عصر ایران؛ شادی مکی (تهیه و تنظیم)- مازوخیسم یک اختلال روانی است که فرد مبتلا به آن از تجربه درد، حقارت یا شرایط استرس‌زا و خشونت بار لذت جسمی، روانی و جنسی می‌برد.
در واقع تجربه درد و حقارت برای فرد مازوخیست نه تنها آزاردهنده نیست، بلکه باعث احساس رضایت و حتی تحریک جنسی او هم می‌شود. این اختلال در گروه انحرافات جنسی هم دسته‌بندی شده است.
اختلال خودآزاری از نام یک نویسنده اتریشی «لئوپولد فون زاخر مازوخ» گرفته شده که در داستان‌هایش به رفتار‌های خودآزار اشاره کرده است.
با این حال باید به این موضوع توجه کرد که به اعتقاد برخی متخصصان اگر رفتار‌های خودآزارگرانه بخشی از روابط جنسی خاص باشند و فرد به‌صورت آگاهانه و با رضایت کامل از کارهای تحقیرآمیز، خشن و حتی مورد ضرب و شتم قرار گرفتن لذت می‌برد، تازمانی که به ایجاد مشکلات جدی روانی، اجتماعی یا جسمانی در فرد یا دیگران نشود اختلال روانی محسوب نمی‌شوند. اما اگر این رفتارها منجر به آسیب جسمی یا روانی شدیدی شوند و زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند، مشکل جدی نیازمند درمان است.
همچنین به گفته روان‌درمانگران گاهی خودآزاری در فرد ناشی از یک بیماری روانی دیگر است و بیمار این عمل را به دلیل احساس نفرت از خود یا به عنوان راهی برای کنار آمدن با احساسات شدید ناشی از بیماری انجام می دهد. در این بین اما افرادی که دچار افکار وسواسی یا اجباری می‌شوند بیش از دیگران در معرض ابتلا به خودآزاری قرار می‌گیرند.
علایم ابتلا به اختلال مازوخیستی
مهم ترین علامت های ابتلا به اختلال مازوخیستی از این قرار است:
تمایل به فعالیت‌های آزار خواهانه
کار بیش از میزان توان
ناتوانی در نه گفتن، فرد خودآزار خواسته دیگران را بر خواسته خود ترجیح می‌دهد
علاقه به رابطه داشتن با افراد سلطه‌‌گر و خودخواه
لذت از ارتباط با افرادی که آنها تحقیر می‌کنند
لذت از رابطه جنسی بدون ملایمت
تلاش برای اینکه کسی دوست‌شان نداشته باشد
تحمل درد به جای کمک‌گرفتن
کمال‌گرایی،این افراد استانداردهای بالا و دست‌نیافتنی برای رسیدن به اهداف خود در نظر می‌گیرند در صورت موجهه با شکست از مجازات خود لذت می‌برند
خودانتقادی بیش از اندازه و نگرش منفی به خود بدون تلاش برای بهبود
برای تشخیص اختلال مازوخیسم جنسی مطابق دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5 فرد باید تحریک جنسی شدید و مکرر را از طریق تحقیر شدن، فحاشی، آزار و اذیت و … به دست آورد. این نوع اصرارها، تخیلات یا رفتارها باید حداقل به مدت شش ماه زندگی فرد را مختل کند و باعث ایجاد مسائل یا مشکلات جدی بالینی در زمینه‌های اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه‌های مهم زندگی فرد شود. استفاده گسترده از پورنوگرافی که شامل این نوع رفتارها (تحقیر شدن، فحاشی، آزار و اذیت و …) است گاهی از ویژگی‌های مبتلا شدن به این اختلال روانی جنسی است.
دلایل بروز مازوخیسم
اگرچه هنوز علت دقیق این اختلال شناسایی نشده اما متخصصان معتقدند که این اختلال معمولاً ترکیبی از عوامل روان‌شناختی، تجربیات دوران کودکی، سرکوب جنسی و فشار‌های روانی است. بنابراین دلایل زیر را می‌توان برای بروز مازوخیسم برشمرد:
سرکوب جنسی و عدم ارضای مناسب این نیاز
یاز به فرار از افکار مخرب
آسیب‌های دوران کودکی مانند سوءاستفاده جنسی یا عاطفی
بر هم خوردن مواد شیمیایی مغز که مسئول تنظیم احساسات و رفتار افرد
استرس و فشار‌های روانی
مشکلات خانوادگی و تربیتی
درمان مازوخیسم
درمان این اختلال به ترکیبی از مشاوره روان‌درمانی و دارودرمانی نیاز دارد. روش‌هایی که در ادامه خواهد آمد تکنیک‌های درمانی است که معمولا پزشکان با توجه به شدت اختلال، از آن استفاده می‌کنند:
درمان شناختی-رفتاری (CBT) برای اصلاح الگوهای نادرست فکری و رفتاری.
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) برای بهبود تنظیم هیجانی و تحمل پریشانی.
روان‌کاوی برای کشف علل عمیق‌تر روانی و هیجانی.
تکنیک‌های آرام‌سازی مثل یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و رایحه‌درمانی برای کاهش استرس و اضطراب.
درمان های تنانه برای بهبود مشکلات جنسی و کاهش رفتار‌های مازوخیسمی.
آموزش مهارت‌های مقابله‌ای سالم مثل دریافت حمایت اجتماعی و نوشتن افکار