آیا باید نسخه‌ای پشتیبان از حیات زمین را برای روز مبادا روی ماه قرار دهیم؟

هرچه زمین شکننده‌تر و ناپایدارتر می‌شود، نیاز به ذخیره تنوع زیستی سیاره در محیط خارج از زمین بیشتر احساس می‌شود. آیا ماه می‌تواند مکانی ایده‌آل باشد؟

حتی نسخه‌های پشتیبان نیز ممکن است با آسیب مواجه شوند. خزانه جهانی بذر سوالبارد که بیشتر با نام «خزانه روز رستاخیز» شناخته می‌شود، میلیون‌ها بذر را برای روز مبادا و در صورت ویرانی سایر مخازن دراثر نزاع‌های منطقه‌ای یا بلایای طبیعی، در کوهی سرد در نروژ ذخیره کرده است. اما در سال ۲۰۱۷، موج گرمای شمالگان، یخ‌های دائمی را ذوب و آب را به درون خزانه سرازیر کرد.

به گزارش زومیت، گرمای بی‌سابقه هیچ بذری را از بین نبرد؛ اما این حادثه مری هاگدورن، زیست‌شناس باغ‌وحش اسمیتسونیان و موسسه زیست‌شناسی حفاظتی را دلواپس کرد. او و همکارانش برای ذخیره‌ی نه‌تنها بذرها، بلکه سلول‌های حیوانی شروع به فکرکردن درمورد مکانی مطمئن‌تر کردند؛ جایی که دما در آن به اندازه‌ی نیترون مایع سرد، از تغییرات اقلیمی مصون و دور از جنگ‌های زمینی باشد.

ذخیره پشتیبان حیات زمین را می‌توان در یکی از نقاط همیشه سایه‌دار قمری بدون نیاز به صرف نیرو یا اقدامات حفاظتی، ایمن نگه داشت. داشتن چنین پشتیبانی به ما امکان می‌دهد تا در صورت ازبین‌رفتن موجودات زمینی، به‌طور بالقوه قادر به بازیابی آن‌ها باشیم. چنین طرحی سه هدف اصلی دارد:

حفاظت از تنوع حیات روی زمین.
حفاظت از گونه‌هایی که ممکن است برای اکتشافات فضایی مفید باشند، مانند آن‌هایی که می‌توانند مواد زیستی را برای غذا یا فیلتراسیون فراهم کنند.
حفظ میکروارگانیسم‌هایی که ممکن است روزی برای زمینی‌سازی سایر سیاره‌ها مورد نیاز باشند.

هاگدورن می‌گوید تیم او می‌خواست مکانی را شناسایی کند که در آن برای نگهداری سلول‌های زنده به‌صورت یخ‌زده در دمای سردتر از منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد، یعنی دمایی که نیتروژن مایع است و تمام فرآیندهای بیولوژیکی متوقف می‌شود، به نیروی انسانی و مصرف انرژی نیاز نباشد. به‌گفته‌ی هاگدورن، «هیچ مکانی روی زمین به اندازه‌ی کافی سرد نیست تا بتواند مخزنی منفعل که باید در دمای منفی ۱۹۶ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود، داشته باشد؛ درنتیجه ما به فضا یا ماه فکر کردیم.»

هاگدورن می‌افزاید تیم او روی قطب جنوب ماه به دلیل برخورداری از دهانه‌های عمیق با مناطق همیشه سایه‌دار و سرد توافق کرد. دفن نمونه‌ها در عمق دو متری زیر سطح نیز آن‌ها را از تابش‌‌ها در امان نگه می‌دارد.

مخازن زیستی ایمن روی زمین همواره درمعرض خطرات گوناگون قرار دارند. تغییرات آب‌هوایی اکنون امنیت طولانی‌مدت خزانه جهانی بذر سولبارد را با تهدید مواجه کرده است. سایت‌های ذخیره‌سازی زیستی در سایر نقاط جهان نیز به‌ویژه آن‌هایی که در نزدیکی شهرها هستند، به دخالت نیروی انسانی اتکا دارند و همچنین مستعد تحولات ژئوپولتیکی هستند.

اندرو پاسک از دانشگاه ملبورن استرالیا که درحال ساخت مخزن گونه‌های استرالیایی است، به ایده‌ی مخزن فضایی علاقه‌ دارد. او می‌گوید: «ما عاشق این هستیم که نمونه‌هایمان را در تاسیسات یکسان ببینیم تا از ایمنی آن‌ها اطمینان حاصل کنیم. در این مرحله، ماه امن‌ترین مکان بالقوه به‌نظر می‌رسد.»

اما ریچل لاپان از دانشگاه موناش در ملبورن باور دارد که استفاده از ماه، چالش‌ها و معایب زیادی دارد؛ ازجمله دسترسی به آن برای افزودن یا برداشتن از نمونه‌ها راحت نخواهد بود. او می‌گوید شاید بهتر باشد که نمونه‌هایی روی زمین با افزونگی زیاد داشته باشیم تا در صورت آسیب یکی از مخازن، بقیه همچنان دردسترس باشند.

آلیس گورمن از دانشگاه فلیندرز در آدلاید استرالیا باور دارد که حتی اگر خزانه قمری هرگز مورد استفاده قرار نگیرد، حفظ آثار انسانی در فضا ارزشمند است و شاید حتی یک روز برای تمدن‌های بیگانه کاربردی باشد. او می‌گوید: «مخازن خواه بافت زنده یا دی‌ان‌ای منجمد یا کل داده‌های ویکی‌پدیا روی دیسکی از نیکل با چگالی بالا باشند، دقیقا مانند صفحات طلایی وویجرها خواهند بود.»

یافته‌های پژوهشگران در نشریه بایوساینس منتشر شده است.