منافع ملی و اعلام تعقیب قضایی ترامپ

اگر ترامپ پیروز شود آنگاه ایران می بایست از یکسو رئیس جمهور آمریکا را تحت پیگرد قرار دهد و از سوی دیگر با توجه به سیاست های اعلامی پزشکیان با همان فرد برای احیای برجام و رفع تحریم ها وارد مذاکره شود.

عصرایران ؛ جلیل بیات - علی باقری سرپرست وزارت خارجه ایران در گفتگو با شبکه خبری سی ان ان درباره پیگیری حقوقی ترور شهید سلیمانی گفته است: «جمهوری اسلامی ایران هم در دادگاه‌های داخلی ایران و هم از طریق استفاده از ظرفیت‌های حقوقی و قضایی بین‌المللی برای تحت پیگرد قرار دادن آمران، عاملان و مباشران این ترور مبادرت کرده است. لذا جمهوری اسلامی ایران از همه ظرفیت‌های قانونی، چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌المللی، استفاده خواهد کرد تا عدالت در این پرونده حاکم شود.»

بدون شک ترور سردار قاسم سلیمانی اقدامی بزدلانه و غیرقانونی بود و لازم است که این موضوع پیگیری و جبران شود. منتهی در این راستا واقعیات بین المللی نیز باید مورد توجه باشد. اگرچه آقای باقری در این مصاحبه اسمی از ترامپ نیاورده اند، اما با توجه به سوال مجری و همچنین صحبت های قبلی سایر مقامات ایران مشخص است که یکی از افرادی که ایران خواستار تعقیب قضایی آن است دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا است.

علی القاصی مهر دادستان تهران در تیر ماه 1399 گفته بود: «۳۶ نفر از افرادی که در ترور حاج قاسم مباشرت، مبادرت و آمریت داشتند، اعم از مسئولان سیاسی و نظامی آمریکا و دیگر دولت‎ها شناسایی شدند. در راس این فهرست دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا قرار دارد و تعقیب قضایی او حتی پس از پایان دوره مسئولیتش نیز پیگیری خواهد شد.»

در دی ماه 1399 کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان هم از احتمال تعقیب قضایی ترامپ بعد از پایان دوران ریاست‌جمهوری وی خبر داده بود.

اکنون که بیش از سه سال از پایان ریاست جمهوری ترامپ می گذرد و او برای کسب دوباره این عنوان در حال کارزار است، مشخص نیست مقامات ایران و دولت مرحوم رئیسی چقدر توانسته اند پرونده مذکور را در مجامع بین المللی پیش ببرند.

ترامپ در حال حاضر از بالاترین شانس برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه آبان برخوردار است. اگر این اتفاق رخ دهد آنگاه ایران می بایست از یکسو رئیس جمهور آمریکا را تحت پیگرد قرار دهد و از سوی دیگر با توجه به سیاست های اعلامی رئیس جمهور منتخب ایران با همان فرد برای احیای برجام و رفع تحریم ها وارد مذاکره شود. قاعدتا این موضوع علاوه بر قانون اقدام راهبردی مجلس می تواند چالش دیگری برای دولت آینده محسوب شود.

در واقع اگر ترور شهید سلیمانی پیشتر و در دولت بایدن یک مانع ذهنی برای مذاکره ایران و آمریکا محسوب می شد، با انتخاب مجدد ترامپ به یک مانع واقعی تبدیل خواهد شد چراکه اولا بسیاری از تندروها مذاکره با قاتل شهید سلیمانی را بر نمی تابند و دوم اینکه مشخص نیست شخص ترامپ هم حاضر باشد در حالی که از سوی ایران به صورت نمادین یا واقعی تحت پیگرد قضایی قرار دارد در عین حال وارد مذاکره با ایران هم بشود.

البته دولت پزشکیان می تواند با اشاره به اصل تفکیک قوا ادعا کند که موضوع پیگیری حقوقی ترور شهید سلیمانی مربوط به قوه قضاییه است و دولت ایران قانونا حق دخالت در این موضوع را ندارد. اما اینکه این استدلال چه اندازه از سوی ترامپ به خصوص با توجه به ویژگی های روانی و شخصیتی او قابل پذیرش باشد محل بحث است.

لذا به نظر می رسد دیر یا زود آقای پزشکیان و همراهان ایشان در دولت چهاردهم با این چالش مواجه خواهند شد و بهتر است از هم اکنون برای آن چاره جویی شود.

البته می توان در دیدگاهی خوشبینانه این تصور را هم داشت که ترامپ در انتخابات آتی شکست خواهد خورد و آنگاه پزشکیان حداقل از آن طرف تا حدودی خیالش راحت خواهد شد و باید این طرفی ها را راضی کند که مذاکره با فردی غیر از ترامپ با هدف رفع تحریم ها به نفع مردم و کشور خواهد بود.