میلیون بیت کوین تولید شده و از این مجموعه 21 میلیون بیت کوین فقط سه و نیم میلیون باقی مانده که پیش بینی شده در 120 سال آینده تولید شود.

* کنترل ارزهای دیجیتال به دست چه کسی است؟

- در حال حاضر بیش از 8 هزار ارز دیجیتال موجود است. بعضی ارزها توسط دولت ها به عنوان ارزهای دیجیتال ملی (CBDC)ارائه می شوند  و برخی ارزهای استیبل یا پایدار هستند و همیشه معادل 1 دلار یا ا یورو یا یک انس طلا هستند که معمولا پشتوانه دارند.

بعضی ارزهای نیز در قالب کوین یا توکن توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی عرضه می شوند و کنترل آن در اختیار بنیانگذاران و سپس دارندگان ارز است که به صورت غیرمتمرکز در فرایند عرضه و تقاضا صورت می گیرد.

* کوین و توکن که گفتید به چه معناست؟

- دو مدل ارز دیجیتال وجود دارد: کوین و توکن ؛ کوین ها ارزهایی هستند که شبکه بلاکچین مختص خودشان را دارند مثل بیت کوین و اتریوم.
توکن ها ارزهایی هستند که از شبکه بلاک چین ارزهای دیگری استفاده می کنند مثل ارز دیجیتال تتر که روی شبکه بلاک چین اتریوم بنا شده است.

* حالا "بلاکچین" چیست؟

- بلاکچین نوع خاصی از شبکه های کامپیوتری است که معمولا روی بستر اینترنت پیاده سازی میشود.
  ما یک ساختار ارتباط سخت افزاری داریم که یک سری کامپیوترها به هم متصل می شوند (شبکه می شوند) که روی این ساختار سخت افزاری، مدل ها و ساختارهای نرم افزاری متنوعی می توانیم داشته باشیم. روی شبکه اینترنت یکی از ساختارهایی که ایجاد می شود ساختار بلاکچین است.

در حالت عادی، وقتی صحبت از شبکه می کنیم، یک سرور مرکزی هم داریم ولی بلاکچین از شبکه های نوع غیر متمرکز است یعنی یک سرور مرکزی ندارد که به این نوع اصطلاحا پیر تو پیر (peer to peer) گفته می شود.

وقتی سرور مرکزی نداریم، در شبکه همه اعضا در آن برابر هستند و دسترسی هایشان به هم برابر است و بلوک هایی را شکل می دهند که به آن زنجیره بلوکی یا بلاک چین می گوییم.
 اجازه بدید برای درک بهتر موضوع ، بلاکچین را با یک مثال ساده توضیح دهیم: فرض کنید در کلاس درس هستید و استاد برگه ای از حضور و غیاب دانشجویان می نویسد این برگه میتواند نزد استاد باشد (مانند سیستم های متمرکز) و استاد هر وقت بخواهد می ¬تواند این برگه را به دیگران نشان بدهد یا ندهد، یا می تواند افراد را کم یا زیاد کند.
یا ممکن است استاد اجازه دهد که همه از برگه حضور و غیاب عکسی بگیرند و در گوشی خود نگه دارند! در این صورت دیگر استاد به تنهایی و به دلخواه خود نمی تواند اسم کسی را حذف یا کسی را اضافه کند. در بلاک چین هم به همین صورت اطلاعات نزد همه اعضای شبکه وجود دارد و عملا امکان تغییر و تقلب در اطلاعات وجود ندارد.

* راستش را بخواهید قضیه برای افرادی که به صورت تخصصی در زمینه IT کار نکرده اند، کمی پیچیده است. این پیچیدگی ما را از ورود به این عرصه می ترساند. آیا برای ورود به بازار ارزهای دیجیتال نیاز هست که به بخش فنی آن هم مسلط شد؟

- خیر، برای افرادی که می خواهند به این شبکه ورود پیدا کنند خیلی درک کاملی از آنچه در شبکه بلاک چین اتفاق می افتد ضروری نیست.
همانطور که برای اینکه پولی را از کارت خود به کارت دیگری انتقال دهید هیچ نیازی نیست که ساختار شبکه ای بانکی را بشناسید در مورد رمز ارزها هم خیلی نیازی نیست که از نظر فنی ساختار شبکه بلاک چین را بشناسید.

* آیا ورود به عرصه ارزهای دیجیتال، های ریسک است؟ یا به زبان ساده آیا این امکان وجود داردکه صبح بیدار شوید و کل سرمایه تان به باد رفته باشد؟

- همان طور که قیمت ارز ها در یک روز چندین درصد افزایش پیدا می کند ، بازار روزهای بد هم داشته و دارد و مواردمتعدد داشته ایم که به شدت قیمت ارزهای دیجیتال ریزش داشته است.
در تمام وب سایت ها و صرافی هایی که ارز دیجیتال کار می کنند آمده است که ارز دیجیتال یک نوع سرمایه گذاری با ریسک بالاست. از طرفی سودی که در این سرمایه گذاری ممکن است حاصل شود نیز بسیار بالاست.
به خاطر ریسک بالایی که دارد حتما یا باید خودتان با این بازار آشنا باشید یا از افرادی که متخصص هستند، راهنمایی بگیرید و الا احتمال ضرر بالا خواهد بود.

* آیا ممکن است سرمایه شخص کاملا نیست و نابود شود؟

- سابقه آن وجود دارد اما نه در مورد ارزهای معتبر بازار. در حال حاضر مردم فقط سه چهار نوع از انواع ارزها را میشناسند ولی  همان گونه که گفتیم بیش از 8 هزار نوع ارز وجود دارد و دائم در حال افزایش هستند.

بعضی از این ارزها ممکن است توسط یک برنامه نویس گوشه ی اتاق خودش با یک pc تولید شده باشد و می تواند به سادگی از بین برود.
در واقع وقتی یک ارز هیچ متقاضی و خریداری نداشته باشد قیمت آن صفر خواهد شد؛ حتی تجربه قیمت های منفی هم در ارزهای دیجیتال داشته ایم. حالا ممکن است یک شوخی بوده باشد یا آنقدر فروشنده از اینکه آن ارز فروش نرفته ناراحت بوه که حاضر شده یک پولی هم رویش بگذارد تا رمز ارز آن فروش رود! ولی این اتفاق ها معمولا برای ارزهای گمنام می افتد و برای ارزهای معتبر بازار با حجم معاملات بالا اتفاق بعیدی است.

* ارزهای دیجیتالی چقدر سودآوری دارند؟ برای سرمایه گذاری کدام بهتر است؟ سهام، طلا، دلار یا ارز دیجیتال؟

-  یک مقایسه نموداری وجود دارد که در سال 99 انجام شده که اگر شما از سال 2015 تا 2019 پول تان را در طلا ، دلار ، مسکن ، بورس و بانک سرمایه گذاری می کردید یا در ارزهای دیجیتال چقدر سوددهی داشته اید؟ در تمام موارد، سوددهی ارزهای دیجیتال بالاتر بوده است. بازدهی ارزهای دیجیتال در 8 ماهه نخست سال 99 نزدیک به 2.5 برابر بازدهی بازار بورس بود و این در حالی است که در بخش مهمی از آن مقطع زمانی، بورس در بهترین شرایط سالهای اخیر خود بود.

نکته جالب توجه اینجاست که  جاذبه های سرمایه گذاری های قدیمی روز به روز در حال کاهش است و جایگزین های جدیدی برایشان آمده است مثل ارزهای دیجیتال. ارزهای دیحیتال روز به روز قابلیت جذب سرمایه گذاری بیشتری پیدا می کنند. البته همان گونه که گفتیم، اگر بدون دانش یا بدون این که یک راهنما در کنارتان باشد، آسیب خواهید دید.
 
* حالا فرض کنیم که فردی بخواهد وارد این بازار شود و بیت کوین بخرد. موضوع مهم اینجاست که قیمت هر بیت کوین در حال حاضر بیش از یک میلیارد تومان پول ایران است و مبلغ زیادی است برای سرمایه گذاری! سوال اینجاست که آیا با سرمایه کم هم می شود وارد بازار ارزهای دیجیتال شد و سرمایه گذاری کرد؟

-   قرار نیست شما یک واحد کامل از یک ارز دیجیتال را خریداری کنید چون به صورت رمز ارزی هستند هر بخش آنها به تنهایی می تواند قابل خرید و فروش باشد. به این معنی که یک واحد ارز دیجیتال می تواند تبدیل به پول خرد شود. به طور مثال در مورد بیت کوین که صد میلیونیوم آن یک "ساتوشی" است و  قابل خرید و فروش.
 عرف اغلب صرافی هایی که خرید و فروش می کنند حداقل 10 دلار هست یعنی شما با ده دلار می توانید وارد بازار ارزدیجیتال شوید و سرمایه گذاری کنید.
بعضی از ارزها قیمت خیلی پایینی دارند و با ده دلار چندین تا از آن ارز را می توان خرید.

* حالا چگونه می توان وارد بازار ارز دیجیتال شد؟

توصیه ما این است که قبل از ورود به بازار حتما مطالعه داشته باشید چون وقتی می گوییم ارزهای دیجیتال بسیار سودآور هستند به این معنی هست که ریسک بسیار بالایی هم دارند.

اولین ارزی که مخاطب ایرانی در دسترس دارد ریال است، و برای تبدیل پول تان از ریال به ارز دیجیتال روش های مختلفی وجود دارد. با جستجو در اینترنت عرضه کننده  های زیادی را می بینید که ارزهای دیجیتال را عرضه می کنند.
شما می توانید بعد از احراز هویت، به صرافی های ارز دیجیتال، به طور آنلاین ریال بدهید و ارزدیجیتال بگیرید یا حتی به شکل سنتی با عرضه کنندگان تماس می گیرید یا با مراجعه حضوری، آنها ارز دیجیتال را به شما می فروشند که در اینجا باید با مفهوم کیف پول آشنا شوید که چطور کیف پولی داشته باشید که آن ارز دیجیتال به شما منتقل شود و چگونه چک کنید که آن ارز واقعا به کیف پول شما منتقل شده است یا خیر؟

توصیه ما این است که از صرافی های آنلاین استفاده کنید. صرافی های آنلاین به صورت C2C کار می¬کنند یعنی (مشتری به مشتری). باید وارد صرافی شد و ثبت نام کرد و پروسه احراز هویت وجود دارد که شما احراز هویت خواهید شد و بعد از آن می توانید وارد بازار ها شوید و خرید و فروش کنید. بعد از این مرحله شما مبلغی که برای سرمایه گذاری در نظر دارید واریز می کنید و کیف پول الکترونیکی برای شما ایجاد خواهد شد و ارز دیجیتال درخواستی شما به آن منتقل خواهد شد.

هر کدام از صرافی ها یک سری ارز را پشتیبانی می کنند و لزوما همه صرافی ها همه ارز ها را پشتیبانی نمی کنند.
در واقع صرافی ارز دیجیتال دروازه ورود شماست به دنیای ارزهای دیجیتال.
 
* آیا برای خرید و فروش فقط باید در همان صرافی اولیه که احراز هویت شدیم خرید و فروش کنیم یا در صرافی های بین المللی هم می توان خرید و فروش کرد؟

- در اینجا می رسیم به مزیت اصلی ارزهای دیجیتالی که مرز ندارد؛ کیف پول شما در همه دنیا معتبر است و به راحتی می توانید چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران خرید و فروش کنید. در واقع وقتی شما ارز دیجیتال داشته باشید، در همه صرفای های دنیا می توانید خرید و فروش کنید.

* از کیف پول صحبت کردید. مفهوم این عبارت در دنیای ارزهای دیجیتال چیست؟

- کیف پول، همان گونه که از نامش پیداست، محل نگهداری پول شماست. کیف پول در ساده ترین تعریف، یک آدرس دارد (مثل شماره حساب که شما در بانک دارید) و له آن کلید عمومی می گوییم و و یک رمز که باید از آن مراقبت کنید و در اختیار کسی قرار ندهید که نامش کلید خصوصی است.

شما با دریافت این دو کلید عمومی و خصوصی دارای کیف پول خواهید بود. اگر رمز یا کلید خصوصی فراموش شود هیچ راهی برای بازیابی مجدد آن وجود ندارد.

ما سه دسته کیف پول داریم: کیف پول نرم افزاری و سخت افزاری و کاغذی که دو تای اولش مهم ترند و به آنان اشاره ای کوتاه می کنیم.
کیف پول های نرم افزاری  هم سه نوع هستند:
1-کیف پول های دسکتاپ که روی کامپیوتر نصب می شوند.
2-کیف پول های موبایلی که اپلیکیشن هایی هستند که روی موبایل نصب می شوند.
3-کیف پول های تحت وب که درواقع شما پول تان را در یک سایت تحت وب نگهداری می کنید.

کیف پول های سخت افزاری مطمئن ترین کیف پول ها هستند که به صورت فلش مموری برنامه هایی روی آن نصب شده که حالت قفل سخت افزاری دارد و وارد کامپیوتر شده و شما روی آن کیف پول بیت کوین یا ارزهای دیگرتان را قرار می دهید و به صورت سخت افزاری در جای مطمئنی نگهداری می کنید.

* پیشنهاد شما کدام یک از این  کیف هاست؟

- برای حجم سرمایه های کم و متوسط کیف پول آنلاین را توصیه می کنیم. کیف پول آنلاین چند تا مزیت دارد:
1-اینکه از بین نمی رود چون به شکل توزیع شده روی سرورهای متعددی در بستر اینترنت وجود دارد.
2-درگیری شما را با رمزهای پیچیده کیف پول ها کم می کند و نیاز نیست که شما رمزهای پیچیده را بدانید و با یک رمز ساده همانط ور که با یک اکانت در اینترنت لاگین می کنید به کیف پول تان هم دسترسی دارید.
3- درصورت فراموشی رمز با استفاده از نرم افزارهایی که وجود دارد و با استفاده از ایمیل شما و ... دسترسی شما دوباره برقرار خواهد شد.
4-دسترسی به کیف پول های آنلاین ساده تر و سریع تر هست و خیلی راحت هر جا که به اینترنت دسترسی داشته باشید به کیف پول تان هم دسترسی دارید. مجموعه این مزایا کار کردن با کیف پول آنلاین را خیلی راحت کرده است.
همچنین اگر مدام خرید و فروش می کنید، باید کیف پول تان آنلاین باشد.

اما اگر حجم زیادی ارزدیجیتال دارید، برای امنیت بیشترش بهتر است کیف پول سخت افزاری داشته باشید. همچنین اگر قصد نگهداری ارز دیجیتال برای دراز مدت دارید، باز هم کیف پول سخت افزاری گزینه خوبی است، به شرط این که از آن خیلی خوب مراقبت کنید.

* امکان هک شدن کیف پول الکترونیکی وجود دارد یا خیر؟ 

- امکان هک همیشه وجود دارد، حتی در مورد کیف پول های سخت افزاری هم ممکن است اتفاق بیفتد. ولی خیلی رایج نیست. به طور کلی ساختار بلاکچین، ساختار امنی است و هر نوع دستکاری و دسترسی به آن خیلی سختتر از شبکه های معمولی موجود در کل دنیاست.
صرافی هایی وجود دارد که آمار هک آنها مخصوصا در جنبه مالی، تقریبا صفر بوده است. ممکن است هک روی اطلاعات کاربران صورت گرفته باشد اما در جنبه مالی به ندرت این اتفاق رخ خواهد داد.

* برای شروع بهتر است که چه ارزهایی را بخریم؟

- در خرید ارز دیجیتال، چند نکته مهم است. یکی اینکه با تمام سرمایه خود وارد بازار نشوید صرفا بخشی از سرمایه تان را  وارد کنید اگر آن را از دست دادید، چندان متضرر نشوید.

مطلب بعدی اینکه حداقل یک سبد بچینید از سه تا پنج ارز مختلف که اگر یکی از ارزها سقوط کرد و ارزشش پایین آمد، ارزهای دیگر بتوانند آن را پوشش دهند.
مطلب دیگر اینکه حتما در مورد ارزها مطالعه و بررسی لازم انجام شود که اولا از نظر حجم بازار جزو ارزهای بالای بازار باشند؛ ثانیا از نظر سابقه و گذشته و پیشرفتی که داشته اند باید بررسی شود و در نهایت می توان ترکیبی از ده ارز اول جدول را انتخاب کرد که مناسب سرمایه گذاری باشند.

ما معمولا از کسانی که می پرسند چه ارزهایی بخریم، دو سوال می کنیم و بر اساس پاسخ های وی، سبد ارزی پیشنهاد می دهیم: اول این که قصدشان سرمایه گذاری  نگهداشت ارز برای میان مدت یا بلند مدت است یا می خواهند خرید و فروش کنند؟ طبیعی است که با توجه به تحلیل های فاندامنتال و تکنیکالی که می کنیم، برای دو گروه، ارزهای متفاوتی را توصیه خواهیم کرد. 
دومین سوال این است که چقدر قادر به ریسک هستند. اگر کسی قادر به تحمل ریسک بالایی باشد، ارزهایی را معرفی می کنیم که در عین ریسک پذیری، در روی دیگر بازار، سود بالاتری می دهند. ولی اگر کسی ریسک پذیر نیست، ارزهای کم خطری که ای بسا سود کمتری هم داشته باشند پیشنهاد می دهیم. ممکن است افرادی هم بخواهند باهم و در کنار هم خرید و فروش کنیم که آن را هم انجام می دهیم. به هر حال اگر کسی اطلاعات کامل ندارد، یا باید از کنار این بازار بگذرد یا یا افراد متخصص مشورت کند و از آنها کمک بخواهد.

*با توجه به نوپا بودن مقوله ارزهای دیجیتال، چگونه می توان به افرادی که در این زمینه می توانند به ما اطلاعات دهند دسترسی داشت؟ و چه منابعی را پیشنهاد می کنید؟

- دقیقا در پاسخ به همین نیاز ، ما مجموعه "آسان بیت کوین" را که عضو انجمن صنفی کسب و کار اینترنتی هست ، راه اندازی کرده ایم تا هم بتوانیم اطلاع رسانی کنیم، هم مشاوره و آموزش دهیم و هم به افرادی که می خواهند سرمایه گذاری کنند، کمک کنیم.

* گفتید ارز دیجیتال را در بازار بین المللی می توان خرید و فروش کرد و با توجه به اینکه کشور ما با معضل تحریم مواجه است آیا ممکن است کاربر ایرانی با مشکل مواجه شود؟

- بله متاسفانه، در صرافی های ایرانی مشکلی وجود نخواهد داشت ولی بعضی از صرافی های خارجی هستند که برای ایرانی ها با توجه به تحری ها مشکلاتی را ایجاد می کنند، در این مورد باید صرافی هایی را انتخاب کرد که مشکلی نداشته باشند.
گاهی ممکن است به شما اطلاع دهند به دلیل اینکه از کشور ایران هستید به شما سرویس نمی دهیم. بعضی از صرافی ها نیز هستند که مشکلی در این زمینه ندارند و در حوزه بین الملل مشکلی با آنها نداریم و از آن صرافی ها می توان استفاده کرد.

* ارز دیجیتال از نظر قانونی در ایران چه جایگاهی دارد؟

- تولید ارزهای دیجیتال در ایران دارای قانون هست و بنابراین هیچ مشکلی ندارد و شما می توانید از وزارت صنعت و معدن مجوز بگیرید، از وزارت نیرو، تعرفه تولید یا ماینینگ ارز دیجیتال را دریافت کنید و ارز دیجیتال را تولید کنید.

ولی برای خرید و فروش آن قانون وجود ندارد و مسکوت هست؛ با توجه به این موضوع که اگر موردی جرم تلقی شود در قانون ذکر می شود و اگر جرم نباشد در قانون ذکر نمی شود، خرید و فروش ارز دیجیتال منع قانونی ندارد.

* از استخراج ارز دیجیتال گفتید؛ آیا این کار به صرفه است؟

- بله ،در مجموع و در شرایط فعلی باز هم به صرفه است. به طور متوسط می توان محاسبه کرد که سرمایه گذاری در حوزه دستگاه های استخراج بازگشت سرمایه ای بین 8 تا 10 ماه را با نرخ برق دولتی خواهد داشت و بعد از آن به سودآوری خواهد رسید. نرخ بازگشت سرمایه در ارز دیجیتال نسبت به بسیاری از صنایع که می شناسیم نرخ بسیار خوبی است.

* برای استخراج به چه چیزهایی نیاز است؟

- برای استخراج بیت کوین، اول به یک دستگاه استخراج بیت کوین، مثل کامپیوترهایی که به عنوان دستگاه استخراج یا ماینر شناخته می شوند احتیاج است.
باید بتوانیم برق لازم را تامین کنیم، اینترنت و سرمایش این دستگاه ها را تامین کنیم، چون به شدت تولید گرما می کنند و صدای زیادی هم دارند.
مکان و جای نگهداری، کابل کشی و تابلو برقی که لازم دارند و در کنار تمام اینها نیاز به سیستم های کولینگ و سیستم هایی که گاهی برای کاهش صدا هم از آنها استفاده می شود و به آنها سایلنت باکس گفته می شود که دستگاه داخل آن قرار داده می شود و صدای آنها کاهش پیدا می کند.

*برای استخراج ده بیت کوین در سال چقدر هزینه لازم است؟

- با سختی شبکه فعلی که مشخص نیست تا سال آینده وحتی دو سه ماه آتی به چه صورت باشد نمی توان پیش بینی کرد. با این حال این موضوع به عوامل متعددی بستگی دارد: یکی قدرت پردازش تمام دستگاه هایی که روشن هستند و دیگر اینکه هرچه زمان جلوتر می رود تولید بیت کوین های جدید زمان تصاعدی بیشتری می برد.
مطلب دیگر اینکه هرچند اینترنت با پهنای خیلی بالا نیاز نیست ولی باید اینترنت پایداری باشد چون قطع شدن اینترنت باعث کاهش راندمان این دستگاه ها می شود و همچنین در بحث برق هم پایداری بسیار مهم است.

همچنین این دستگاه ها نیاز به برق سه فاز آمپر بالا دارند. به طور مثال دستگاه هایی که واحد آنها 15 تراهش هست حدود 7 تا 10 آمپر برق 220 ولت مصرف می کنند. که اگر برق خانگی را معادل 15 آمپر یا بعضی از منازل را تا 25 آمپر در نظر بگیریم در واقع کل ظرفیت برق خانه را برای همیشه اشغال می کند.

بنابراین نیاز به برق سه فاز دارد و پر مصرف است. اگر بخواهیم حدود 10 بیت کوین تولید شود باید از ژنراتورهای گازی که گاز را تبدیل به برق می کنند و این هم روش معمولی هست استفاده شود که خودشان با استفاده از گاز، برق تولید می کنند.

* برای تولید و استخراج ده بیت کوین به چند دستگاه نیاز داریم؟

- بستگی به برق شما دارد، در واقع آنالیز و تحلیلی در مورد قیمت برق نیاز است. در کشورهای دیگر که برق خیلی گران است، دستگاه های خیلی گران قیمت تری استفاده می¬شود که اصطلاحا به آنها ماینرهای سبز گفته می شود. به این جهت که از دوست داران محیط زیست و کاهش مصرف برق هستند.

مثلا برای داشتن 50 تراهش خروجی شاید باید 3 عدد دستگاه با مصرف 1200 وات داشته باشید یعنی تا 4500 وات.
ولی یک دستگاه سبز، به شما یک دستگاه ارائه می¬دهد با نصف این مقدار؛ مثلا با 2200 وات، البته این دستگاه ها بسیار گران هستند.

* این ماینرها را از کجا می توان تهیه کرد؟

- فروشنده های مشخصی در ایران وجود دارد که این ماینرها را از گمرک وارد می کنند.

* گاهی با آگهی هایی مواجه می شویم که کامپیوتر خود را به ما وصل کنید و بیت کوین استخراج کنید. آیا امکان پذیر هست؟

- با توجه به سختی بسیار بالای این شبکه ها این اقدام به صرفه نیست. در واقع تا سال های قبل که سختی شبکه خیلی کمتر بود شاید با یک موبایل و یک کامپیوتر هم می شد بیت کوین استخراج کرد ولی سال به سال سختی شبکه بالا رفته است. در حال حاضر اگر شما بخواهید از کامپیوترهای معمولی استفاده کنید، هزینه برق و تجهیزات بسیار بسیار دیرتر تامین می شود.

* آیا با کامپیوترهای خانگی و لپ تاپ می توان ارزهای دیگری مانند دوج استخراج کرد؟

- ارزهایی که قابلیت استخراج داشته باشند(چون همه ارزها قابل استخراج نیستند) را باید پیدا کنیم و الگوریتم تولید آنها را ببینیم، چون ارزهایی هستند که برای تولیدشان از cpu استفاده می شود و یا ارزهایی هستند که برای تولید آنها از gpu یا کارت گرافیک بالا استفاده می شود و ارزهایی هستند که ترکیبی از اینها را استفاده می کنند. باید ببینیم که آن ارز مد نظر ما از چه تکنولوژی استفاده می کند و سختی شبکه آن به چه میزان است. بنابراین شما اگر سرورهایی داشته باشید که تعداد هسته cpu بالایی داشته باشند می توانید با برنامه هایی ارز را استخراج کنید.

* آیا ارزی هست که در مواقعی کامپیوتر خانه را روشن بگذاریم و ارز را استخراج کنیم؟

* هست اما باید شرایط را بررسی کنیم. به دلیل اینکه سختی شبکه بالا رفته خیلی به صرفه نیست که بخواهیم با موبایل یا لپ تاپ ارز استخراج کنیم.

* آیا شبکه ای وجود دارد که با کامپیوتر شخصی به آن وصل شویم و ارز استخراج کنیم؟

- بله شبکه هایی هستند که در آن کامپیوتر ها به هم متصل می شوند و سیستم عاملی که همه اینها را دراختیار هم قرار می دهدو مثلا صدها کامپیوتر با هم شروع می کنند به کار کردن. اما معمولا سود دهی ندارد و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد.

نکته مهمی که وجود دارد این است که افرادی که می خواهند از این طریق کسب درآمد کنند باید در اشل صنعتی کار کنند تا به سوددهی برسند. افرادی که در خانه شروع به کار می کنند با توجه به هزینه های پیش بینی نشده مثل خرابی دستگاه ها و موارد دیگر به سود دهی نمی رسند.

* چند دستگاه باید به هم متصل شود تا به سودآوری برسد؟

- یک دستگاه ماینر هم می تواند به تنهایی به سودآوری برسد اما عدد سود دهی بسیار پایین است. به قیمت الان یک ماینر 14 تراهش ماهی حدود 100 دلار می تواند خروجی دهد و باید این نکته را مد نظر داشت که با سختی شبکه های امروز افزایش به صورت صعودی است و در دو ماه آینده ممکن است چند برابر بیشتر و سخت تر شود.

* آینده ارزهای دیجیتال را چگونه پیش بینی می کنید؟

- آینده ارزهای دیجیتال رو به رشد است به این معنی که به نظر می آید آینده تبادلات مالی مبتنی بر تکنولوژی هایی از نوع ارزهای دیجیتال و از نوع بلاک چین خواهد بود، این موضوع لزوما به معنی افزایش قیمت نیست.

وقتی می گوییم آینده تکنولوژی پول، ارزهای دیجیتال هستند، به این معنی نیست که ارزهای دیجیتال گران خواهد شد، به این معنی که ارزهای دیجیتال همه گیر خواهند شد و ابزار اصلی ارزش مالی خواهند بود. این به معنی به وجود آمدن بازارهای گسترده است و فعالیت های متنوع، فرصت های اشتغال متنوع.

* اگر تقاضا بیشتر شود آیا قیمت هم بیشتر می شود؟

- گاهی اوقات برعکس است، وقتی قرار است چیزی عام شود قیمتش کاهش پیدا می کند و تاثیر گذاری آن در نوع زندگی بشر خیلی بیشتر می شود.
خیلی از تکنولوژی ها در ابتدای عرضه شدن بسیار گران بودند. مانند تکنولوژی کامپیوترها که همیشه قیمت آنها رو به نزول بوده است ولی فراگیری و استفاده از آنها در جامعه روز به روز در حال بیشتر شدن است.
در مورد ارز دیجیتال ما مطمئن هستیم که آینده تکنولوژی نقل و انتقالات مالی بر این بستر خواهد بود چیزی شبیه ارزهای دیجیتال امروز، و این الزاماً به معنی گران شدن قیمت بیت کوین نیست.

ارزهای دیجیتال در آینده ای قابل رویت (آینده زیر 5 سال) از نظر قیمت در حال رشد خواهد بود. چون بازار ارزهای دیجیتال بازار واقعی است، یعنی بازاری است که عوامل دیگر غیر از عرضه و تقاضا در آن کمتر موثر هستند.
در دنیا کمتر بازاری داریم که به اندازه ارزهای دیجیتال به این معنی واقعی باشد. در بازار ارزهای دیجیتال عواملی غیر از عرضه و تقاضا بسیار کم است و بیشترین تاثیر را خود عرضه و تقاضا دارند و این بازار به دلیل اینکه واقعی هست بسیار شبیه به بازارهای ایده آل است.

در بازارهای واقعی نوسانات ذاتا خیلی شدید است، به عنوان مثال، ممکن است حدود یک سال آینده بیت کوین به زیر ده هزار دلار هم بر گردد. این موضوع چیز تعجب آور و غیرقابل پیش بینی نیست ولی در کل در آینده کمتر از 5 سال قیمت ها روند رو به رشد خواهد داشت.

* درباره قیمت ها و آینده بازار گفتید؛ شما چگونه می توانید آینده بازار را پیش بینی کنید و خیلی وقت ها هم درست از آب در می آید.

- البته ما بازار را پیش بینی نمی کنیم و در واقع تحلیل می کنیم. تحلیل به معنی پیش بینی نیست، به معنی وزن دادن به دو کفه ترازوست و در واقع همان عرضه و تقاضاست. ما به عواملی که باعث رشد قیمت یا نزول قیمت می شوند وزن می دهیم و براساس اینها روندی را ارزش گذاری می کنیم که آن روند تا چه اندازه احتمال وقوع دارد.

ما هم تحلیل فاندامنتال یا بنیادین می کنیم و عوامل ساختاری موثر بر روند بازار یک ارز را بررسی می کنیم و هم تحلیل تکنیکال که روندهای معاملاتی را در بر می گیرد.
نکته جالب در مورد ارزهای دیجیتال این هست که به دلیل واقعی بودن بازار آن، یعنی مهم ترین عامل در آن همان عرضه و تقاضاست و عوامل فرعی خیلی کمتر روی آن تاثیر دارند به این دلیل تحلیل تکنیکال که یک مهارت قابل فراگیری بسیار جذاب است، از دید ما، خیلی خوب در این بازار جواب می دهد.
تحلیل تکنیکال در مورد بورس ها خیلی کمتر جواب می دهد به این معنی که چون در آنجا عوامل فاندامنتال زیادی وجود دارد، مثلا ممکن است که با یک قانون جدید صادرات و واردات یک شرکت مختل شود و قیمت سهام آن شرکت به شدت از این موضوع تاثیر بگیرد.
در اینجا چون عوامل فاندامنتال، تاثیرگذاری ضعیف تری دارند و عرضه و تقاضاست که حرف اصلی را می زند، تحلیل های تکنیکال، تحلیل های ریاضی مبتنی بر نوسانات قیمت معمولا خیلی بهتر جواب می دهند.

*قبل از جلسه می دیدم که نموداری را در رابطه با قیمت بیت کوین بررسی و تحلیل می کردید، آیا این نمودارها همان تحلیل های تکنیکال هستند؟

- بله نمودارها ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که دانش بسیار مفصل و جذابی است و توصیه می کنم افرادی که قصد تردینگ (معامله گری) دارند حتما در این زمینه آموزش هایی را ببینند و مطالعه داشته باشند. منابع آموزشی خوبی در این زمینه وجود دارد و این آموزش ها و تحلیل های تکنیکال روی ارزهای دیجیتال خیلی بهتر از سهام جواب می دهد.

* و در پایان می توانم از شما قول بگیرم که اگر کاربران عصر ایران سوالی در زمینه ارزهای دیجیتال داشتند،  بتوانند زیر همین گفت و گو کامنت بگذارند تا شما پاسخ های لازم را بدهید؟

- با افتخار در خدمت خواهیم بود؛ هم می توانند سوالات را با شما مطرح کنند و شما نیز پرسش ها را در اختیار ما قرار دهید تا پاسخ تفصیلی دهیم و در عصر ایران منتشر کنید و هم می توانند در سایت آسان بیت کوین مستقیماً با ما مطرح کنند تا در حد توان و بضاعت راهنمایی شان کنیم.