چند هفته‌ای هست که آمار موارد ابتلا به بیماری و همچنین شهرهایی که سروکله این پشه در آن پیدا شده توسط وزارت بهداشت اعلام می‌شود، طوری‌که همه را یاد روزهای شیوع ویروس کرونا و آمارهای مربوط به موارد ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از آن می‌اندازد، اما آیا واقعا پشه آئدس می‌تواند مانند ویروس کرونا که کووید۱۹ را فراگیر کرد، یک فراگیری دیگر از نوع تب دنگی راه بیندازد؟

شهرها یکی پس از دیگری اعلام می‌کنند که پشه آئدس را که انتقال دهنده بیماری تب دنگی است، شناسایی کرده‌اند، آیا این بیماری یک اپیدمی دیگر را رقم می‌زند؟

شیوع بیماری تب دنگی در جهان سرعت گرفته است، حداقل در مقایسه با سال گذشته یک آمار دو برابری به‌جا گذاشته، آن‌طورکه CDC گزارش داده در ژوئن ۲۰۲۴ نمونه‌های جدید ابتلا به بیماری حدود ۱۰ میلیون نفر بوده که نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳ با آمار ۵ میلیون ابتلا رشدی دو بربری داشته است،

حمید سوری، اپیدمیولوژیست با ارائه این آمار به خبرآنلاین می‌گوید: «این نشان دهنده یک اپیدمی رو به گسترش است، این وضعیت نشان می‌دهد ویروس در بدن پشه آئدس که ناقل بیماری هست درحال گسترش است. بنابراین ماجرا جدی‌ست و خطر ابتلا بلقوه وجود دارد.»

سنگینی سایه سیاست روی تب دنگی

شاید هیچ‌وقت مانند امسال بیماری تب دنگی و پشه آئدس سر زبان‌ها نیفتاده بودند، اما حالا چند هفته‌ای هست که آمار موارد ابتلا به بیماری و همچنین شهرهایی که سروکله این پشه در آن پیدا شده توسط وزارت بهداشت اعلام می‌شود، طوری‌که همه را یاد روزهای شیوع ویروس کرونا و آمارهای مربوط به موارد ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از آن می‌اندازد، اما آیا واقعا پشه آئدس می‌تواند مانند ویروس کرونا که کووید۱۹ را فراگیر کرد، یک فراگیری دیگر از نوع تب دنگی راه بیندازد؟

از آن‌جایی که بیماری تب دنگی از انسان به انسان منتقل نمی‌شود شاید فراگیری آن مانند سایر بیماری‌های ویروسی زیاد نباشد اما حتما اگر مورد توجه قرار نگیرد نگران کننده خواهد شد، طوری‌که سوری در گفت‌وگویی به خبرآنلاین می‌گوید: «به نظر می‌رسد طغیان‌های نگران کننده تب دنگی در کشور در سایه التهابات سیاسی موجود مورد عنایت مناسب وزارت بهداشت و رسانه‌ها قرار ندارد. چند روز قبل در نشستی که با یکی از کارشناسان بین‌المللی داشتم به عقیده او این مسئله برای ایران بسیار نگران کننده است.»

این استاد بین‌المللی دانشگاه ادامه می‌دهد: «ایشان نسبت به طغیان عظیم تب دنگی در ایران بسیار نگران بود و به تصورشان واکنش وزارت بهداشت به این فوریت بهداشتی کافی نیست. ایشان تصویری در حد وخامت پاندمی کووید در ایران را متصور بودند و آمادگی کامل، جامع و همه جانبه مقابله با اپیدمی فراگیر کشوری این بیماری به ویژه در مناطق جنوبی، شرقی و شمالی کشور را با اهمیت زیاد ارزیابی می‌کردند.»

سوری بیان می‌کند: «امیدوارم این حساسیت در متولیان امر در وزارت بهداشت ایجاد شده باشد و در دوره گذار دولت شاهد غفلت از این فوریت اپیدمیولوژیک نباشیم. از مهمترین روش‌های پیشگیری این بیماری. آموزش عمومی و آگاهی رسانی به مردم به ویژه مناطق پرخطر درباره پیشگیری و موضوعات مرتبط است که بنده نمودی قابل توجه از آن در سطح کشور نمی‌بینم و امیدوارم مانند کووید ۱۹ در سال ۹۹ مجددا غافلگیر نشویم.»

پوشیدن شلوارک و آستین کوتاه ممنوع

شاید در وضعیتی که آگاهی و آمار و اطلاعات مربوط به تب دنگی زیر سایه سیاست گم شده است، طوری‌که چند روز قبل یک اطلاع رسانی ساده درباره شناسایی فرد مبتلا به بیماری در تهران تبدیل به جنجال و گزارش‌های ضد و نقیض شد، بهتر باشد چند نکته درباره شناخت و جلوگری از ابتلا به بیماری گفته شود.

حمید سوری دراین‌باره به خبرآنلاین می‌گوید: «این بیماری در مناطق گرمسیر بیشتر است چراکه پشه آئدس در این مناطق بیشتر وجود دارد، برای همین انتظار داریم که این بیماری در مناطق جنوبی کشور بیشتر شناسایی شود، مناطقی که آب راکد در آن وجود دارد، بهداشت محیط رعایت نمی‌شود و پشه به راحتی می‌تواند تکثیر کند.»

این اپیدمیولوژیست بیان می‌کند: «این بیماری درمان مشخصی ندارد جز همان درمان حمایتی، بنابراین عمده‌ترین اقدام ما پیشگیری و کنترل بیماری است. یک بخش به شناسایی آب‌های راکد محیطی برمی‌گردد که باید این مناطق سمپاشی شوند. بخش دیگر به آموزش دادن برمی‌گردد افرادی که در این مناطق هستند باید لباس‌های آستین بلند بپوشند و از پوشیدن شلوارک و آستین کوتاه پرهیز کنند. در مناطقی که انتظار وجود پشه آئدس وجود دارد افراد می‌توانند از مواد دافعه پشه استفاده کنند، یا از توری برای درب و پنجره استفاده کنند که پشه‌ها امکان تردد نداشته باشند.»

سوری می‌گوید: «موارد ابتلای شدید را باید سریع به مراکز درمانی ارجا داد تا شانس مرگ‌ومیر بیشتر نشود، اگر افراد تب ناگهانی، سر درد شدید، درد بدن و مفاصل، ضعف، خستگی، کبودی در بدن، درد پشت چشم، تهوع و استفراغ داشتند سریع‌تر به مراکز درمانی منتقل شوند. چراکه ماجرا جدی است و خطر ابتلا بلقوه وجود دارد.»

به گفته این متخصص، شعاع فعالیت پشه آئدس از تالاب و آب راکد چیزی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ متر است، اگر این آب‌های راکد قابلیت خشک شدن دارند بهتر است خشک شوند.

تماشاخانه