مرمت آرامگاه کوروش (عکس)

بنابر اعلام پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، این پروژه با عنوان «حفاظت، استحکام‌بخشی و مرمت جداره بیرونی آرامگاه کوروش» درحال انجام است. این پنجمین بار است که آرامگاه کوروش مرمت می‌شود.

به پیش‌بینی مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد، تکمیل این پروژه به دو سال زمان و ۱۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارد. فاز نخست روی نقاط حساس آرامگاه که خطر فرسایش دارند انجام می‌شود، که سه تا چهار ماه طول می‌کشد. همچنین با توجه به اینکه مواد پایه آهکی و چسب‌های اکریلیک برای فاز نخست موجود است و به واردات نیازی نیست، حدود ۵۰۰ میلیون تومان برای این فاز برآورد شده است.

محمد نصیری حقیقت ـ مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد ـ پیش‌تر درباره ضرورت مرمت آرامگاه کوروش گفته بود: براساس آسیب‌شناسی صورت‌گرفته جداره بیرونی آرامگاه به دلیل شرایط اقلیمی، فعالیت زیستی گلسنگ‌ها و گیاهان، از دست دادن مواد، شرایط جوی از جمله یخ‌زدگی، رطوبت و بارندگی، حفره‌های حاصل از فعالیت سیانو باکترها که موجب زیست گلسنگ‌ها می‌شوند، همچنین تغییر رنگ و رسوب روی سنگ‌ها متحمل آسیب‌ شده است.

آرامگاه کوروش در سال‌های ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۵ خورشیدی از سوی «علی سامی» مرمت شد، که به گفته محمد حسینی گورجی ـ کارشناس مرمت در محوطه میراث جهانی پاسارگاد ـ در آن دوره، تمام بخش‌ها، از جمله بلوک‌های سنگی پلکان، سقف و جای بست‌های دم چلچله‌ای، که دزیده شده بودند، با سیمان پُر شد. سیمان‌ها تا پیش از جشن‌های ۲۵۰۰ ساله باقی ماند و پس از آن، گروه مرمتگر ایتالیایی «ایزمئو» وارد عمل شد و سیمان‌های دوره آقای سامی را از پلکان حذف و بلوک‌های سنگی را جایگزین کرد. در پله‌های چهارم، پنجم و ششم، در گوشه پلکان‌های آرامگاه بخش‌هایی از این بلوک‌ها دیده می‌شود. گروه ایزمئو برای اینکه بین سنگ‌های جدید و تاریخی تفاوت قائل شود سطح سنگ‌ها را هاشور زد تا در طول زمان، این اشتباه و شبهه ایجاد نشود که این بلوک‌ها، سنگ‌های تاریخی بوده اما سالم باقی مانده است.

در سال ۱۳۸۴ تیمی از تخت جمشید به سرپرستی «حسن راه‌ساز» به پاسارگارد آمد و سیمان‌هایی که در جداره بیرونی و داخلی و سقف آرامگاه را که در زمان آقای سامی کار شده بود، حذف کرد و قطعات سنگی کار گذاشت. سال ۱۳۹۴ نیز از سوی گروه موسسه عالی حفاظت و مرمت رم، یک دوره کوتاه استحکام‌بخشی و پاکسازی در داخل اتاق آرامگاه انجام شد.

آرامگاه کوروش در ابعاد ۱۲.۵ در ۱۳.۵ متر سطح زمین را دربرگرفته و ۱۵۶ متر مربع مساحت و ۱۱ متر ارتفاع دارد. بنای آرامگاه از زیگورات چغازنبیل منطقه خوزستان الهام گرفته شده و ۶ پله آن کاملا پُر است و بر فراز آن، اتاقک تدفین به ابعاد ۵ در ۶ متر و به ارتفاع ۴ متر قرار دارد. پهنای دیوار آرامگاه بیش از یک متر است و داخل آن گنجایش دو جسد را دارد که کوروش پادشاه هخامنشی و ملکه کاساندان، تنها همسر او، در آن تدفین شده بودند. در ساخت این آرامگاه از سنگ‌های وزین آهکی تراورتن استفاده شده است که در بخش پلکان هر یک حدود دو تن و ۶۰۰ کیلوگرم وزن دارند.

کوروش که ۵۹۹ قبل از میلاد متولد شده بود، در ۵۲۹ قبل از میلاد و در سن ۶۱ سالگی از دنیا رفت. این گورها درحال حاضر خالی هستند و به گفته باستان‌شناسان احتمالا در دوره اسکندر مقدونی، گورها تخلیه و به کالبد آنها آسیب وارد شده باشد.

مجموعه پاسارگاد در سال ۱۳۸۳ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.