گلی که گل یا پوچ زد ؛ معمایی، تعلیق دار و غافل‌گیر کننده

عصر ایران ؛ نهال موسوی - برنامه گل یا پوچ که در شبکه نمایش خانگی در حال پخش است یکی از برنامه‌های مسابقه محوری است که همان گونه که خود سازندگان می‌گویند از هیچ نمونه مشابه خارجی کپی نشده است و توانسته است برای مخاطب هم جذاب باشد.

در واقع گل یا پوچ یک بازی قدیمی ایرانی است که هر ایرانی از زمان کودکی به نوعی این بازی را تجربه کرده است و جدای از آن در میان بزرگسالان هم در محافل مختلف مخصوصا در قهوه‌خانه‌ها و شب‌های ماه رمضان برگزار می‌شود.

اما این شکل از بازی که در این برنامه شاهد آن هستیم یک نوع بازی قراردادی ساخته ذهن سازندگان برنامه است که اتفاقا به جذاب شدن آن کمک کرده است مانند: گروه‌های 3 نفره، اضافه کردن کارت‌های بازی، زمان سنج، شکل رفت و برگشت گب بین تیم‌ها و چگونگی امتیازدهی برای پیدا کردن گل و ...

نکته مهم برنامه گل یا پوچ این است که مخاطب را همراه با بازیکنان درگیر کرده و او هم به حدس و گمان دست می‌زند در واقع مخاطب هم به یکی از انها تبدیل می‍‌شود و این یک امتیاز بسیار مهم برای برنامه مسابقه محور است.

مورد قابل اشاره دیگر مجری بودن یا میزبانی مهران مدیری است که اتفاقا او نشان داده است در این زمینه همیشه توانا است و بنا بر فضا و روح برنامه شکل اجرای او هم تغییر می‌کند برای مثال مقایسه کنید شیوه اجرای او در برنامه اسکار و یا دورهمی با همین برنامه گل یا پوچ.

مدیری به درستی می‌داند اهمیت و روح این برنامه در تمرکز و یافتن گل است به همین دلیل هم اصلا به جز در موارد لازم حرف نمی‌زند و سعی کرده است کاملا از اضافه گویی و یا مزه‌پرانی خودداری کند که اتفاق بسیار تصمیم درستی است. او گرداننده بازی است نه یک بخشی دیگر از جذابیت برنامه و اتفاقا با همین استراتژی جذابیت برنامه و بازی را بیشتر کرده است.

جالب است که مهران مدیری در سریال «پاورچین» به کارگردانی خودش در سال 1382 هم به بازی «گل یا پوچ» در کنار چند بازی دیگر اشاره کرده است، حدود 22 سال قبل حتی یک قسمت به صورت کامل با نام «جنس برتر» با محوریت بازی گل یا پوچ به قلم پیمان قاسمخانی ساخته است.

نکته دیگر 18 نفر انتخاب شده برای این بازی است که انصافا هر کدام از گروه‌ها و هر کدام از افراد خود جالب توجه هستند برای مثال آقای ادیب زاده در سن 71 سالگی دانشجوی دکترا هم هست و یا مسلم نجفی که دکترا بیوشیمی دارد و ... حسن طلوع فرد و فراز جلالی که در کری خواندن بسیار قهار هستند و این کری خوانی‌ها هم جذاب است. 

در بخش تصویر، فیلمبرداری با دوربین‌های متعدد و نشان دادن حس همزمان همه بازیکن‌ها و عمل و عکس‌العمل آنها از نکات برجسته و قابل اشاره برنامه است که البته این قضیه هم به فیلمبرداران و تدوین‌گران و هم درنهایت به سلیقه کارگردان برنامه برمی‌گردد که واقعا باید به همگی آنها دستمریزاد گفت. 

این بخش نشان دادن عکس‌العمل‌ها و حس همه افراد روح این برنامه مسابقه محور است که اگر این قضیه را بخواهید بسیار ساده بگیرید و یا میکانیکی اجرا کرد اصلا جذابیت این برنامه از دست خواهد رفت.

فضا و دکور ساخته شده برای برنامه هم توی ذوق نمی‌زند و برای اجرای چنین مسابقه‌ای مناسب است اگرچه تا حدی تاریک ساختن فضای کلی بیشتر از اندازه معمول است و وهمی ترسناک را القا می‌کند اما انصافا عیبی نیست که زیاد به آن پرداخت.

نکته قابل توجه و تحسین برانگیز دیگر این برنامه، صداسازی و صداگذاری آن است که البته این قضیه شامل موسیقی متن و صداهای افکتی است که حتی برای حرکات دست بازیکن‌ها هم تعبیه شده است بسیار درست و به موقع بر روی تصاویر نشسته است.

استفاده از سازهای مختلف برای مثال سازی چون تنبور در القای فضایی منحصر بفرد و ایرانی یکی دیگر از نکات قابل توجه و مثبت بخش موسیقی متن است.

برنامه گل یا پوچ نشان داد که اگر ایده پردازی درست در کنار اجرا و تیم هماهنگ قرار بگیرد نتیجه می‌تواند کاملا موفقیت آمیز باشد و هم مخاطب را به خود جلب کند و هم یک بخشی از فرهنگ و مراسم‌های آئینی اجتماعی اجرا شده در گذشته را دوباره به زمانه معاصر و نسل جدید پیوند بزند.

برنامه‌ای که از 3 اصل معما، تعلیق و غافل‌گیری بتواند به خوبی بهره ببرد قطعا موفق خواهد بود و در گل یا پوچ این اتفاق رخ داده است. تبریک به سازندگان.

(توضیح: این نوشتار رپرتاژ آگهی نیست)

خلاصه بازی منتخب خراسان - منتخب ۹۸ (فیلم)

بیشتر بخوانید:

قطعا گل یا پوچ صد شرف دارد به بازی مافیا

تصویر دیده نشده مهران مدیری با کت و شلوار در دوران مدرسه (عکس)

سریال‌های جدید در راه شبکه نمایش خانگی ؛ حضور پلتفرم‌های جدید

گل یا پوچ؛ احیای فرهنگ ایرانی

حذف نام کارگردان برنامه گل‌ یا پوچ مهران مدیری از تیتراژ (+عکس)

وقتی ستاره‌ها راهی نمایش خانگی می‌شوند

تماشاخانه

امروز سوریه ؛ فردا چین / حزب اسلامی ترکستان: کفار چینی را از سرزمین هایمان اخراج می کنیم (فیلم)

سن ازدواج در دخترها و پسرها به چند سال رسیده؟ اولین تجربه مادر و پدر شدن در چند سالگی است؟ فاصله معنا دار تولد و مرگ در ایران (فیلم)

فیلم های دیگر