خاورمیانه به سمت آینده‌ای پایدار؛ خداحافظ نفت، سلام به انرژی پاک!

به گزارش تجارت‌نیوز، خاورمیانه در حال تنوع بخشیدن به ترکیب انرژی خود فراتر از نفت‌وگاز، با تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری پاک است. امارات قصد دارد تا سال 2030 به ترکیب انرژی تجدیدپذیر 44 درصد برسد و در حال توسعه صنعت هیدروژن آبی و سبز خود است.

در حالی که چندین کشور برای تنوع اقتصادی فراتر از نفت‌وگاز برنامه‌ریزی می‌کنند، خاورمیانه در حال گسترش بخش‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری پاک خود با سرعتی فوق‌العاده بالا است.

در حالی که سوخت‌های فسیلی ممکن است همچنان درآمدهای هنگفتی را برای کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات و قطر به ارمغان بیاورند، این کشورهای خاورمیانه از طریق توسعه انرژی‌های بادی، خورشیدی و هیدروژن سبز و سایر پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر از موقعیت رقابتی خود در آینده انرژی بین‌المللی اطمینان حاصل می‌کنند.

چندین کشور در خاورمیانه مدت‌هاست که هم برای امنیت انرژی و هم برای کسب درآمد به نفت‌وگاز وابسته بوده‌اند که به این دولت‌ها اجازه می‌دهد تا به برخی از ثروتمندترین کشورها در جهان تبدیل شوند. از آنجایی که جهان در حال گذار به سمت سبز است و بسیاری از ذخایر سنتی نفت‌وگاز رو به اتمام است، چندین کشور در منطقه اکنون سرمایه‌های خود را به پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر و فناوری‌های پاک تزریق می‌کنند تا از عقب نماندن آنها اطمینان حاصل کنند.

اهداف بلندپروازانه کشورهای خاورمیانه

به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، در اجلاس آب‌وهوای COP28، که در امارات برگزار شد، بسیاری از رهبران منطقه تعهدات بلندپروازانه‌ای در زمینه آب‌وهوایی دادند و انتظار می‌رود که خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) ظرف پنج سال آینده 62 گیگاوات به ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر اضافه کنند. انرژی خورشیدی بیش از 85 درصد از این رشد ظرفیت را به همراه خواهد داشت، زیرا کشورهای منطقه از خورشید فراوان خود بهره برداری می‌کنند.

انتظار می‌رود که عربستان سعودی یک سوم افزایش انرژی تجدیدپذیر منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در کنار رشد امارات، مراکش، عمان، مصر و اردن، مشارکت دهد. این کشورها با هم حدود 90 درصد از رشد ظرفیت انرژی تجدیدپذیر منطقه را تامین خواهند کرد.

افزایش ظرفیت انرژی سبز عربستان سعودی به شدت به توسعه یک منطقه شهری جدید عظیم در قسمت شمالی دریای سرخ (نئوم) وابسته است. انتظار می‌رود این پروژه بزرگ (که بسیاری از کارشناسان و دانشمندان بین‌المللی درباره آن تردید دارند) 26500 کیلومتر مربع وسعت داشته باشد و در سال 2039 تکمیل شود.

چشم امید عربستان به پروژه نئوم

توسعه نئوم با 500 میلیارد دلار از صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی حمایت می‌شود. عربستان می‌گوید که انرژی آن به طور کامل از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌شود. پیش‌بینی می‌شود که پروژه نئوم نه میلیون نفر را در خود جای دهد و از طریق قطار پرسرعت پیاده رو به هم متصل خواهد شد.

دولت قصد دارد یک مرکز صنعتی پاک به نام  Oxagon  در داخل نئوم بسازد، همچنین بزرگترین تاسیسات هیدروژن سبز جهان را با  هزینه 8.4 میلیارد دلار احداث کند. عربستان قصد دارد تا سال 2030 به یک ترکیب انرژی 50 درصدی از انرژی‌های تجدیدپذیر دست یابد.

انرژی خورشیدی عصای دست امارات

امارات امیدوار است تا سال 2030 با حمایت از توسعه سریع انرژی خورشیدی به ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر 44 درصدی دست یابد. این کشور به عنوان خانه سه مورد از بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان است.

انتظار می‌رود که پارک خورشیدی نور ابوظبی امارات، انتشار کربن این کشور را سالانه حدود یک میلیون تن کاهش دهد، در حالی که انتظار می‌رود پارک خورشیدی رشید آل مکتوم در دبی، انرژی خورشیدی کافی برای تامین انرژی 800 هزار خانه را تا پایان دهه تولید کند.

امارات همچنین شروع به توسعه صنعت انرژی بادی خود کرده است و یک پروژه 103.5 مگاواتی برای تامین انرژی 23 هزار خانه و کاهش انتشار کربن تا 120 هزار تن در سال توسعه می‌دهد. همچنین امارات به دنبال آن است که 25 درصد از انرژی خود توسط انرژی هسته‌ای تولید کند.

در همین حال، دولت سرمایه‌گذاری زیادی در توسعه صنعت هیدروژن آبی و سبز خود در راستای استراتژی ملی هیدروژن 2050 خود انجام می‌دهد. امارات امیدوار است در دهه‌های آینده به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان هیدروژن سبز در سراسر جهان تبدیل شود.

همکاری امارات و عمان در پروژه‌های سبز

در ماه آوریل، امارات و عمان یک مشارکت سرمایه گذاری 35 میلیارد دلاری برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، فلزات سبز، راه آهن و زیرساخت‌ها و فناوری دیجیتال امضا کردند. دو کشور قصد دارند همکاری‌های اقتصادی را از طریق سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک تقویت کنند.

بزرگترین قرارداد سرمایه‌گذاری برای یک پروژه بزرگ صنعتی و انرژی به ارزش 31 میلیارد دلار بود که شامل طرح‌های انرژی تجدیدپذیر، از جمله پروژه‌های خورشیدی و بادی، در کنار تأسیسات تولید فلزات سبز می‌شود. محمد حسن السویدی، وزیر سرمایه‌گذاری امارات، می‌گوید: «توافق‌ها نقطه عطفی در روابط دوجانبه ما هستند، زیرا راه را برای ما هموار می‌کنند تا از قدرت جمعی خود برای تحقق چشم‌انداز مشترکمان برای پیشرفت و رفاه استفاده کنیم.»

عمان تولیدکننده بزرگ هیدروژن سبز

عمان همچنین قصد دارد به یک تولیدکننده بزرگ هیدروژن سبز تبدیل شود و بر اساس تخصص نفت‌وگاز موجود خود توسعه یابد و از زمین‌های فراوان خود برای توسعه مزارع خورشیدی و بادی برای تأمین انرژی تجدیدپذیر مورد نیاز برای فرآیند الکترولیز مورد نیاز تولید هیدروژن سبز استفاده کند.

آندریا زانون، مدیر عامل WeEmpower Capital، می‌گوید: «عمان دارای برخی از مناسب‌ترین مکان‌ها در جهان برای تولید انرژی خورشیدی و بادی است که اجزای کلیدی برای تولید هیدروژن سبز ارزان قیمت از طریق الکترولیز هستند.

این هیدروژن سبز را می‌توان از طریق شبکه خط لوله گاز 4000 کیلومتری موجود در عمان منتقل کرد و هزینه‌های زیرساختی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. عمان امیدوار است تا سال 2030 حداقل یک میلیون تن هیدروژن سبز، سالانه 3.75 میلیون تن تا سال 2040 و 8 میلیون تن تا سال 2050 تولید کند.

کشورهای خاورمیانه در مسیر گذار به سمت آینده‌ای پایدارتر با تمرکز بر انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های پاک هستند. سرمایه‌گذاری‌های کلان و همکاری‌های منطقه‌ای نشان‌دهنده تعهد این کشورها به تنوع‌بخشی به منابع انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.