مشتاقان دور زدن محدودیت‌های اینترنتی در دام دلالان و کلاهبرداران استارلینک

پایانه‌های استارلینک که عموما به صورت قاچاق از امارات یا کردستان وارد ایران می‌شوند با قیمت پایه زیر 600 دلار خریداری می‌شوند که بعضا دستگاه‌های دست دوم و کارکرده هم در بین آنها وجود دارد که به قیمتی به مراتب پایین‌تر خریداری می‌شوند، اما این پایانه‌ها در سایت های داخلی و شبکه‌های اجتماعی از حدود 40 میلیون تا 90 میلیون تومان به فروش می‌رسند؛ اگرچه در بسیاری از موارد هم کلاهبرداران حتی با دریافت هزینه اولیه از متقاضیان نهایتا دستگاهی را به آنها تحویل نمی‌دهند.

شرکت اسپیس ایکس که مالک آن ایلان ماسک است، با ارسال هزاران ماهواره‌ استارلینک به مدارهای پایینی زمین، در برنامه دارد تا دسترسی به اینترنت پرسرعت را در تمام نقاط جهان فراهم کند و تا کنون نیز این دسترسی در بسیاری از کشورهای دنیا فراهم شده است.

به گزارش خبرنگار سیتنا، ماهواره‌های استارلینک در مدار پایینی زمین یا LEO با ارتفاع ۵۰۰ کیلومتر در فاز اول و ۳۰۰ کیلومتر در فازهای بعدی (یعنی ۷۰ تا ۱۰۰ برابر نزدیک‌تر از ماهواره‌های مدار GEO) قرار می گیرند که باعث می‌شود تأخیر اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از لحاظ تئوری حتی از فیبرنوری هم کمتر باشد؛ اگرچه عموما کاربران در نقاطی که به اینترنت ثابت زمینی یا همراه دسترسی ندارند سراغ اینترنت ماهواره‌ای می‌روند.

اسپیس ایکس برای نخستین مرتبه در سال ۲۰۱۸ دو ماهواره‌ مخابراتی با نام‌های تَن تَن A و تن تن B را برای آزمایش کردن اینترنت ماهواره‌ای به مدار پایینی زمین فرستاد. هر ماهواره‌ استارلینک ۲۲۷ کیلوگرم وزن دارد و حداکثر پهنای باند ۲۰ گیگابیت‌برثانیه فراهم می‌کند. تمامی ویژگی‌ها و مشخصات ماهواره‌های استارلینک در درجه‌ اول برای پایین آوردن قیمت نهایی ماهواره طراحی شده‌اند.

نزدیک به دو سال است که از دستگاه‌های استارلینک در ایران به‌طور محدود استفاده می‌شود و عموم کاربرانی که سراغ این نوع دسترسی به اینترنت جهانی رفته‌اند به دنبال دسترسی به اینترنت پرسرعت بدون محدودیت و فیلترینگ هستند، در همین حال بررسی شبکه‌های اجتماعی توسط سیتنا نشان می‌دهد که طی ماه‌های اخیر تبلیغات همراه با کلاهبرداری برای فروش پایانه‌های این دستگاه‌ها در ایران جهش یافته است.

این علاقه بسیار به استفاده از استارلینک در حالی است که قیمت اولیه پایانه‌ها و اشتراک ماهانه آن برای اکثر ایرانی‌ها مقرون به صرفه‌ نیست. گزارش‌ سیتنا از رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، چندین خانواده در برج‌ها و ساختمان‌های آپارتمانی بزرگ، یک دستگاه استارلینک را به اشتراک می‌گذارند تا هزینه هر خانواده را کاهش دهند.

پایانه‌های استارلینک که عموما به صورت قاچاق از امارات یا کردستان وارد ایران می‌شوند با قیمت پایه زیر ۶۰۰ دلار برای خریداری می‌شوند که در سایت های داخلی و یا شبکه‌های اجتماعی از حدود 40 میلیون تومان به بالا به فروش می رسند و قیمت برخی از این دستگاه ها تا 90 میلیون تومان هم می رسد؛ اگرچه برخی از فروشندگان دستگاه‌های استارلینک در ایران از متقاضیان هزینه پیش خرید هم دریافت می‌کنند؛ اگرچه برخی دستگاه‌های استارلینک که وارد ایران می‌شوند هم دست دوم هستند که به قیمتی به مراتب پایین‌تر خریداری می‌شوند.

شارژ و آبونمان ماهیانه دسترسی به اینترنت استارلینک نیز از 120 دلار به بالا است که در برخی از تبلیغات فضای مجازی که به کلاهبرداری شباهت دارد، اذعان می‌شود که مشترکان می‌توانند از اینترنت رایگان نامحدود بر روی این دستگاه‌ها استفاده کنند.

ذکر این نکته مهم است که کاربران همچنان برای اتصال به وب‌سایت‌های داخلی و سیستم بانکی به اشتراک اینترنت داخلی نیاز دارند که استارلینک به تنهایی نمی‌تواند این خدمات محلی را دور بزند.

گفتنی است؛ با در نظر گرفتن هزینه بالقوه، عموم کاربران هرگز نمی‌توانند صدها دلار برای دسترسی اینترنت استارلینک خرج کنند، همچنین در استفاده از استارلینک خطراتی وجود دارد، زیرا این پایانه‌ها باید از کشورهای همسایه به ایران قاچاق شوند و استارلینک هیچ مجوز قانونی برای فعالیت در ایران ندارد.

در اکتبر۲۰۲۳، وزارت ارتباطات از اسپیس‌ایکس خواست که مجوز فعالیت استارلینک را دریافت کند و در این زمینه در اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) به دلیل استفاده غیرمجاز استارلینک در ایران شکایت کرد که منجر به صدور حکم به نفع ایران شد.

کسانی که در ایران از استارلینک استفاده می‌کنند به دلیل داشتن کالای قاچاق تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند.

پایانه‌های استارلینک باید به دلیل غیرقانونی بودن در ایران، در کشورهایی که از آنجا قاچاق می‌شوند ثبت شوند و پس از نصب در ایران در حالت «رومینگ» فعالیت کنند.