۰۵ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۵ آذر ۱۴۰۳ - ۰۸:۲۷
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۹۹۴۲۶۵
تاریخ انتشار: ۱۲:۵۳ - ۱۱-۰۶-۱۴۰۳
کد ۹۹۴۲۶۵
انتشار: ۱۲:۵۳ - ۱۱-۰۶-۱۴۰۳

محله کنیزها و غلام‌سیاهان تهران کجا بود؟ / خوش‌نشینی نوکرها در باغ‌های قاجاری

محله کنیزها و غلام‌سیاهان تهران کجا بود؟ / خوش‌نشینی نوکرها در باغ‌های قاجاری
از دوره قاجار تا اوایل دوره پهلوی اول، سنگلج محله ای اعیان نشین در مرکز پایتخت بود و نقل است که طبقه اعیان و ثروتمند به واسطه آب و هوای مطلوب سنگلج، این محله را برای گذران زندگی انتخاب می کردند.

 احصائیه عبدالجبار نجم الملک نخستین آماری به شمار می رود که درباره جمعیت تهران و محله های پیرامون آن منتشر شده است. طبق احصائیه نجم الملک، تهران تا سال ۱۲۴۵ شمسی ۱۵۷۱۳۶ نفر جمعیت داشته که ۲۹۶۶۳ نفر(معادل ۲۰ درصد کل جمعیت پایتخت) در سنگلج زندگی می کردند.

به گزارش همشهری آنلاین، هجوم تهران نشین‌ها به سنگلج برای ساختن خانه های ویلایی بی دلیل نبوده و این محله برای قشر مرفه، حکم ییلاق را داشته است.

حمیدرضا نارنجی نژاد، عضو هیات موسس انجمن سنگلج درباره روزگار سپری شده یکی از قدیمی ترین محله های پایتخت می گوید: «سنگلج در دوره قاجار یکی از بزرگترین محله های تهران به حساب می آمد و به اتفاق عودلاجان و سیروس از خوش آب و هوا ترین نقاط تهران هم بوده است. از روایت های معتبر و موثق پیداست که این وضع تا دوره پهلوی اول هم ادامه داشته و نقل است که کارشناسان آلمانی در پایان پایش محله به محله آب و هوای تهران اعلام می کنند سنگلج در مقایسه با سایر محله ها، بیشترین اکسیژن را دارد و خوش آب و هوا تر است. محله قدیمی و خوش آب و هوای سنگلج در دوره پهلوی دوم که قرار شد پایتخت گسترش پیدا کند از گزند ساخت و سازهای بی رویه و شلوغی های سرسام آور در امان نماند و طبقه اعیان ناگزیر به محله های بالادست و خلوت تر کوچ کردند.»

سنگلج به سبب هویت و بافت تاریخی اش همواره مورد توجه محققان و پژوهشگران هم بوده و روایت های مختلفی درباره گذشته این محله نقل شده است. ناصر تکمیل همایون در کتاب «سنگلج» آمار جالبی درباره جمعیت «غلام سیاه»، «کنیز»، «نوکر» و خدمتکاران این محله از دوره قاجار تا دوره پهلوی اول منتشر کرده است.

نارنجی نژاد، زندگی قشر فرودست در سنگلج را نشانه حضور ثروتمندان در این محله می داند و می گوید: «بیشتر پژوهشگران حوزه تهرانشناسی بر این باورند که سنگلج تا پایان دوره پهلوی اول در قرق درباری ها و بازاری ها بوده است. در برخی منابع مکتوب آمده که عمه و پزشک مخصوص ناصرالدین شاه و بسیاری از درباریان در باغ های سرسبز عودلاجان و سنگلج زندگی می کردند. این افراد خدمتکارانی داشتند که برای سکونت به چال میدان می رفتند اما برخی از غلام سیاه ها که به اصطلاح «نوکر دربست» بودند در باغ های سنگلج مثل باغ مستوفی و باغ معروف معیرالممالک می ماندند و همانجا زندگی می کردند. رسم بر این بود که افراد ثروتمند، اتاق های دور تا دور باغ را به فرزندان شان اختصاص می دادند و غلام ها و نوکرها در انتهای باغ زندگی می کردند.»

برچسب ها: محله ، کنیز ، غلام سیاه
ارسال به دوستان
پسر ۱۶ساله اشتباها، قربانی کری‌خوانی دو گروه اوباش شد برنامه قطعی برق استان تهران/ دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ محمد مهاجری : در شرایط کنونی، لاریجانی می‌تواند یار دولت پزشکیان و نماینده هم‌زمان دیپلماسی و میدان باشد کیهان: مذاکره با اروپا اقدامی اصولی است، اما دولت چهاردهم نباید مذاکره کند! زشت مثل دست ندادن و عذرخواهی کردن قلعه‌نویی ۲۵ دستاورد قابل اعتنا در ۱۰۰ روز لیکوپودیوم؛ پودری عجیب با استفاده های عجیب تر! (+عکس) نقویان : تبلیغ دین فقط این نیست که "خانم حجابت را رعایت کن!" / نباید مردم را وادار به دور زدن قانون کنیم 11 خاصیت شگفت انگیز ترخون روزنامه اعتماد: دولت پزشکیان شرایط آزمون و خطا ندارد؛ افراطیون هم بیشترین حملات را می‌کنند قهوه برای مو مفید است: افسانه یا واقعیت؟ ماجرای گذرهای تاریخی اودلاجان / وقتی رضا شاه به شتر گلو رفت با فواید فراوان اسطوخودوس برای خلق‌و‌خو، خواب، مو و پوست آشنا شوید قدیمی ترین عکس آتلیه ای «عروس و خواهر شوهر» در ایران؛ سال 1296 خواص شگفت انگیز شیره خرما که نمی دانید!